ورزش روزانه و فعالیت بدنی می تواند زوال عملکرد شناختی مرتبط با پیری طبیعی و بسیاری از بیماریهای تخریب کننده عصبی رایج را که به نوروژنز یا تولد روزانه نورون های جدید بستگی دارد، به تاخیر بیاندازد.
اگرچه اثرات تقویت کننده نوروژنز ورزش برای بیش از بیست سال است که شناخته شده اما مکانیسم های زیربنایی این پاسخ تا حد زیادی نامشخص باقی مانده است.
نتایج مطالعات جدید محققان نشان داد که سطح هورمون BDNF در خون پس از ورزش افزایش می یابد. با این حال، BDNF سیستمیک نمی تواند از سد خونی مغزی عبور کند و بنابراین، به نظر می رسد که نقش مستقیمی در تأثیر ورزش بر مغز ندارد. به گزارش سیناپرس،در این میان بسیاری از مولکول های دیگر از جمله بتاهیدروکسی بوتیرات، لاکتات، کاتپسین B، لیپوکالین-2، VEGF، آیریزین و PGC-1alpha نیز امکان برقراری ارتباط بین ماهیچه های تمرین کننده و مغز را فراهم می کنند.
نتایج یک مطالعه جدید نشان می دهد که اثرات تقویت کننده نوروژنز ورزش با انتشار سیستمیک ماده ای به نام سلنیوم به عنوان آنتی اکسیدان پروتئین انتقال سلنیوم، به نام سلنوپروتئین P (SEPP1) در موش ها دیده می شود.
در این مطالعات مشخص شد هنگامی که موش ها مجبور به ورزش شدند، سطح SEPP1 به طور قابل توجهی در پلاسمای آن ها افزایش یافت. به گزارش سیناپرس، از سوی دیگر، مطالعات انجام شده نشان داد ورزش باعث افزایش انتقال SEPP1 و سلنیوم از پلاسما به مغز شد. SEPP1 مسئول حفظ سطح سلنیوم در مغز است.
سلنیوم و پروتئین های حاوی سلنیوم آنتی اکسیدان های شناخته شده ای هستند که مغز برای دفاع از خود در برابر استرس اکسیداتیو به آنها متکی است. بسیاری از مطالعات کاهش مرتبط با افزایش سن در سطح سلنیوم پلاسما در انسان را شناسایی کرده اند که ارتباط مثبتی با زوال شناختی دارد.
مطالعه حاضر نشان داد که تقلید از اثر ورزش از طریق مکملهای سلنیوم در رژیم غذایی در موشها به طور موثری نوروژنز را ترمیم کرد و زوال شناختی مرتبط با پیری و آسیب هیپوکامپ را معکوس کرد. این نتایج برای اولین بار مکانیسم مولکولی را ارائه می کند که تغییرات ناشی از ورزش را در سطوح سلنیوم پلاسما و فعال شدن سلول های بنیادی هیپوکامپ را به هم مرتبط می کند.
بنابراین، در روزهایی که نمیتوانید به باشگاه بروید، اکنون میتوانید این مواد غذایی سرشار از سلنیوم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید این مواد غذایی عبارتند از: آجیل، ماهی قزل آلا، ماهی تن، تخممرغ، بوقلمون، پنیر ، قارچ و لوبیا.
سلنیوم به عنوان یک ماده ریز معدنی در نظر گرفته می شود، بنابراین غلظت بسیار کمی از سلنیوم در رژیم غذایی مورد نیاز است. اگر قصد مصرف مکمل ها را دارید، توجه داشته باشید که دوزهای بالای (بیش از ۹۰۰ میکروگرم در روز) موجب مسمومیت شده و میتواند باعث ریزش مو، ناخن های غیرطبیعی، درماتیت، نوروپاتی محیطی، حالت تهوع، اسهال، لرزش، مشکلات لخته شدن خون، خستگی، تحریک پذیری و بد بو شدن تنفس شود.
این کشف می تواند منجر به استفاده از مکمل سلنیوم در رژیم غذایی برای تقلید از اثرات مفید ورزش بر روی مغز شده و این سوال را مطرح می کند که آیا سایر اصلاحات رژیم غذایی ممکن است بتوانند فواید ورزش را بر روی مغز بازتولید کنند یا خیر.