کشف جدید: مورچه ها شفابخش اند!

مورچه‌های یورشگر، جهت تأمین تنها منبع غذایی خود، باید تلاش زیادی برای شکار موریانه‌ها بکنند. این تلاش‌ها ممکن است منجر به آسیب‌های جدی برای مورچه‌های یورشگر شود؛ زیرا موریانه‌ها با ضربات سریع فک پائینی‌شان، بدن مورچه‌ها را نازک می‌کنند. هرچند، مورچه‌ها نیز برای درمان آسیب‌های به وجود آمده ناشی از تداخل با هم‌نوعان خود، یک سیستم بزاق مبتنی بر آنتی‌بیوتیک در بدن خود توسعه داده‌اند.

تحقیقات جدید نشان می‌دهد که ممکن است مورچه‌های یورشگر توانمندی داشته باشند تا تشخیص دهند آیا زخم عفونی شده است یا خیر، و سپس با استفاده از آنتی‌بیوتیک‌های تولید شده در بزاق خود، عفونت ناشی از زخم‌ها را درمان کنند. این یافته‌ها در یک مطالعه منتشر شده در مجله Nature Communications در تاریخ ۲۹ دسامبر، توضیح داده شده است.

مورچه‌های یورشگر در نواحی جنوب صحرای آفریقا ساکن هستند. طول این مورچه‌ها به تا ۲.۵ سانتی‌متر می‌رسد و آنها یکی از بزرگترین گونه‌های مورچه در جهان هستند. با این حال، موریانه‌هایی که این مورچه‌ها به دنبال آن‌ها می‌روند، معمولاً صدمات و آسیب‌های زیادی را به مورچه‌ها وارد می‌کنند. در جریان رقابت برای شکار موریانه‌ها، حدود ۲۲٪ از مورچه‌ها ممکن است یک یا چند پای خود را از دست بدهند. علاقه‌آمیز است که در مواقع زیادی، مورچه‌های مجروح به لانه بازگردانده می‌شوند تا توسط هم‌نوعان خود درمان شوند.

تیم تحقیقاتی اظهار کرده که دلیل اصلی مرگ مورچه‌ها، عفونت ناشی از باکتری Pseudomonas aeruginosa (P. aeruginosa) است. همچنین مشاهده شده که مورچه‌ها بیشتر زخم‌ها را با استفاده از این باکتری درمان می‌کنند.

پستاندارانی چون سگ‌ها و خفاش‌ها، مولکول‌های خاصی در بزاق خود دارند که احتمالاً خاصیت درمانی دارند و با لیسیدن زخم‌ها، تلاش می‌کنند تا رشد باکتری‌ها را کنترل کنند. این تحقیقات نشان می‌دهند که حتی اگر بسیاری از حیوانات زخم‌های خود را لیسیده ولی قادر به تشخیص عفونت آن‌ها نیستند، مورچه‌های یورشگر احتمالاً دارای مغزی متمایزتر هستند و می‌توانند از تحلیل تغییرات شیمیایی زخم، تشخیص دهند که آیا آن عفونی شده و نیاز به درمان دارد یا خیر.

تحقیقات انجام‌شده در طول این مطالعه نشان داده که بزاق مورچه‌های یورشگر، حاوی ترکیبات آنتی‌میکروبی و پروتئین است و از آن برای درمان زخم‌های عفونی استفاده می‌شود. این ترکیبات در غده متاپلور مورچه‌ها تولید می‌شود. تحلیل‌های شیمیایی نشان می‌دهد که این ترکیبات دارای ۱۱۲ جزء هستند و نیمی از آن‌ها دارای خصوصیات ضد میکروبی و ترمیم‌دهنده‌اند. مورچه‌ها به‌ویژه توانمندی دارند که تغییرات در مشخصات شیمیایی زخم را تشخیص دهند.

در طی تحقیقات، بررسی‌های مختلف نشان دادند که بزاق مورچه‌ها می‌تواند به طور گروهی درمان زخم‌ها را تسریع دهد. درصد مرگ و میر از حشرات عفونی با استفاده از بزاق درمانی حدود ۹۰٪ کاهش یافت. این موفقیت‌ها ممکن است به کشف آنتی‌بیوتیک‌های جدید در بزاق مورچه‌ها منجر شود، که نقش مهمی در مبارزه با مقاومت آنتی‌بیوتیکی و توسعه آنتی‌بیوتیک‌های جدید درمانی ایفا کنند.