زمانی جورج اورول نویسنده سرشناس بریتانیایی نوشته بود: «در ۵۰ سالگی، هر کسی چهر‌ه‌ای را دارد که لیاقتش است.» حالا محققان می‌گویند ممکن است این جمله نشانی از واقعیت داشته باشد.
مطالعاتی که در گذشته صورت گرفته بود، شواهدی مبنی بر تشابه ظاهر صورت یک فرد با اسم آنها را نشان داده‌اند. با این حال مشخص نبوده که آیا این به این دلیل است که والدین در دوران نوزادی اسم‌هایی برای مطابقت با ویژگی‌های صورت طبیعی آنها در نظر گرفته بوده‌اند، یا این که ظاهر آن نوزادان در طول زمان به گونه‌ای تغییر یافته که با اسم‌شان مطابقت یافته است.
محققان در دانشگاه رایشمن و دانشگاه عبری اورشلیم در مطالعه حاضر، این مسئله را با استفاده از شرکت‌کنندگان انسانی و الگوریتم‌های یادگیری ماشینی مورد آزمایش قرار دادند.
در یک آزمون از کودکان بین ۸ تا ۱۲ سال و بزرگسالان بالای ۱۸ سال خواسته شد تا چهره و نام کودکان و بزرگسالان را در یک آزمون چند گزینه‌ای با هم تطبیق دهند.
هم شرکت‌کنندگان کودک و هم بزرگسال در تطبیق چهره‌های بزرگسالان با اسامی مربوطه خود به یک اندازه خوب بودند، اما نمی‌توانستند همین کار را برای عکس‌های کودکان ۹ یا ۱۰ ساله انجام دهند.
حتی زمانی که این چهره‌های جوان از نظر دیجیتالی پیر شده بودند تا شبیه بزرگسالان به نظر برسند، شرکت‌کنندگان نمی‌توانستند اسامی آنها را بهتر حدس بزنند. امری که به گفته پژوهشگران نشان می‌دهد ظاهر چهره افراد پس از دوران کودکی تغییر می‌کند تا در طول زمان بهتر با نام او مطابقت داشته باشد.
در یک آزمایش بعدی، الگوریتم‌های یادگیری ماشین برای پردازش مجموعه بزرگ‌تری از داده‌های تصویر چهره آموزش داده شدند. همانند نتایج انسانی، این الگوریتم نیز نشان داد که بزرگسالان با نام‌های مشابه بیشتر از بزرگسالان با نام‌های متفاوت به یکدیگر شبیه‌تر هستند در صورتی که این موضوع در مورد کودکانی با نام‌های مشابه صادق نبود.
یونات زوبنر، کارشناس بازاریابی از دانشگاه رایشمن در اسرائیل، در این باره می‌گوید: «ما نشان داده‌ایم که برساخت‌های اجتماعی وجود دارند، چیزی که تاکنون آزمایش تجربی آن تقریباً غیرممکن بوده است.»
وی اضافه کرد: «برساخت اجتماعی آنقدر قوی است که می‌تواند ظاهر افراد را تحت تاثیر قرار دهد. یافته‌ها ما می‌توانند به میزانی دخالت داشته باشند که سایر عوامل شخصی مهم‌تر از نام نظیر جنسیت یا قومیت را شامل شوند و بگویند که آنها نیز ممکن است شخصیت افراد را شکل دهند.»
در مقاله منتشره آمده است: «این یافته‌ها با هم نشان می‌دهد که حتی ظاهر صورت ما می‌تواند تحت تأثیر یک عامل اجتماعی مانند نام ما قرار گیرد. امری که تأثیر قوی انتظارات اجتماعی را تأیید می‌کند.»
در واقع تیم محققان نتیجه‌گیری کرده است که نام‌های داده شده در بدو تولد به نوزادان «برچسب‌های اجتماعی» هستند که می‌توانند از طریق یک «پیشگویی خودانجام یا خودکام‌بخش» بر ظاهر فرد تأثیر بگذارند.
این اصطلاح در مواردی به کار می‌رود که فردی چنان به «پیشگویی و پیش‌بینی» خود در مورد موضوعی در آینده ایمان داشته باشد که ناخودآگاه رفتارش برای محقق ساختن آن هم‌سو شده و به این دلیل سرانجام آن موضوع تحقق پیدا کند.
پژوهشگران در توضیح این امر می‌گویند که با گذشت سال‌ها افراد ممکن است ویژگی‌ها و انتظارات مرتبط با نام خود را درونی کنند و آنها را «آگاهانه یا ناخودآگاه، در هویت و انتخاب‌های خود» بپذیرند.
پژوهشگران می‌گویند شرکت‌کنندگانی که نام‌ها را حدس می‌زدند اسرائیلی‌های عبری‌زبان بودند، در حالی که مطالعه یادگیری ماشینی بر اساس پایگاه‌های داده آمریکایی سفیدپوستان قفقازی بود. بنابراین مشخص نیست که آیا این یافته‌ها فراتر از این گروه‌های فرهنگی و قومی نیز معتبر است یا نه.
محققان در بخش نتیجه‌گیری تحقیق خود آورده‌اند: «این نتایج نشان می‌دهد که افراد بر اساس کلیشه‌ای که در بدو تولد به آنها داده می‌شود، رشد می‌کنند. ما موجوداتی اجتماعی هستیم که تحت تاثیر تربیت قرار می‌گیریم و یکی از منحصر به فردترین اجزای فیزیکی ما، ظاهر صورت ما، می‌تواند توسط یک عامل اجتماعی یعنی نام ما شکل بگیرد.»
نتایج تحقیق تازه در نشریه علمی «PNAS» منتشر شده است.
