معرفی کراتوز پیلاریس
کراتوز پیلاریس، معروف به “پوست مرغی”، یک وضعیت پوستی خوش‌خیم است که به شکل جوش یا برآمدگی‌های کوچک ظاهر می‌شود. این برآمدگی‌ها که ممکن است در اطراف فولیکول‌های مو ایجاد شوند، از کراتین اضافی تشکیل شده‌اند؛ کراتین پروتئینی است که به تشکیل مو، ناخن و لایه‌ی بیرونی پوست کمک می‌کند.
کراتوز پیلاریس چیست؟
بر اساس گزارش‌های منتشر شده، کراتوز پیلاریس یک بیماری پوستی غیرضربه‌ای است که به صورت برآمدگی‌های کوچک و بدون درد دیده می‌شود. این برآمدگی‌ها، به دلیل تجمع کراتین اضافی، پروتئینی که در ساختار مو، ناخن و لایه‌ی بیرونی پوست نقش دارد، ایجاد می‌شوند.
برآمدگی‌های کراتوز پیلاریس می‌توانند رنگ‌های مختلفی از قرمز، قهوه‌ای، سفید یا مشابه رنگ پوست داشته باشند. این بیماری بسیار شایع است و تقریباً ۵۰ تا ۸۰ درصد نوجوانان و ۴۰ درصد بزرگسالان در مقطعی از زندگی خود با آن مواجه می‌شوند. اگرچه این بیماری بی‌ضرر است، ممکن است از نظر زیبایی آزاردهنده باشد و اعتمادبه‌نفس فرد را تحت تأثیر قرار دهد.
علائم کراتوز پیلاریس
مشخص‌ترین علامت کراتوز پیلاریس، ظاهر آن است. برآمدگی‌های کوچکی که بر روی پوست ایجاد می‌شوند شبیه پوست غاز یا مرغ پرکنده به نظر می‌رسند، از این رو به عنوان “پوست مرغی” شناخته می‌شود.
این برآمدگی‌ها می‌توانند در هر نقطه از پوست که فولیکول‌های مو وجود دارند، ظاهر شوند. بنابراین در کف پا یا دست مشاهده نمی‌شوند. شایع‌ترین نقاط بدن که تحت تأثیر قرار می‌گیرند عبارتند از:
- بازو (۹۲ درصد موارد)
- ران (۵۹ درصد موارد)
- باسن (۳۰ درصد موارد)
دیگر علائم شامل تغییر رنگ جزئی در اطراف برآمدگی‌ها، خشکی پوست و خارش است. این علائم به‌ویژه در فصل زمستان و در آب و هوای سرد و خشک تشدید می‌شوند.
اشتباهات متداول در تشخیص
برخی بیماری‌ها مانند اگزما و پسوریازیس که باعث خارش و خشکی پوست می‌شوند، ممکن است با کراتوز پیلاریس اشتباه گرفته شوند. همچنین، برخی از برآمدگی‌های کراتوز پیلاریس به دلیل داشتن سر سفید، شبیه آکنه به نظر می‌رسند. بنابراین، در صورت عدم اطمینان از علت برآمدگی‌ها، بهتر است به متخصص پوست مراجعه کنید.
روش‌های درمان خانگی
اگرچه درمان قطعی برای کراتوز پیلاریس وجود ندارد، می‌توان علائم آن را مدیریت کرده و از تشدید آن جلوگیری کرد. در این مقاله به بررسی دلایل بروز این بیماری و راهکارهای خانگی برای کاهش علائم آن می‌پردازیم. با ما همراه باشید تا با این روش‌ها بیشتر آشنا شوید.
علت بروز کراتوز پیلاریس
کراتوز پیلاریس، یا همان پوست مرغی، ناشی از تجمع کراتین در منافذ پوست است. در افراد مبتلا به این بیماری، کراتین موجب انسداد منافذ و دهانه فولیکول‌های مو می‌شود که در نتیجه، برآمدگی‌های کوچک و بدون درد در محل رشد موها ایجاد می‌گردد. با جدا کردن این برآمدگی‌ها، ممکن است موهای زیر آن‌ها قابل مشاهده باشند.
عوامل موثر بر تجمع کراتین
علت دقیق تجمع کراتین مشخص نیست، اما پزشکان معتقدند که عوامل ژنتیکی در بروز این عارضه نقش دارند. به عبارت دیگر، در صورتی که فردی در خانواده شما به کراتوز پیلاریس مبتلا باشد، احتمال بیشتری برای ابتلای شما به این بیماری وجود دارد.
گروه‌های در معرض خطر
کراتوز پیلاریس در زنان، کودکان، نوجوانان و افراد با پوست روشن شایع‌تر است. همچنین، مشکلات زیر ممکن است خطر ابتلا به این عارضه را افزایش دهند:
- پوست خشک
- برخی بیماری‌های پوستی مانند اگزما و ایکتیوز
- تب یونجه
- چاقی
- دیابت
- کم‌کاری تیروئید
- سندرم کوشینگ
- سندرم داون
این بیماری معمولاً در دوران نوزادی یا نوجوانی شروع می‌شود و بعد از ۲۰ سالگی به تدریج کاهش می‌یابد و معمولاً تا ۳۰ سالگی کاملاً برطرف می‌شود. تغییرات هورمونی در دوران بلوغ و بارداری نیز می‌توانند علائم این بیماری را تشدید کنند.
تشخیص کراتوز پیلاریس
پزشک با بررسی سابقه پزشکی و معاینه بدنی می‌تواند کراتوز پیلاریس را تشخیص دهد. عواملی مانند سن، ظاهر پوست و مناطقی که تحت تأثیر قرار گرفته‌اند، در تشخیص این بیماری نقش دارند.
روش‌های درمان کراتوز پیلاریس
اگرچه درمان قطعی برای کراتوز پیلاریس وجود ندارد، علائم آن معمولاً با افزایش سن به‌طور خودبه‌خود بهبود می‌یابد. اما راهکارهای زیر می‌توانند به بهبود سریع‌تر علائم کمک کنند:
۱. استفاده از کرم‌های موضعی
کرم‌هایی که به‌طور مستقیم روی پوست اعمال می‌شوند، می‌توانند به کاهش علائم کراتوز پیلاریس کمک کنند. این کرم‌ها به دو دسته تقسیم می‌شوند:
- کرم‌های لایه‌بردار: این کرم‌ها که حاوی اسیدهای لاکتیک، سالیسیلیک یا اوره هستند، به نرم کردن و حذف سلول‌های مرده پوست کمک می‌کنند و همچنین باعث مرطوب شدن پوست‌های خشک می‌شوند. برخی از این کرم‌ها به نسخه پزشک نیاز دارند و برخی بدون نسخه در دسترس هستند. استفاده از این کرم‌ها برای کودکان خردسال توصیه نمی‌شود زیرا ممکن است باعث التهاب یا سوزش پوست شوند.
- کرم‌های جلوگیری از انسداد فولیکول‌ها: کرم‌های حاوی ویتامین A، معروف به رتینوئیدهای موضعی، فرآیند جایگزینی سلول‌ها را تسریع می‌کنند و از مسدود شدن فولیکول‌های مو جلوگیری می‌کنند. مثال‌هایی از این کرم‌ها شامل ترتینوئین و تازاروتن هستند. این محصولات ممکن است باعث تحریک و خشکی پوست شوند و برای زنان باردار یا شیرده مناسب نیستند. در دوران بارداری یا شیردهی، استفاده از رتینوئیدها باید به تعویق بیفتد یا از روش‌های دیگری استفاده شود.
۲. استفاده از میکرودرم ابریژن
میکرودرم ابریژن یک روش کم‌خطر برای لایه‌برداری ملایم پوست است. اگرچه معمولاً برای صورت استفاده می‌شود، اما می‌تواند برای سایر نواحی بدن نیز مفید باشد. این روش با برداشتن لایه‌ی بالایی پوست، به کاهش برآمدگی‌ها، قرمزی و خشکی پوست کمک می‌کند و ظاهر کراتوز پیلاریس را بهبود می‌بخشد.
۳. درمان با لیزر
اگر سایر روش‌ها موثر نباشند، پزشک ممکن است درمان با لیزر را پیشنهاد دهد. لیزر می‌تواند برای کاهش تورم، قرمزی و بهبود بافت پوست و لکه‌های ناشی از کراتوز پیلاریس موثر باشد. همچنین، ممکن است چند جلسه میکرودرم ابریژن نیز به برنامه درمانی اضافه شود.
۴. درمان‌های خانگی برای کراتوز پیلاریس
برای کاهش علائم کراتوز پیلاریس، می‌توانید از راهکارهای خانگی زیر استفاده کنید:
- استفاده از مرطوب‌کننده‌ها: خشکی پوست می‌تواند کراتوز پیلاریس را تشدید کند. استفاده از مرطوب‌کننده‌های بدون نسخه به هیدراته نگه داشتن پوست کمک می‌کند و برآمدگی‌ها را کاهش می‌دهد. لوسیون‌های حاوی آلفا هیدروکسی اسید (مانند لاکتیک اسید)، آمونیوم لاکتات، لانولین و گلیسیرین گزینه‌های خوبی هستند.
- استفاده از روغن نارگیل: روغن نارگیل بکر می‌تواند به‌عنوان مرطوب‌کننده استفاده شود و به دلیل خواص ضدالتهابی و ضدباکتریایی، به کاهش التهاب و تغییر رنگ پوست کمک می‌کند.
- استفاده از دستگاه بخور: دستگاه بخور یا رطوبت‌ساز می‌تواند رطوبت هوا را افزایش دهد و به حفظ رطوبت پوست کمک کرده و از تشدید خارش جلوگیری کند.
- استفاده از سرکه سیب یا جوش شیرین: سرکه سیب حاوی مالیک اسید است که به‌طور طبیعی پوست را لایه‌برداری می‌کند. مخلوط کردن سرکه سیب با آب به نسبت مساوی و استفاده از آن روی مناطق آسیب‌دیده موثر است. جوش شیرین نیز به‌عنوان یک لایه‌بردار طبیعی می‌تواند به‌کار رود. مخلوط ۲ قاشق چای‌خوری جوش شیرین با کمی آب گرم تا به‌دست آمدن خمیر، و ماساژ آن به‌مدت پنج دقیقه روی پوست، می‌تواند مفید باشد.
این روش‌های خانگی معمولاً بی‌خطر هستند، اما بهتر است قبل از استفاده از آن‌ها با پزشک مشورت کنید تا مطمئن شوید به ترکیبات آن‌ها حساسیت ندارید.
درمان کراتوز پیلاریس در نواحی مختلف بدن
۱. درمان کراتوز پیلاریس در صورت
گاهی علائم کراتوز پیلاریس روی صورت یا گردن ظاهر می‌شود. راهکارهای زیر برای مدیریت این عارضه در این نواحی توصیه می‌شوند:
درمان‌های خانگی:
- رعایت بهداشت: دو بار در روز صورت و گردن خود را با صابون‌هایپوآلرژنیک شست‌وشو دهید تا از تجمع سلول‌های مرده و مسدود شدن فولیکول‌ها جلوگیری کنید.
- عدم لمس: به برجستگی‌های روی صورت دست نزنید تا از تحریک و ایجاد اسکار جلوگیری کنید.
- مرطوب‌کننده: به گفته‌ی آکادمی پوست آمریکا، درمان خشکی پوست می‌تواند از خارش و تشدید علائم کراتوز پیلاریس جلوگیری کند.
- لایه‌برداری: لایه‌برداری منظم برای جلوگیری از تجمع سلول‌های مرده مهم است. از لایه‌برداری بیش از حد خودداری کنید و بعد از آن همیشه مرطوب‌کننده بزنید.
درمان‌های پزشکی:
- لیزردرمانی
- لایه‌برداری شیمیایی (به‌ویژه با گلیکولیک اسید ۷۰ درصد)
- رتینوئیدهای تجویزی
- داروهای ضدالتهاب
۲. درمان کراتوز پیلاریس در بازو
برای مدیریت کراتوز پیلاریس در بازوها:
- مرطوب‌کننده‌ها: چند بار در روز از مرطوب‌کننده‌های حاوی لاکتیک اسید و سالیسیلیک اسید استفاده کنید.
- شوینده‌های ملایم: از شوینده‌های غیرصابونی استفاده کنید و از دوش گرفتن با آب داغ پرهیز کنید.
- مراجعه به پزشک: در صورت عدم بهبود با این روش‌ها، به پزشک مراجعه کنید.
۳. درمان کراتوز پیلاریس در باسن
کراتوز پیلاریس در باسن به دلیل تماس بیشتر با سطوح مختلف شایع‌تر است. برای مدیریت آن:
- مرطوب‌کننده‌ها و لایه‌بردارها: از محصولات مرطوب‌کننده و لایه‌بردار استفاده کنید.
- لباس‌های گشاد و نرم: پوشیدن لباس‌های گشاد و نرم می‌تواند کمک‌کننده باشد.
- مراجعه به پزشک: در صورت عدم بهبود با این روش‌ها، به متخصص پوست مراجعه کنید.
زمان مراجعه به پزشک
در موارد زیر، خوددرمانی نکنید و به پزشک مراجعه کنید:
- علائم عفونت: مانند رگه‌های قرمز، داغی پوست، تب و درد شدید.
- خارش شدید: که با کرم‌های موضعی بهبود نمی‌یابد.
- عدم پاسخ به درمان‌های خانگی: یا بدتر شدن علائم.
- علائم همراه: مانند استفراغ.
راه‌های پیشگیری از کراتوز پیلاریس
هیچ راه قطعی برای جلوگیری از کراتوز پیلاریس وجود ندارد، زیرا علت دقیق آن مشخص نیست. اما با رعایت نکات خودمراقبتی می‌توان از تشدید علائم جلوگیری کرد. در ادامه چند توصیه برای پیشگیری از این عارضه آمده است:
:format(jpg)/f.elconfidencial.com%2Foriginal%2F5e6%2Fa43%2F862%2F5e6a43862537547e9be9ed19c31d5ee2.jpg)
- استفاده از آب گرم و حمام کوتاه: آب گرم به باز شدن منافذ پوست کمک می‌کند، اما آب داغ یا حمام طولانی مدت می‌تواند چربی طبیعی پوست را از بین ببرد. بنابراین بهتر است حمام را به کمتر از ۱۰ دقیقه محدود کرده و از آب گرم استفاده کنید.
- محافظت از پوست: پوست خود را در برابر هوای سرد، خشک و نور خورشید محافظت کنید. از کرم ضدآفتاب، کلاه مناسب و دستگاه رطوبت‌ساز استفاده کنید.
- نوشیدن آب فراوان: خشکی پوست می‌تواند علائم کراتوز پیلاریس را تشدید کند. نوشیدن آب و مایعات به حفظ رطوبت پوست و کاهش علائم کمک می‌کند.
- پرهیز از لباس‌های تنگ: اصطکاک بین لباس و پوست می‌تواند علائم را بدتر کند. لباس‌های گشاد بپوشید.
- دوری از آلرژن‌ها: اگرچه کراتوز پیلاریس یک واکنش آلرژیک نیست، اما افراد مبتلا به اگزما که با آلرژی مرتبط است، بیشتر در معرض خطر هستند. از مواد شیمیایی و آلرژن‌ها دوری کنید.
سوالات رایج درباره کراتوز پیلاریس
آیا کراتوز پیلاریس ناشی از کمبود ویتامین است؟
این عارضه ممکن است با کمبود ویتامین A مرتبط باشد. مصرف مکمل‌های ویتامین A یا استفاده از کرم‌های حاوی این ویتامین می‌تواند کمک‌کننده باشد. با این حال، قبل از مصرف مکمل‌ها با پزشک مشورت کنید.
آیا عدم تحمل گلوتن باعث کراتوز پیلاریس می‌شود؟
افراد مبتلا به عدم تحمل گلوتن ممکن است بثورات پوستی مشابه کراتوز پیلاریس داشته باشند، اما هیچ تحقیقی نشان نداده که عدم تحمل گلوتن مستقیما باعث این عارضه می‌شود.
آیا کراتوز پیلاریس مسری است؟
خیر، این بیماری مسری نیست و از طریق تماس پوستی منتقل نمی‌شود.
چقدر طول می‌کشد تا کراتوز پیلاریس بهبود یابد؟
با پیروی دقیق از برنامه درمانی، بهبودی باید در عرض چهار تا شش هفته قابل مشاهده باشد. ممکن است نیاز باشد چندین روش مختلف را امتحان کنید تا درمان موثر را پیدا کنید.
کلام پایانی
اگر کراتوز پیلاریس باعث خارش شدید، تحریک پوست یا کاهش اعتمادبه‌نفس شما شده است، به پزشک مراجعه کنید. راه‌های مختلفی برای کنترل علائم این بیماری وجود دارد. پزشک می‌تواند به شما کمک کند تا بهترین گزینه درمانی را انتخاب کنید.
