با توجه به تحقیقات اخیر، دانشمندان راهکار نوینی برای تشخیص یکی از شایع‌ترین اشکال ناباروری در مردان را پیدا کردند.
محققان به نحوی موفق شدند با روشی بدون نیاز به عمل جراحی، اسپرم‌های سالم و قابل استفاده را در مردان نابارور شناسایی کنند. این روش، علاوه بر تسهیل تشخیص ناباروری در مردان در آینده، به نظر می‌رسد قادر است به درمان این اختلال و همچنین افزایش امکان استخراج اسپرم‌های سالم و قابل استفاده برای پدر شدن در مردان نابارور کمک کند.
آیا ناباروری در مردان قابل درمان است؟
ناباروری در مردان به طور مداوم بر روی زندگی بسیاری از افراد در سراسر جهان تأثیر می‌گذارد. حدود ۱۵ درصد از زوج‌ها در جهان با ناباروری مواجه هستند و از این تعداد، نیمی به دلیل ناباروری مردان است.
اما انواع گوناگونی از ناباروری در مردان وجود دارد و رایج‌ترین آن‌ها بی‌نطفگی غیرانسدادی (Non-obstructive azoospermia) است.
مردانی که با این اختلال روبرو هستند، در هنگام انزال قادر به آزادسازی اسپرم نمی‌باشند و به طور واقع تعداد اسپرم‌ها در مایع منی آن‌ها به صفر می‌رسد.
علت بی‌نطفگی غیرانسدادی در مردان، ناهنجاری‌های ژنتیکی و مشکلات هورمونی مانند کاهش تولید هورمون هیپوفیز می‌باشد.
تغییرات اساسی در سبک زندگی، درمان‌های دارویی و یا درمان هورمونی در برخی موارد به عنوان راه حل‌هایی برای بی‌نطفگی غیرانسدادی مطرح می‌شوند.
استفاده از عمل جراحی
با پیشرفت فناوری تولید مثل، روش‌های دیگری نیز برای استخراج اسپرم با استفاده از جراحی توسعه یافته است. در این روش که به عنوان استخراج اسپرم از بیضه‌ها شناخته می‌شود، قسمتی از بافت بیضه جدا شده و اسپرم‌های سالم و زنده استخراج می‌شود. از این اسپرم‌ها می‌توان برای لقاح مصنوعی استفاده کرد.
با این حال، این روش در همه موارد موفقیت آمیز نیست. زیرا تحرک اسپرمی که به این صورت استخراج می‌شود ممکن است کاهش یابد و در فرایند لقاح مشکل ایجاد کند. همچنین، انجام این عمل ممکن است تا ۱۰ ساعت زمان ببرد.
استخراج اسپرم از بیضه‌ها همچنان ممکن است عوارضی مانند ناهنجاری در بیضه‌ها، کاهش عملکرد کلی بیضه‌ها و حتی کاهش تولید تستوسترون را به همراه داشته باشد.
روش نوین
محققان با انجام مطالعه‌ای برای یافتن راه‌های بهتری برای تشخیص بی‌نطفگی غیرانسدادی بدون نیاز به جراحی و همچنین یافتن اسپرم‌های سالم، در حال پیگیری هستند.
بنابراین، دانشمندان یک آزمایش طیف‌سنجی جرمی انجام دادند. این آزمایش عموماً برای اندازه‌گیری یون‌های باردار استفاده می‌شود، اما می‌توان آن را برای سنجش کیفیت اسپرم نیز به کار برد.
آن‌ها این آزمایش را بر روی بیمارانی که قبلاً تشخیص بی‌نطفگی انسدادی دریافت کرده‌اند و همچنین گروهی از مردان با توانایی بارداری طبیعی، انجام دادند.
نتیجه این مطالعه این بود که آن‌ها توانستند دو پروتئین به نام AKAP4 و ASPX را که در اسپرم‌های سالم افراد مبتلا به بی‌نطفگی انسدادی وجود دارد، شناسایی کنند. آن‌ها پروتئین AKAP4 را در دم و پروتئین ASPX را در سر اسپرم این مردان پیدا کردند.
احتمالاً وجود این دو پروتئین نشانه‌ای از بی‌نطفگی انسدادی در مردان است. از این رو، می‌توان از بررسی آن‌ها به عنوان روشی برای تشخیص این بیماری بدون نیاز به جراحی استفاده کرد.هرچند که نحوه دقیق عملکرد پروتئین‌های AKAP4 و ASPX هنوز مشخص نیست، اما به طور بالقوه می‌توان از آن‌ها برای یافتن روش‌های درمانی نوین استفاده کرد.
همچنین، نتایج این تحقیق می‌تواند در جهت توسعه روش‌های جدید برای نابرورسازی مردان بدون نیاز به جراحی یا درمان هورمونی مورد استفاده قرار گیرد. با این حال، نیاز به تحقیقات بیشتری وجود دارد.
نتایج این تحقیق در مجله علمی-پژوهشی دانشگاهی “پروتئومیکس مولکولی و سلولی” منتشر شده است.
