کارشناس معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی بیان کرد که کاهش میزان بزاق در دهان می‌تواند زمینه‌ساز پوسیدگی دندان‌ها در بیماران دیابتی باشد و از این روی بر اهمیت رعایت بهداشت دهان و دندان در این افراد تأکید کرد.
دیابت یک بیماری مزمن و شایع متابولیک است که زمانی رخ می‌دهد که پانکراس انسولین کافی تولید نمی‌کند یا بدن نمی‌تواند به طور مؤثری از انسولین تولید شده استفاده کند. این بیماری یکی از علل اصلی مرگ زودرس در بسیاری از کشورها محسوب می‌شود.
تقریباً ۵ درصد از جمعیت جهان تحت تأثیر دیابت قرار دارند و پیش بینی می‌شود که تعداد بیماران مبتلا تا سال ۲۰۳۰، ۵۰ درصد افزایش یابد. با توجه به این روند، درک بهتر دیابت و بهبود مراقبت‌های دندانپزشکی از بیماران دیابتی امری ضروری به نظر می‌رسد.
عوارض سیستماتیک اصلی دیابت شامل حمله قلبی، بیماری کلیوی، قطع عضو به دنبال عدم ترمیم آسیب، نابینایی و آسیب اعصاب محیطی می‌شود. بیماری پریودنتال، از دست دادن دندان، خشکی دهان، پوسیدگی، سوزش دهان، اختلال چشایی و اختلال عملکرد غدد بزاقی و تاخیر در ترمیم زخم از جمله عوارض دهانی مرتبط با دیابت محسوب می‌شوند.
متأسفانه بسیاری از بیماران دیابتی از ارتباط بین دیابت و بهداشت دهان و دندان آگاهی ندارند و تنها یک تعداد کمی از آنها برای معاینات دندانپزشکی منظم به دندانپزشک مراجعه می‌کنند.
دیابت چگونه باعث افزایش پوسیدگی دندان می‌شود؟
دیابت با کاهش بزاق، مقاومت به باکتری‌های تولید کننده پوسیدگی را کاهش می‌دهد. همچنین، بزاق حاوی مقادیر زیادی گلوکز است که مقدار کربوهیدرات‌های قابل تخمیر را برای باکتری‌های دهان افزایش می‌دهد.
بهناز ولی‌زاده، کارشناس سلامت دهان و دندان معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با اشاره به تاثیر دیابت بر سلامت دهان و دندان، تأکید کرد که بیشتر بیماران دیابتی از اهمیت بهداشت دهان و دندان آگاه نیستند و تنها یک تعداد کمی از آنها به صورت منظم به دندانپزشک مراجعه می‌کنند.
وی بیان کرد که بیماری لثه، از دست دادن دندان، خشکی دهان، پوسیدگی‌های دندانی، سوزش دهان، اختلال چشایی، اختلال عملکرد غدد بزاقی، تاخیر در ترمیم زخم و بیماری کاندیدیازیس (یک نوع بیماری قارچی) از جمله تظاهرات دهانی مرتبط با دیابت هستند.
وی تأکید کرد که مراقبت از دهان و دندان در بیماران دیابتی بسیار مهم است و بیماران باید با نحوه مراقبت صحیح از دندان‌ها آشنا شوند. همچنین توصیه شد که افراد مبتلا به دیابت حتماً در مراجعه به دندانپزشک بیماری خود را اطلاع دهند.
ولی‌زاده با اشاره به اینکه دیابت یک ریسک فاکتور شناخته شده برای بیماری پریودنتال است، اظهار داشت که میزان تخریب بافت پریودنتال با سطح کنترل قند خون و مدت زمان ابتلا به بیماری دیابت ارتباط دارد و لزوم رعایت بهداشت دهان و دندان و مراجعات منظم به دندانپزشک را بیش از پیش مشخص می‌کند.
وی اشاره کرد که تغییر عادت‌های غذایی، دشواری در تکلم و تحمل پروتزهای دندانی در دهان افراد دیابتی می‌تواند سبب تغییر سبک زندگی مبتلایان شود و این بیماران را بیشتر در معرض عفونت‌های دهانی ناشی از بیماری لثه و خطر از دست دادن دندان‌ها قرار دهد.
وی با اشاره به تاخیر در ترمیم بافت‌های آسیب دیده در دیابتی‌ها، گفت که این تاخیر در ترمیم بافت‌ها می‌تواند در مواردی نظیر کشیدن دندان یا جراحی‌های ایمپلنت تأثیرگذار باشد و با به تعویق افتادن بهبود زخم‌ها روند درمان را با دشواری روبرو می‌سازد.
این کارشناس معاونت بهداشت تاکید کرد که بیمارانی که دیابت کنترل شده دارند، کمتر در معرض افزایش تاخیر در ترمیم زخم پس از جراحی قرار دارند.
نکات مهم در مراقبت از دهان و دندان برای افراد دیابتی:
– مراجعه منظم به دندانپزشک
– توضیح کامل شرایط بیماری به دندانپزشک
– استفاده منظم از مسواک و نخ دندان
– حرکت ملایم مسواک و احتیاط در استفاده از نخ دندان
– معاینه روزانه لثه‌ها و مراجعه به دندانپزشک در صورت مشاهده علائم نامطلوب
– تأخیر در کارهای غیر اورژانسی دندانپزشکی در صورت عدم کنترل قند خون
– برنامه درمانی خود را با دندانپزشک مطرح کنید
– اجتناب از مصرف دخانیات برای پیشگیری از بیماری‌های دهان و دندان و افت قند خون (هیپوگلیسمی)
