«اثر تولد» یک پدیده آماری و به اصطلاح یک «ضدحال» است که بر طبق آن، احتمال مرگ یک فرد در روز تولدش یا حوالی آن روز بیشتر می‌شود. مطالعات علمی مختلف نیز این باور غم‌انگیز را تأیید کرده‌اند، مانند مطالعه سال ۲۰۱۲ در سوئیس که افزایش ۱۳.۸ درصدی مرگ افراد ۶۰ساله و بالاتر را در روز تولد واقعی‌شان در نسبت با روزهای دیگر نشان داد.
به طور مشابه، یک مطالعه در سال ۲۰۱۵ در ایالات متحده نشان داد به طور متوسط، خطر مرگ در روز تولد افراد ۶.۷ درصد بیشتر است. اما این پدیده عجیب چرا رخ می‌دهد؟ چند نظریه وجود دارد:
اولاً، در جشن تولدها معمولاً هیجان بالا و دست زدن به برخی رفتارهای پرخطر، می‌تواند احتمال وقوع حوادث را افزایش دهد. در کشورهای غربی مصرف الکل در جشن تولدها یکی از عوامل افزایش احتمال وقوع حوادث مختلف است.
یک عامل دیگر مربوط به افکاری است که در این روز به ذهن افراد می‌آیند. تولد مناسبتی است که می‌تواند سبب درون‌نگری افراد و گاهی اوقات منجر به افسردگی و غم و اندوه شود. این احساسات معمولاً ناشی از انتظارات برآورده‌نشده، فکر کردن زیاد به پیری، تنهایی و استرس هستند.
متاسفانه، این احساسات می‌تواند خطر خودکشی را افزایش دهد، همانطور که در یک مطالعه ژاپنی در سال ۲۰۱۶ مشخص شد احتمال خودکشی افراد در روز تولدشان ۵۰ درصد بیشتر از روزهای دیگر است.
به هر حال «اثر تولد» یک پدیده پیچیده است که هنوز به طور کامل درک نشده است و می‌تواند متأثر از ترکیبی از همه عوامل ذکر شده و شاید بیشتر از آن‌ها باشد.
