نتایج تحقیقی در سال ۲۰۱۹ روی نزدیک به ۲۰۰ هزار بزرگسال نشان داد کسانی که سبک زندگی سالم‌تری داشتند، طی هشت سال کمتر به زوال عقل مبتلا شدند؛ حتی اگر از نظر ژنتیکی در معرض خطر زوال عقل قرار داشته باشند. یک تحقیق در سال ۲۰۲۰ نیز به نتیجه مشابهی رسید. با این حال فراتر از عادات کلی سالم، فعالیت‌های خاص برای تقویت قدرت مغز و پیشگیری از زوال شناختی یعنی تمرینات مغز در ذیل معرفی شدند.
آیا تمرینات مغز جواب می‌دهد؟ شاید اما پیچیده است.
دکتر زالدی اس. تان، مدیر برنامه حافظه و پیری سیستم سلامت، می‌گوید: حافظه یک موضوع نیست بلکه ترکیبی از مسائل مختلف است؛ بنابراین وقتی در مورد ورزش یا تمرینات حافظه صحبت می‌کنیم، تصور می‌کنم بستگی به نوع حافظه‌ای دارد که به آن اشاره می‌کنیم. رفتن به خواربارفروشی را در نظر بگیرید؛ یادآوری آنچه قصد خرید آن را داشتید، بدون داشتن فهرستی که به آن نگاهی بیندازید، مستلزم توانایی یادآوری چیزهاست. به خاطر سپردن چیدمان فروشگاه و یافتن مکان چیزها نیاز به حافظه بصری/فضایی بیشتری دارد. برخورد با همسالان دوران دبستان، به یاد آوردن نحوه آشنایی شما و انجام مکالمه، نیازمند سرعت پردازش سریع در کنار یادآوری است.
داگلاس شار، مدیر بخش اعصاب شناختی مرکز پزشکی اوهایو وکسنر آمریکا، اظهار کرد: افزایش این ارتباطات سیناپسی (افزایش این نواحی از ارتباطات در مغز) ممکن است به حفظ مغز کمک کند. اگر در آینده با مشکلات ناگواری مواجه شوید که بر مغز تاثیر می‌گذارد، مانند سکته مغزی یا شرایط زوال عقل، از پیش مغز خود را حفظ کرده‌اید.
تمرینات مغزی مفید برای حافظه در خانه
بهترین شانس شما انواع مختلفی از چیزهایی است که مغز شما را به روش‌های مختلف تمرین می‌دهند. دکتر شار معتقد است که تنوع عالی است. به طور معمول هر چه بیشتر با مغز خود کار کنید، بهتر است. در اینجا فهرستی از تمرینات برای مغز شماست که می‌تواند به شما در شروع کار کمک کند، آمده است.
ورزش کنید
به نظر می‌رسد یکی از بهترین کارهایی که می‌توانید برای شناخت بهتر انجام دهید، ورزش بدنی است که باعث افزایش جریان خون به مغز می‌شود. خطر سکته مغزی، فشار خون بالا و دیابت (سه عامل خطر برای ایجاد مشکلات حافظه) را کاهش می‌دهد و به گفته دکتر تان اکسیداسیون التهابی را نزولی می‌کند (که در زوال عقل نیز نقش دارد).
در واقع یک تحقیق در سال ۲۰۲۳ روی ۱۳۰۰ زن ۶۵ ساله و بالاتر نشان داد که به ازاء هر ۳۱ دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید فرد در هر روز ۲۱ درصد کمتر خطر ابتلا به زوال عقل وجود داشت. در همین حال یک متاآنالیز در سال ۲۰۲۲ به این نتیجه رسید کسانی که به طور منظم در پیاده‌روی، دویدن، شنا، دوچرخه‌سواری، یوگا، ورزش و تمرین با دستگاه‌های ورزشی شرکت می‌کنند، ۱۷ درصد کمتر از افرادی که این کار را انجام نمی‌دهند، در معرض ابتلا به زوال عقل قرار دارند.
بازی ورزشی کنید
اگر می‌خواهید فواید ورزش را به سطح جدیدی برسانید، ورزشی را در نظر بگیرید که شما را ملزم به بازی با افراد دیگر می‌کند. علاوه بر تمرین بدنی، نتایج تحقیقات نشان می‌دهد که ورزش از شما می‌خواهد که سریع تصمیم بگیرید و مشکلات را حل کنید (هم‌تیمی من کجاست؟ آیا باید سریعتر بدوم؟ کدام بازی راهبردی ممکن است در حال حاضر بهتر عمل کند؟) و به شما این فرصت را می‌دهد که با دیگران معاشرت کنید.
دکتر شار خاطرنشان کرد: کل مغز در واقع خوب کار می‌کند و این یک فعالیت عالی برای کل مغز است.
معاشرت کنید
به طور جدی دور هم بودن با افراد دیگر برای مغز شما بسیار مفید است.
شار توضیح می‌دهد: شما باید از چشمان خود برای دیدن قیافه‌ها و ارتباطات غیرکلامی آنان استفاده کنید. شما چیزها را از این طریق انتخاب و قضاوت می‌کنید. آنان داستانی را تعریف می‌کنند؛ شما در حال یادآوری خاطرات هستید و فکر می‌کنید اوه، در رابطه با آن موضوع، من یک داستان عالی برای گفتن دارم و سپس شما داستان خود را به اشتراک می‌گذارید.
با این کار در موقعیتی به نام گفتمان درگیر می‌شوید. شما از زبان خود، از بینایی خود و از شنوایی خود استفاده می‌کنید. تمام این بخش‌های مغز درگیر و یکپارچه شده‌اند. اگر نمی‌توانید حضوری کسی را ملاقات کنید، تلفن را بردارید و با وی تماس بگیرید؛ با این کار مغز هر دوی شما کمی تقویت می‌شود.
کمی ریاضی کار کنید
نتایج تحقیقات نشان می‌دهد دفعه بعد که برنامه ماشین‌حساب را روی تلفن خود باز می‌کنید، ممکن است بخواهید برای یک ثانیه مکث کنید و تصمیم بگیرید که آیا مساله ریاضی چیزی است که می‌توانید بدون فناوری آن را حل کنید یا خیر. نتایج تحقیقی نشان داده سالمندانی که به مدت ۶ ماه هر روز به مسائل ریاضی و خواندن می‌پردازند، سرعت پردازش و عملکرد اجرایی را افزایش می‌دهند.
زبان جدید یاد بگیرید
دانستن ۲ زبان به شما امکان برقراری ارتباط با افرادی می‌دهد که ممکن است پیش از این با آنان ارتباط برقرار نکرده‌اید؛ سفر را آسان‌تر و از سلامت مغز پشتیبانی می‌کند. یک متاآنالیز در سال ۲۰۲۰ نشان داد افرادی که دوزبانه هستند، در سنین بالاتری نسبت به کسانی که فقط به یک زبان صحبت می‌کنند، دچار زوال عقل می‌شوند.
