پراکندگی بیماری گوزن زامبی در حیات وحش آمریکا، نگرانی‌های دانشمندان و دوستداران محیط زیست را به وجود آورده است.
بیماری گوزن زامبی، یا “chronic wasting disease (CWD)”، به عنوان یک بیماری عصبی شناخته می‌شود که با علائم متنوعی مانند ترشح زیاد بزاق، بی‌حالی، حالت تلو تلو در خوردن و خیره ماندن هویت یافته است.
در مدت زمان اخیر، بیش از ۸۰۰ مورد آلودگی به این بیماری در حیات وحش آمریکا تشخیص داده شده است.
عامل این بیماری یک پروتئین به نام “پریان” یا “پریون” است. این پروتئین‌ها، که معمولاً به عنوان عوامل بیماری‌زای شناخته می‌شوند، هیچ اسید نوکلئیک قابل تشخیصی ندارند. آن‌ها به فرمالدئید، گرما و اشعه ماوراءبنفش مقاوم هستند که این ویژگی‌ها باعث می‌شود پریون‌ها سال‌ها در محیط باقی بمانند.
پروتئین‌های پریون به شکل‌های عجیبی تغییر می‌کنند و به همین شکل می‌توانند بر روی پروتئین‌های مغز اثر گذاشته و آن‌ها را به شکل خود تبدیل کنند. مقاومت بالای پریون‌ها در برابر روش‌های معمول تطهیر یک دلیل نگران‌کننده است و آن‌ها را تا سال‌ها در محیط حیاتی باقی می‌ماند.
انتشار این بیماری در آمریکا نه تنها برای حیات وحش، بلکه برای انسان‌ها نیز هشدار آمیز است. اگرچه شواهد قطعی درباره انتقال مستقیم این عامل به انسان‌ها موجود نیست، اما نگرانی‌ها باقی است.
بیماری‌های دیگری که به واسطه این پروتئین‌ها ایجاد می‌شوند، به عنوان مثال جنون گاوی، که به انسان نیز منتقل می‌شود، می‌تواند به این نگرانی‌ها افزوده شود.
در طی شیوع جنون گاوی در سال ۱۹۹۵ در بریتانیا، میلیون‌ها گاو کشته شدند و ۱۷۸ نفر از انسان‌ها جان خود را از دست دادند.
هر چند هنوز مورد تاییدی از انتقال مستقیم بیماری گوزن زامبی به انسان‌ها گزارش نشده است، اما تحقیقات آزمایشگاهی نشان می‌دهد که پریون ممکن است در سلول‌های انسان نیز آلوده کننده باشد.
تشخیص موارد آلودگی انسانی توسط پریون‌ها یکی از چالش‌های بزرگ است. پریون‌ها، بر خلاف سایر عوامل بیماری‌زا، فعال‌سازی سیستم ایمنی بدن را ایجاد نمی‌کنند و به همین دلیل شناسایی آن‌ها با روش‌های معمول دشوار است.
به طور جداگانه از نگرانی‌های مرتبط با انتقال به انسان‌ها، شیوع گسترده این بیماری می‌تواند به حیات وحش و چرخه غذایی آسیب جبران‌ناپذیری وارد کند.
