همانطور که در افسانههای شهری، داستانهای مرتبط با سلامت نیز اغلب باورهای نادرستی را در خود جای دادهاند. این افسانهها، سر برآوردن و دیرپا شدن خاصی را برای خود به ارمغان آوردهاند، چه از منابع قدیمی مانند داستانهای مادربزرگها و چه از تفسیرهای نادرست توصیههای سلامت، با وجود شواهدی که نشاندهنده نادرستی آنهاست. در این مقاله، تلاش میکنیم تا افسانههای سلامت را بررسی کرده و ده مورد از ماندگارترین آنها را مورد بررسی قرار دهیم.
۱۰- “ورزش میتواند مواد سمی را با عرق دفع کند”
باور قدیمی این است که ورزش فعال میتواند به نوعی مواد سمی را از بدن با عرق دفع کند، اما این ادعا با شواهد علمی همخوانی ندارد. ورزش، البته میتواند به خنک شدن بدن و کاهش وزن آب بدن کمک کند، اما نمیتواند به تنهایی مواد سمی را از بدن دفع کند. عرق تشکیل شده از آب، نمک، و ترکیبات معدنی است و میزان مواد سمی در آن بسیار کم است. به عبارت دیگر، کبد و کلیهها وظیفه اصلی دفع مواد زائد از بدن را دارند. بنابراین، ورزش هرچقدر هم مفید باشد، نمیتواند به تنهایی نقش قهرمان سمزدایی را ایفا کند. در واقع، زندگی سالم با آبرسانی مناسب، تغذیه صحیح، و افزایش فرآیندهای طبیعی سمزدایی بدن به دست میآید.
وقتی کسی ادعا کند که ورزش شدید میتواند مانند جلسه آبدرمانی برای اعضای درونی بدن عمل کند، بهتر است به این مطلب با لبخندی انکارگر نگاه کنید و به خاطر داشته باشید: کبد و کلیهها واقعی قهرمانان در دفع مواد سمی هستند و ورزش تنها به شما احساس سرزندگی و خنکی میدهد.
۹- “خوردن کربوهیدرات در شب باعث اضافه وزن میشود”
تصور اشتباه این است که خوردن کربوهیدرات در شب میتواند عامل افزایش وزن باشد. برخلاف باور عام، بدن شما پس از غروب آفتاب به یک ذخیرهکننده کربوهیدرات تبدیل نمیشود. کلید مدیریت وزن در مجموع کالری دریافتی در طول روز است و زمان مصرف کربوهیدرات در شب تأثیر چندانی بر این مسئله ندارد. در واقع، مصرف کربوهیدرات در شب میتواند حتی حرکت هوشمندانهتری باشد زیرا باعث آزاد شدن هورمون سروتونین میشود که احساس خوبی ایجاد میکند و ممکن است در زمان خواب موجب آرامش و خواب عمیقتر شود.4
۸- “شکستن قولنج انگشتان باعث آرتروز میشود”
معتقد بودن به این افسانه شهری که شکستن قولنج انگشتان میتواند آرتروز را به همراه داشته باشد، نادرست است. هیچ مدرک علمی نشان نمیدهد که این عادت با آرتروز مفاصل ارتباط داشته باشد. در واقع، مطالعات نشان میدهند که شکستن قولنج انگشتان بیشتر به عنوان یک اقدام بیخطر تلقی میشود تا عاملی برای ابتلا به آرتروز. زمانی که قولنج انگشتان خود را میشکنید، حبابهای گازی در مایع سینوویال مفصل آزاد میشوند که به عنوان یک روانکننده برای حرکت بدون مشکل مفاصل عمل میکند. بنابراین، شکستن قولنج انگشتان مانند تشویق کردن برای کار خوبی که انجام دادهاند، نه یک علامت بدیهی برای آرتروز.
۷- “هشت لیوان آب در روز برای همه”
تمام ما به توصیه خوردن هشت لیوان آب در روز شنیدهایم، برخی از ما حتی ممکن است یک ظرف آب به اندازه یک استخر کوچک را برای رسیدن به این سهمیه حمل کنیم. اما بیایید حقیقت را در مورد این افسانه آبرسانی روشن کنیم. ابتدا، نیاز ما به آبرسانی به اندازه ذائقهمان در سریالها خاص و منحصر به فرد است. قانون همهشمول هشت لیوان آب در روز به اندازه پیشبینی آب و هوا با یک توپ کریستالی دقیق نیست. بدن ما باهوش است و وقتی تشنه میشود، به ما میگوید؛ این همیشه یک دستور هشت لیوانی قاطع نیست. همچنین، آیا نیاکان ما وقتی در بیابانهای آفریقا به دنبال غذا بودند، بطریهای آب با خود حمل میکردند؟ به احتمال زیاد خیر. این ایده که بدن ما روزانه به هشت لیوان آب نیاز دارد، به اندازه یک تئوری توطئهای از سوی یک خانواده دورپشتیبانیکننده علمی دارد. آبرسانی ضروری است، اما نیازی نیست که خودتان را در آب غرق کنید انگار برای نقش پری دریایی تمرین میکنید. به سیگنالهای بدن خود توجه کنید و به یاد داشته باشید که لذت بردن از یک فنجان قهوه یا چای نیز میتواند جزو مقدار آب وارد شده به بدن شما در روز باشد.
۶- “احساس سرما باعث میشود که سرما بخورید”
این باور که سرد بودن باعث سرماخوردگی تان میشود مانند سرزنش باران به خاطر فر کردن موهایتان است. اما نگران نباشید، چرا که این افسانه به اندازه یک بستنی یخی در قطب جنوب منجمد است. برخلاف باور عمومی، سرماخوردگی توسط ویروسها ایجاد میشود، نه با لرزیدن در سرما مانند پنگوئنی که در بوران گرفتار شده است. بنابراین، دفعه بعد که کسی اصرار میکند که آبریزش بینی نتیجه مستقیم آن باد سرد است، مودبانه به او بگویید که ویروسها، نه دما، عامل اصلی خراب شدن وضعتان هستند. بله، احساس سرما کردن ممکن است حالتان را بد کند، اما مانند یک جادوگر منجمد که خرگوشی را از کلاه بیرون میکشد، ویروس سرماخوردگی را احضار نمیکند. بنابراین، در آن پلیور راحت خودتان را جا دهید، سرزمین عجایب زمستانی را در آغوش بگیرید و به ویروسها اطلاع دهید که به شب یلدای سرد شما دعوت نمیشوند.
۵- “نابرده رنج گنج میسر نمیشود”
این یکی یک شعار کلاسیک ورزشی است که کمی بیش از حد تکرار شده است: “نابرده رنج گنج میسر نمیشود” به این معنی که تا درد نکشید به نتیجه دلخواه و موفقیت نمیرسید. این شعار مانند فریاد مبارزه خدایان تناسب اندام به نظر میرسد که از شما میخواهد که به خاطر این موفقیت ها از رنج عبور کنید و درد را در آغوش بگیرید. اما بیایید این افسانه را با کمی خرد و کمی شوخ طبعی رد کنیم. اول از همه اینکه درد در بدن این را میگوید: «هی رفیق مثل اینکه اینجا یه چیزی خوب پیش نمیره!». درد داشتن به معنای یک مجوز وی آی پی برای رسیدن به موفقیت نیست بلکه بیشتر شبیه یک پرچم قرمز است که در نسیم تکان میخورد. در حالی که در هر تمرینی کمی احساس ناراحتی قابل انتظار است، اما درد را به عنوان یک نشان افتخار پذیرفتن مانند این است که بگوییم شما از کوبیدن انگشت پای خود به یک سطح سخت فقط برای هیجانش لذت میبرید. برخلاف باور عمومی، تقویت عضلات صرفاً از طریق تنبیه کردن بدنتان و وادار کردن آن به گردن نهادن به خواسته هایتان بدست نمیآید. نکته کلیدی، پیدا کردن نقطه مطلوب بین چالش و خود مراقبتی است. به عنوان یک روز استراحت در آب گرم برای ماهیچه های خود به آن فکر کنید، غیر از موسیقی آرامش بخش و ربدوشامبرهای باد کرده.
۴- “مصرف تخممرغ باعث افزایش کلسترول و خطرات برای قلب میشود”
این افسانه که تخممرغها نقش نارنجکهای کوچکی با کلسترول بالا در تهدید سلامت قلب شما دارند، تا حد زیادی بررسی شده است! به طور مخالف با باورهای عمومی، تخممرغ در داستان سلامت قلب نقش منفی ندارد. بیایید حقیقت را بشناسیم: تخممرغ حاوی کلسترول است، اما همچنین دارای پروتئین باکیفیت و مواد مغذی حیاتی است که آن را برای سلامتی شما مفید و ضروری میکند. در واقع، آنها قهرمانان صبحانه هستند. مطالعات نشان دادهاند که کلسترول موجود در تخممرغ برای بسیاری از افراد به معنای افزایش سطح کلسترول خون نیست. تخممرغ یک منبع غذایی فوقالعاده و غنی از مواد مغذی است، از کولین تقویتکننده مغز گرفته تا لوتئین حیاتی برای سلامت چشم. در بوفه بزرگ صبحانه زندگی، تخممرغ به درستی جایگاه خود را به دست آورده است. بنابراین، پوستهها را باز کنید، زردهها را در آغوش بگیرید، و اجازه دهید افسانه کلسترول یک داستان نادرست از گذشته باشد.
۳- “رژیمهای سمزدایی بدن را پاکسازی میکنند”
رژیمهای غذایی سمزدایی که به عنوان یک قهرمان در مقابل سموم مطرح میشوند، اغلب به نظر میرسند که جذاب هستند، اما بیایید حقیقت پشت این افسانه را بشناسیم. بر خلاف باور عمومی، کبد و کلیههای شما در این فرآیند ضعف نمیکنند؛ به عنوان مهمانداران اصلی در پاکسازی سیستم شما، واقعاً اساسی هستند. رژیمهای غذایی سمزدایی اغلب به دنبال فروش الیکسیر جادویی و ترکیبات منحصر بهفردی هستند که ادعا میکنند بدن شما را از ناخالصیها پاک میکنند. با این حال، علم چیز دیگری میگوید. بدن انسان یک سیستم سمزدایی خودکار دارد که مواد زائد را تجزیه و از بین میبرد بدون اینکه به آب میوههای آماده برای پاکسازی نیاز باشد. به جای نوشیدن نوشیدنیهای گرانقیمتی که وعده پاکسازی بدن شما را میدهند، بر تأمین آنچه بدنتان به آن نیاز دارد تمرکز کنید: یک رژیم غذایی متوازن و غنی از میوه، سبزیجات و آب. اعضای بدن شما از شما سپاسگزار خواهند بود که آنها را با غذاهای سالم تغذیه میکنید.
۲- “مصرف بیشتر عرق به معنای سوزاندن کالری بیشتر است”
آیا تا به حال به کسی که در باشگاه در حین ورزش عرق میریزد نگاه کردهاید و فکر کردهاید که احتمالاً در حال سوزاندن کالریهای زیادی است؟ خب، متأسفانه این ایده همانطور که حباب عرق را میترکانیم، به همان اندازه غلط است که ادعا کنیم شکلات یک صبحانه مغذی است. بله، عرق کردن نشانه پیشرفت در ورزش است، اما نمیتوان آن را به عنوان معیاری معتبر برای کیفیت بالای سوزاندن کالری در نظر گرفت. عرق کردن اصولاً رویکرد بدن شما برای خنک کردن خود است، نه نشانهای از اینکه به یک کوره سوزاننده کالری تبدیل شدهاید. به عرق کردن به عنوان یک فرآیند خنک کننده برای بدن نگاه کنید: یک پیادهروی تابستانی در آفتاب ممکن است شما را عرقانده، اما این به طور جادویی شما را به یک فعالیت سوزاننده کالری در سطح المپیک تبدیل نخواهد کرد. این همان حرکت بدنی است – نه عرق – که تفاوت واقعی را ایجاد میکند. بعد از دیدن کسی که در تردمیل عرق میریزد، به احترام به تعهد و اراده او توجه کنید. به یاد داشته باشید، تلاش ایشان، نه مقدار عرق، این کالریها را سوزانده و پیشرفت را ایجاد میکند. آرامش خود را حفظ کرده، یک بطری آب همراه داشته باشید و اجازه دهید عرق به طور طبیعی جریان پیدا کند بدون اینکه انتظار داشته باشید یک معجون جادویی کالریسوز باشد.
۱- “بدن بدون چربی به معنای سلامتی است”
این افسانه معروف “بدون چربی یعنی سالم”، مانند تکشاخ بودن در دنیای رژیمهای گرفتن، آرمانگرایی بیش از حدی دارد. در واقع، نداشتن چربی به طور خودکار شما را به یک قهرمان غذایی تبدیل نمیکند. درست است که برخی از چربیها نامطلوب هستند، اما این به معنای آن نیست که تمام چربیها مشابه یکدیگرند. برخی از چربیها، مانند چربیهای موجود در آووکادو و آجیل، جزء یک رژیم غذایی متوازن هستند. مشکل با جنون بدون چربی این است که اغلب منجر به مصرف پنهانی قندهای افزوده و مواد شیمیایی مرموز میشود که به نظر میرسد بخشی از یک آزمایشگاه علمی باشند، نه کشوی اسنک شما. حقیقت این است: وقتی چربی را به طور کلی نادیده میگیرید، باید ماده دیگری جایگزین شود و معمولاً این چیز قند یا طعمدهندههای مصنوعی است که اهداف سلامتی شما را به خطر میاندازد. از چربیهای سالم استفاده کنید، از قندهای پنهان دوری کنید و به یاد داشته باشید که تعادل بهترین انتخاب است. زندگی کوتاهتر از آن است که خودتان را از لذتهای خامهای که چربیهای سالم به سفره میآورند، محروم کنید.