باور کردن این موضوع که اچ آی وی/ایدز تنها در حدود ۳۰ سال است که به عنوان یک بیماری شناخته شده، سخت است. در این بازه زمانی کوتاه، این بیماری از یک حالت ناشناخته به یک بحران بهداشتی جهانی تبدیل شده و جان بیش از ۳۰ میلیون نفر را گرفته است. با توجه به پیشرفتها، هر سال ایدز هزاران نفر را به سوی جاناپسندی میفرستد، به ویژه در کشورهای جنوب صحرای آفریقا که بیش از ۱۵ درصد جمعیت به این بیماری مبتلا هستند.
در ادامه، به ۱۰ حقیقت جالب درباره ویروس اچ آی وی و بیماری ایدز اشاره خواهیم کرد:
۱۰- مبدأ اچ آی وی
دو نوع اچ آی وی وجود دارد: HIV-1 که از شامپانزهها به انسان منتقل میشود، و HIV-2 که از میمون کوچک آفریقایی آمده است. درون هر نوع، چندین زیرنوع نیز وجود دارد. به نظر میرسد که HIV-1 که بیشترین تأثیر مرگآور را داشته، حدود سال ۱۹۳۱ به انسان منتقل شده و ممکن است ناشی از عادتهای قدیمی مربوط به مصرف گوشت شامپانزه باشد. این ویروس از زمان کشف در اوایل دهه ۸۰، به یک مهلکه تبدیل شده است.
۹- ابتلا اولین موارد
اولین مورد تایید شده ایدز در انسانها از کینشازا، پایتخت جمهوری دموکراتیک کنگو، شناسایی شد. این بیماری از یک نمونه بافت حفظ شده در سال ۱۹۵۹ به دست آمد. اما تا دهه ۶۰، ایدز به ایالات متحده وارد شده بود، و اولین آمریکایی که درگذشت، یک نوجوان اهل میزوری بود. بیماری سپس به اروپا گسترش یافت و اولین قربانی اروپایی، یک ملوان نروژی بود.
۸- بیمار صفر
گائتان دوگاس، خدمه پرواز فرانسوی-کانادایی، به نام “ماری حصبه” یا “بیمار صفر” به عنوان نماد ایدز در آمریکا شناخته میشود. او البته نخستین مبتلا به ایدز نبوده است، اما نقش مهمی در گسترش بیماری ایفا کرده است. بسیاری از موارد اولیه ایدز در ایالات متحده به او بازمیگردند. در سال ۱۹۸۴، دوگاس نیز به علت نارسایی کلیه ناشی از ایدز درگذشت.
۷- استتار
ویژگی ترسناک ایدز، توانایی آن در استتار سیستم ایمنی است. ویروس وارد بدن شده، با مولکولهای قند کربوهیدرات پوشیده میشود که به سطح سلولها میچسبند و سیستم ایمنی را فریب میدهند. با این حال، تحقیقات نشان میدهد که مولکولهای قندی که ایدز استفاده میکند از مولکولهای معمولی در بدن متفاوتاند. این امکان وجود دارد که از این سازگاری علیه ویروس برای تولید واکسنی استفاده شود.
۶- سلبریتیها
بسیاری از افراد مشهور به ایدز مبتلا شدهاند، از جمله آرتور اشه، ستاره تنیس، و فردی مرکوری، خواننده گروه کوئین. برخی از این افراد از طریق تزریق خون آلوده به این بیماری مبتلا شدهاند. میجیک جانسون نیز یکی از مشهورترین موارد ایدز است که علیرغم بیش از ۲۰ سال زندگی با این بیماری، در برنامههای تلویزیونی ظاهر میشود و به نظر میرسد که سلامتی خود را حفظ کرده است.
۵- ابتلاهای عامدانه
تاریخچه جنگهای بیولوژیکی به دورانهای قدیم باز میگردد، زمانی که مهاجمان اجساد حیوانات مبتلا به طاعون را به نیروهای دشمن میپرتاباندند یا پتوهای حاوی ویروس آبله را در میان مردم و ارتشها پخش میکردند. متأسفانه، اچ آی وی و ایدز نیز گاهی به عنوان یک ابزار در این حوزه به کار گرفته میشود. در زندانهای آفریقای جنوبی، گروهی ترسناک به نام “دارودسته نامبرز” از ایدز به عنوان مجازات برای زندانیان مبتلا به این بیماری استفاده میکند. در این فرآیند وحشتناک، بدن قربانی با زخمی شدن، در معرض انتقال ویروس قرار میگیرد.
یک نمونه دیگر از ابتلاهای عامدانه، مورد نوشاون ویلیامز از نیویورک است. بعد از اطلاع از اینکه او مبتلا به اچ آی وی است، ویلیامز با دهها یا حتی صدها زن رابطه جنسی برقرار کرد. او حداقل ۱۴ زن را به این بیماری مبتلا کرد و دو فرزند از او با این ویروس به دنیا آمدند. هرچند حکم زندان ویلیامز در سال ۲۰۱۰ به پایان رسید، اما دولت او را به عنوان یک تهدید برای جامعه در زندان نگه داشت و در حال حاضر یک دادگاه در تلاش است تا او را به حبس نامحدود محکوم کند.
۴- هموگوبلین
هر ابرقهرمانی نمیتواند افراد را به خود جلب کند، و برای هر بتمن یا ولورین، یک آکوامن وجود دارد. اما تخیل خلاقی که از “همو-گوبلین” بهرهمند شد، به ابعادی بزرگتر از تصور ما میرسد. همو-گوبلین در کامیک دی سی “The New Guardians” در سال ۱۹۸۸ ظاهر شد، یک خونآشام با اچ آی وی مثبت بود که توسط گروهی برتریطلب برای آلوده کردن اقلیتها به این بیماری به کار میرفت. او در موفقیت به ویروس اچ آی وی مبتلا شد و قبل از اینکه خود به علت ایدز فوت کند، موفق به انتقال ویروس به یک ابرقهرمان همجنسگرا به نام اکسترانو شد. این داستان به خوشحالی در یک شماره از این کمیک رخ داد.
۳- مصونیت
اگرچه احتمال وجود مصونیت کامل در برابر اچ آی وی/ایدز وجود ندارد، اما برخی از افراد دارای مقاومت بسیار بالا به این ویروس هستند. دو نوع سازگاری مختلف با این ویروس تاکنون توسط دانشمندان کشف شده است: یک نوع که از ابتدا عفونت را دفع میکند و دیگری که جلوگیری از تبدیل اچ آی وی به ایدز را فراهم میکند. نخستین نوع به نام CCR5-delta 32 ناشی از یک جهش ژنتیکی است که عمدتاً در افراد ساکن در کشورهای اسکاندیناوی یافت میشود. این جهش با نام CCR5-delta 32 از ورود ویروس به سلولها جلوگیری میکند. تحقیقات نشان میدهد که این جهش ممکن است از تاریخچه مقاومت به طاعون در اروپا به وجود آمده باشد.
زمانی که افراد به اچ آی وی مبتلا میشوند، بسیاری از آنها دیر یا زود قربانی این بیماری میشوند مگر اینکه داروهای موثری مصرف کنند. اما تعداد معدودی (حدود ۱ در ۳۰۰) وجود دارند که سیستم ایمنی آنها موفق به کنترل بیماری میشود. این افراد به نام “کنترل کنندههای اچ آی وی” شناخته میشوند و به نظر میرسد که دارای پروتئینهای متفاوتی در خون خود هستند که ویروس را مهار و متوقف میکنند. تحقیقات در حال ادامه در مورد اینکه چگونه این تفاوتها در ژنوم ممکن است انتقال پیشرفت اچ آی وی را در افراد کمشانس تر کنند، میباشد.
۲- مورد جفری باورز
در سال ۱۹۸۴، جفری باورز، یک وکیل جوان در کمپانی Baker & McKenzie، یکی از بزرگترین شرکتهای جهان، به کار افتاد. بعداً او علائم ایدز از جمله سارکومای کاپوسی نشان داد. باورز، علیرغم نظرات رضایتبخش از سوی مدیران، از کار اخراج شد و شرکت نتوانست فرآیندهای معمول پایانکار را ادامه دهد. او از بخش دولتی حقوق بشر نیویورک کمک خواست. پرونده او یکی از اولین پروندههای تبعیض ایدز در تاریخ حقوقی بود. رسیدگی به این پرونده در ۱۴ ژوئیه ۱۹۸۷ آغاز شد. متأسفانه باورز تنها دو ماه دیگر زنده ماند. این پرونده شش سال دیگر به طول انجامید و در نهایت این شرکت به جریمه ۵۰۰ هزار دلار محکوم شد، به علاوه حقوق عقبافتادهای که اگر باورز به نادرستی اخراج نمیشد میتوانست دریافت کند. این پرونده در نهایت خارج از دادگاه حل و فصل شد و شرکت به خانواده باورز غرامت پرداخت کرد.
داستان جفری باورز در نهایت اساس داستان فیلم “فیلادلفیا” با بازی تام هنکس شد، که برگرفته از مصاحبه با خانواده باورز بود که یک سال پس از مرگ جفری انجام شده بود. تهیهکنندگان در زمان اکران فیلم قول پرداخت مبلغی به خانواده را دادند، اما حقوق فیلم به استودیوی دیگری فروخته شد. خانواده باورز شکایت کردند و دوباره با مبلغی نامعلوم در خارج از دادگاه به توافق رسیدند. “فیلادلفیا” در ادامه چندین جایزه از جمله اسکار بهترین بازیگر نقش اول مرد را برای هنکس به ارمغان آورد.
۱- جستجو برای درمان
در ماههای اخیر، خبرهای فراوانی از کشف بهزودی درمان ایدز شنیده شده که از نتایج چشمگیر تحقیقات جدید و داستانهای معجزهگونه نجات از بیماری ایدز را شامل میشود. داستان تیموتی براون امیدوارکننده است؛ او بیش از یک دهه با اچ آی وی زندگی کرده و زمانی که به بیماری سرطان خون مبتلا شد، پزشکان به او پیوند مغز استخوان دادند.
امروزه براون عاری از اچ آی وی به نظر می رسد. هر اثری از بیماری که ممکن است در بدن براون وجود داشته باشد نمی تواند سلول هایش را آلوده کند. متاسفانه، فرآیند بیرون کشیدن مغز استخوان به خودی خود بسیار خطرناک است و ۴۰ درصد خطر مرگ دارد.
در می سی سی پی، نوزادی که از مادری مبتلا به HIV متولد شده بود، ظاهراً پس از درمان تهاجمی با داروهای ضدرتروویروسی مدت کوتاهی پس از تولد، درمان شد. این کودک اکنون نزدیک به سه سال سن دارد و هیچ نشانه ای از عفونت ایدز در بدن او دیده نمی شود.
البته این موارد بسیار نادر هستند و پزشکان نسبت به شادی زودهنگام نسبت به پیدا شدن درمان ایدز هشدار می دهند. هنوز هم تشخیص زودهنگام عامل کلیدی در زندگی طولانی پس از ابتلا به HIV است. به نظر می رسد که پیدا شدن هر نوع درمانی برای این ویروس هنوز راه درازی در پیش دارد.
منبع: روزیاتو