وسط یک بحث دوستانه هستید. به نظر می‌رسد که گفت‌وگو بی‌چالش و نرم سپری می‌شود. ناگهان چیزی می‌شنوید که باعث می‌شود کمرتان را صاف کنید و قدری روی صندلی جابه‌جا شوید. ناگهان حس می‌کنید ابری تیره جلوی آفتاب را گرفته و در ذهن خودتان غرق می‌شوید. چرا و مگر چه شنیدید؟
علتش آن است که برخی واژگان شمشیرهای دولبه هستند. همه ما آرزو می‌کنیم که ای کاش گفت‌وگوهایمان عاری از قضاوت و به بی‌ریایی خنده‌های کودکان باشد. اما همیشه اینطور نمی‌شود.
آدم‌ها قضاوت می‌کنند و این حقیقت زندگی است. اما قضاوت‌ها همیشه سرراست و مستقیم نیستند، بلکه گاهی خیلی ظریف در گفت‌وگو سر می‌خورند. در این مقاله می‌خواهیم ۹ عبارتی را به شما معرفی کنیم که حاکی از قضاوت‌های پنهان هستند.
۱.اشتباه برداشت نکنی…
عبارت «اشتباه برداشت نکنی»، اغلب اوقات قبل از نظری بالقوه ناراحت‌کننده و قضاوتگر گفته می‌شود و به اصطلاح ضربه‌گیر است. سخنگو به ظاهر نگران احساسات شماست، اما در حقیقت، این عبارت روشی ظریف برای قضاوت کردن و گریز از عواقب آن است. مثل این می‌ماند که بگویند: «می‌خواهم قضاوتت کنم اما ناراحت نشو!»
۲. اگر من جای تو بودم…
این عبارت در وهه اول به نظر می‌رسد تلاش فرد را برای درک موقعیت ما نشان می‌دهد. اما، اغلب اوقات، روشی ظریف برای قضاوت تصمیم‌ها و انتخاب‌های ماست. «اگر جای تو بودم، فلان کار را می‌کردم یا نمی‌کردم!» در ظاهر توصیه‌ای دوستانه است، اما با پیش رفتن گفت‌وگو، متوجه می‌شوید که درواقع تصمیم‌های شما را خیلی ظریف زیر تیغ قضاوت قرار می‌دهد.
۳.شوخی کردم …
اول، عبارتی ناراحت‌کننده را بیان می‌کنند، بعدش می‌گویند «شوخی کردم!» یا «جدی نگیر!»، «زیادی جدی می‌گیری!» مثل این می‌ماند توی گوش کسی بزنند و بگویند شوخی کردم. این عبارت در لباس مبدل عقاید دیگری را مورد انتقاد قرار می‌دهد، بدون اینکه بخواهد مسئولیت این قضاوت کردن را برعهده بگیرد.
۴.مطمئنی؟
این عبارت مثل آن است که شخصی قضاوت، توانایی یا عقل شما را زیر سؤال ببرد. وقتی فردی این سوال را از ما می‌پرسد، صرفاً تصمیم ما را زیر سؤال نمی‌برد بلکه خیلی یواشکی دارد می‌گوید که ما فکر نکرده دست به انجام کاری زده‌ایم. به نظر می‌رسد که با این جمله می‌خواهند نسبت به صحت تصمیمات ما تردید ایجاد کنند.
۵.خدا شفات بده …
در وهله اول به نظر می‌رسد که شکلی از دعا و آرزوی خوب است اما در زیر لایه‌ها در حقیقت، منظورش این است که شنونده فردی بی‌تجربه، ساده‌لوح یا نابلد است.
۶.مطمئنم همه سعی‌ات رو کردی …
این عبارت مثل دست گذاشتن روی شانه فرد و دلداری دادن به او به خاطر شکست یا ناامیدی پیش آمده است. اما گاهی می‌تواند بار قضاوتی داشته باشد. تصور کنید که با جان و دل روی یک پروژه کار کرده‌اید و نتوانسته‌اید انتظارات را برآورده کنید. شنیدن این عبارت که «می‌دانم همه سعی‌ات را کردی!» ممکن است آرامش‌بخش باشد، اما همچنین می‌تواند این احساس را در شنونده ایجاد کند که انگار «به قدر کافی خوب نیستی!»
برن براون، روان‌شناس، گفته است: «همدلی متصل شدن به یک تجربه نیست، بلکه متصل شدن به احساساتی است که در زیرلایه‌های آن تجربه وجود دارند.» این عبارت نشان می‌دهد عبارتی که در سطح حمایتگر به نظر می‌رسد، می‌تواند انتقادات پنهان داشته باشد.
۷.فقط یک روش برای انجام…وجود دارد
فرض کنید که دوستان‌تان را به شام دعوت کرده‌اید و غذایی را به شیوه‌ای متفاوت پخته‌اید. این وسط، یکی از دوستان‌تان که آشپزی‌اش حرف ندارد، می‌گوید: «اینطوری درست نمیشه! یا فقط یه روش برای درست کردن‌اش هست!» این عبارت انتقاد مستقیم نیست، اما می‌تواند تا حدی قضاوت‌کننده باشد. انگار طرف می‌خواهد بگوید که روش تو بهترین روش یا مؤثرترین روش برای انجام دادن این کار نیست!
۸.تو همیشه …یا تو هرگز…
عبارتی مثل تو همیشه یا تو هرگز…با اینکه ممکن است در هنگام عصبانیت گفته شود، بار قضاوت نیز دارد. این عبارت‌های مطلق برای انتقاد کردن از الگوی رفتار افراد استفاده می‌شوند. باعث می‌شوند که شنونده احساس کند باید از خودش دفاع کند و معمولاً همیشه فعالیت‌های فرد را ساده‌سازی می‌کند و نمی‌خواهد تفاوت آدم‌ها را ببیند.
۹.خودت می‌دانی…یا به خودت مربوطه …
اغلب به نظر می‌رسد که احترام به استقلال افراد باشد، اما می‌تواند بار قضاوت داشته باشد. مثلاً دارید درباره موضوعی مهم صحبت می‌کنید و فرد شنونده صرفاً می‌گوید : «خودت می‌دونی! یا به خودت مربوطه!»
این عبارت به صورت تلویحی دارد قضاوت می‌کند و نشان می‌دهد که او با دیدگاه شما مخالف است اما نمی‌خواهد درگیر بحث کردن با شما بشود. ممکن است به نظر برسد که این عبارت به شما آزادی‌ای که می‌خواهید را می‌دهد، اما درحقیقت در سکوت دارد رفتار شما را قضاوت می‌کند.
سخن آخر: همه چیز بستگی به رویکردمان دارد
زیبایی و پیچیدگی ارتباطات انسان در ظرافت‌های آن است. کلمات وزن و پیام‌های پنهان دارند و اغلب افکار و احساساتی گوینده را فاش می‌کنند.
این عباراتی که به عنوان نشانه‌های قضاوت پنهان برشمردیم، ممکن است در ذهن دیگران معنای دیگری بدهند. درحقیقت ادراک ما نقش مهمی در چگونگی تفسیر این عبارات دارند. آنچه از نظر فردی قضاوت محسوب می‌شود، ممکن است از نظر دیگری مشاهده معصومانه یا نگرانی برای دیگری باشد.
منبع: راهنماتو
