محققان دانشگاه اژه در ترکیه که سال‌هاست درباره خدمات پزشک معروف روم باستان، جالینوس، تحقیق می‌کنند، به عنوان بخشی از تحقیق‌شان روی گیاهان دارویی در برگاما، منطقه‌ای تاریخی که زمانی جالینوس (129 تا 200میلادی) در آن ساکن بود، تمرکز کرده‌اند.
جالینوس هم پزشکی برجسته و هم یک فیلسوف بود. علاوه بر آنکه او را به عنوان پدر داروسازی می‌شناسند، او نخستین پزشک ورزشی در دنیای روم نیز بود. آثار پزشکی، و در بعضی موارد، فلسفی او تأثیری بسیار عظیم در سراسر دوران قرون وسطا و حتی بعدها، در اروپا و مناطق دیگر داشت. موقعیت او به عنوان مرجع برجسته در نظریه پزشکی حداقل 1500سال دوام یافت.
دکتر شوکرو آراسان، به عنوان بخشی از تحقیقات دانشگاه اژه که روی چگونگی استفاده انسان‌ها از گیاهان دارویی طی قرن‌ها تحقیق می‌کند، از روستاهای این ناحیه بازدید کرده و با محلی‌ها گفت‌وگو کرده تا نسخه‌های ثبت شده در ناحیه برگاما را با نسخه‌های جالینوس مقایسه کند.
تحقیقات دکتر شوکرو آراسان و تیم همراه او آن‌ها را به جوامع محلی‌ای هدایت کرده است که در آن‌ها گیاهان دارویی هنوز سنتی زنده محسوب می‌شوند. این محققان گیاهان دارویی‌ای که جوامع محلی ترکیه استفاده می‌کنند را با آن‌هایی که توسط جالینوس ثبت شده مقایسه کردند و به طرز شگفت‌انگیزی متوجه شدند که داروهای گیاهی جالینوس همچنان توسط جوامع محلی استفاده می‌شود.
در این مطالعه 160گیاه متفاوت شناسایی شد که هنوز توسط مردمان محلی استفاده می‌شوند که تقریبا 130عدد از آن‌ها با اهداف پزشکی توسط مردمان مدرن مصرف می‌شوند.
دکتر آراسان می‌گوید: «برجسته‌ترین موضوع در مطالعه ما گیاهانی بودند که توسط جوامع سنتی به عنوان دارو استفاده می‌شدند. یکی از درمان‌هایی که ما را بسیار متعجب کرد استفاده از دانه‌های بنگ‌دانه برای درمان زخم‌مگس بود. دانه‌های بنگ‌دانه با دمبه یا چربی ناحیه دم حیوان مخلوط می‌شوند و فرایندهای متفاوتی به کار گرفته می‌شود تا از این ترکیب دود بلند شود. سپس صورت بیمار را در معرض این دود قرار می‌دهند تا لاروهای مگس داخل کاسه آبی که در زیر چانه بیمار قرار گرفته بیفتد.» [زخم‌مگس، هجوم مگس‌ها به بدن موجود زنده است.]
این درمان بی‌شک یکی از شواهد استفاده از نسخه‌های باستانی به شکلی نوین و کاربردی است. پروفسور حسن یلیدریم، از گروه زیست‌شناسی دانشگاه اژه، می‌گوید:
«ما در حال مطالعه فرمول‌های جالینوس هستیم. خاص بودن نسخه‌های او به دوز فرمول‌هایش وابسته بود. مثلا در نسخه‌های جالینوس از نوشیدن چای مریم‌‌گلی صحبت شده است اما چقدر از این چای را می‌توان نوشید؟ استفاده، اثرات و دوز و آثار مخرب هر گیاهی متفاوت است. مقادیر بسیار اندک از مواد فعال گیاهی خاصیت درمانی دارد اما زیاد آن ممکن است سم باشد.»
حفظ این تعادل ظریف بر نیاز به تشخیص و تکریم قدرت درمان‌های طبیعی و آیین‌های خردی که در پشت این آیین‌های قدیمی وجود داشت، تأکید می‌کند. مطالعه فرمول‌های جالینوس در خدمت یادآوری این نکته است که بین طبیعت و سلامت رابطه‌ای پیچیده و گفت‌وگویی بی‌پایان بین گذشته و حال، وجود دارد.
منبع: راهنماتو
