رفتن به توالت و دفع مدفوع کاری است که همه انسانها انجام میدهند. این فرایند طبیعی در افراد مختلف تفاوت میکند، با این حال از سه بار در یک روز گرفته تا ۳ بار در یک هفته «طبیعی» فرض میشود.
تحقیقات پیشین نشان داده است که دفعات اجابت مزاج به طور قابل توجهی بر فیزیولوژی و سلامت بلندمدت فرد تأثیر میگذارد. اما چه تعداد بار بهترین نتایج را به لحاظ سلامتی در بر دارد؟
پژوهشگران در دانشگاه واشنگتن در سیاتل آمریکا میگویند بهترین نتایج مربوط به دفع مدفوع، یک یا دو بار در روز است.
شان گیبون، نویسنده ارشد مؤسسه بیولوژی سیستمی در دانشگاه واشنگتن، با بیان اینکه اغلب پزشکان اجابت مزاج مکرر را تنها نوعی «دردسر» میبینند گفت: «امیدوارم نتایج این تحقیق کمی ذهن پزشکان را نسبت به خطرات بالقوه عدم مدیریت دفعات اجابت مزاج باز کند.»
دکتر گیبون و تیمش دادههای بالینی و بیولوژیکی مربوط به سبک زندگی افراد، از جمله شیمی خون، میکروبیوم روده، ژنتیک و موارد دیگر، را از بیش از ۱۴۰۰ داوطلب بالغ سالم بدون هیچ نشانهای از بیماری فعال جمعآوری کرده و مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
تعداد دفعات دفع مدفوع گزارش شده توسط شرکتکنندگان به چهار گروه طبقه بندی شد: یبوست (یک یا دو بار دفع در هفته)، نرمال با بیرونروی کم (سه تا شش بار در هفته)، نرمال با بیرونروی زیاد (یک تا سه بار در روز) و اسهال.
مشکل دفع کم این است که وقتی مدفوع به مدت طولانی در روده بماند، میکروبها فیبر موجود در آنها را تخلیه کرده و به اسیدهای چرب با زنجیره کوتاه تخمیر میکنند. در نتیجه این فرایند پروتئینها تخمیر شده و سمومی مانند سولفات پیکرسول و ایندوکسیل در بدن تولید میشود.
دکتر گیبون با اشاره به اینکه این سموم به ویژه برای کلیهها مضر هستند، گفت: «آنچه ما دریافتیم این است که حتی در افراد سالمی که یبوست دارند، این سموم در جریان خون افزایش مییابد.»
در موارد دفع زیاد یا اسهال، تیم تحقیقات شیمیایی بالینی نشانگرهای التهابی و آسیب کبدی را شناسایی کردند. به گفته آنان در طول اسهال، بدن اسید صفراوی بیش از حد دفع میکند و این آسیب به کبدها را در پی دارد.
محققان میگویند باکتریهای روده که وظیفه تخمیر فیبر را بر عهده دارند، معروف به «بیهوازیهای اجباری» مرتبط با سلامتی، با یک یا دو مدفوع در روز رشد میکنند.
از نظر جمعیتی، افراد جوان، زنان و کسانی که شاخص توده بدنی کمتری دارند، مدفوع کمتری دارند. دکتر گیبون میگوید تفاوتهای هورمونی و عصبی بین مردان و زنان ممکن است این شکاف را توضیح دهد، همراه با این واقعیت که مردان معمولاً غذای بیشتری مصرف میکنند.
پژوهشگران نوشیدن آب فراوان، فعالیت بدنی منظم و خوردن یک رژیم غذایی غالب گیاهی را رمز سلامت گوارشی عنوان کردهاند. دکتر گیبون میگوید: «شاخص اصلی مصرف میوه و سبزیجات بیشتر بود، این بزرگترین سیگنالی بود که دیدیم.»
دانشمندان میگویند هنوز تحقیقات بیشتری برای تعریف دقیقتر این محدوده بهینه مورد نیاز است.
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Cell Reports Medicine» منتشر شده است.