مولتی‌ویتامین‌ها و طول عمر: نتایج پژوهش‌های جدید

مطالعات جدید نشان می‌دهند که در حالی که مکمل‌های ویتامینی ممکن است در شرایط خاصی برای برخی افراد مفید باشند، بعید است که باعث افزایش طول عمر شوند. بر اساس پژوهش‌های اخیر، مصرف مولتی‌ویتامین‌ها به طول عمر نمی‌افزاید، گرچه ممکن است فوایدی برای سلامتی داشته باشند و به افراد کمک کنند در سنین بالا کیفیت زندگی بهتری داشته باشند.

بسیاری از مردم برای حفظ یا بهبود سلامتی خود از مولتی‌ویتامین‌ها استفاده می‌کنند، اما مشخص نبود که آیا این مکمل‌ها می‌توانند طول عمر را نیز افزایش دهند یا خیر.

پژوهشگران موسسه ملی سلامت ایالات متحده (NIH) داده‌های سه مطالعه بزرگ در زمینه رژیم غذایی و سلامتی را تحلیل کردند که در مجموع شامل ۳۹۰ هزار بزرگسال بودند. نتایج این تحلیل‌ها نشان داد که مصرف روزانه مولتی‌ویتامین‌ها باعث افزایش طول عمر نمی‌شود. در واقع، در چند سال اول پیگیری، خطر مرگ بر اثر هر علتی در میان مصرف‌کنندگان مولتی‌ویتامین اندکی بیشتر بود (۴ درصد).

عوامل مختلفی می‌توانند به این نتایج منجر شوند. احتمال بیشتری دارد که افرادی که مشکلات سلامتی وابسته به سن دارند، مولتی‌ویتامین مصرف کنند. همچنین، افرادی که مولتی‌ویتامین مصرف می‌کنند، معمولا رژیم غذایی سالم‌تری دارند، بیشتر ورزش می‌کنند و درآمد بالاتری دارند که همه این عوامل می‌توانند به بهبود سلامتی کمک کنند.

در مطالعه جدید نیز چنین شرایطی وجود داشت. شرکت‌کنندگان عموما سالم بودند و سابقه بیماری‌های مزمن نداشتند، اما مصرف‌کنندگان مولتی‌ویتامین اغلب رژیم غذایی بهتر و شاخص توده بدنی پایین‌تری داشتند. این عوامل مخدوش‌کننده، که در مطالعه حاضر به‌خوبی در نظر گرفته شد، نتایج تحلیل‌های گذشته را نیز مورد تردید قرار داده است. تنوع گسترده مولتی‌ویتامین‌ها نیز مقایسه بین مطالعات مختلف را دشوار کرده است.

حتی پیش از نتایج این مطالعه جدید، کارشناسان درباره مزیت‌های مصرف مولتی‌ویتامین‌ها توصیه قطعی نمی‌کردند و معتقد بودند که فواید احتمالی این مکمل‌ها بستگی به شرایط فرد مصرف‌کننده دارد.

مصرف ویتامین‌های خاص می‌تواند به کسانی که دچار کمبود هستند، مانند کمبود آهن یا ویتامین B، کمک کند یا نیازهای دوران بارداری را تامین کند.

چندین کارآزمایی اخیر نشان می‌دهند که مصرف روزانه مولتی‌ویتامین‌ها می‌تواند به بهبود حافظه و کاهش زوال شناختی کمک کند، البته این اثرات بیشتر در افراد سالخورده و برای مدت کوتاهی مشاهده شده است. علاوه‌براین، ویتامین سی و روی که خواص آنتی‌اکسیدانی دارند، ممکن است از تباهی لکه زرد (دژنراسیون ماکولا) جلوگیری کنند.

لازم به ذکر است که مصرف مکمل‌ها در مقادیر زیاد یا به همراه سایر ویتامین‌ها می‌تواند مضر یا خطرناک باشد. برای مثال، مکمل‌های بتاکاروتن خطر ابتلا به سرطان ریه را در افراد سیگاری افزایش می‌دهند، ویتامین K ممکن است اثربخشی داروهای رقیق‌کننده خون را کاهش دهد و مواد معدنی مانند روی و کلسیم می‌توانند جذب آنتی‌بیوتیک‌ها را محدود کنند.

مولتی‌ویتامین‌ها تحت نظارت سختگیرانه‌ای مانند داروهای تجویزی و بدون نسخه نیستند و این می‌تواند به ادعاهای مبالغه‌آمیز درباره اثربخشی آن‌ها بدون شواهد کافی منجر شود.

برای بیشتر مردم، دریافت ویتامین‌های مورد نیاز از طریق رژیم غذایی به جای مصرف مکمل‌ها، راه ایمن‌تری است. مطالعه‌ای در سال ۲۰۲۳ نشان داد که تغییر به سمت غذاهای سالم‌تر می‌تواند تا ده سال به عمر شما اضافه کند. البته، تغذیه سالم بستگی به توانایی مالی و دسترسی فرد به گزینه‌های غذایی مغذی دارد.

نتایج این پژوهش در مجله JAMA Network Open منتشر شده است.