یک دانشمند علوم تغذیه که ۱۵ سال پیش به همراه تیمش اصطلاح غذاهای فوق فرآوری شده (UPF) را ابداع کرده بود، اظهار می‌کند که با توجه به شواهد موجود درباره خطرات این غذاها که جایگزین رژیم‌های غذایی سالم شده‌اند، باید همانند محصولات دخانیات نسبت به آن‌ها هشدار داده شود.
این هشدار جدی در زمانی مطرح شده که مصرف جهانی غذاهای فوق فرآوری شده مانند نوشابه‌های گازدار، غذاهای آماده و فست‌فود به سرعت در حال افزایش است.
پروفسور کارلوس مونتیرو از دانشگاه سائوپائولو، که این هفته در کنگره بین‌المللی چاقی سخنرانی کرد، درباره خطرات فزاینده این غذاها برای کودکان و بزرگسالان گفت: «با وجود خطرات سلامتی ناشی از مصرف غذاهای فوق فرآوری شده، از جمله افزایش احتمال بیماری‌های مزمن، سهم این غذاها در رژیم‌های غذایی جهانی در حال افزایش است. کیفیت پایین این غذاها در همه‌گیر شدن چاقی و سایر بیماری‌های مزمن مانند دیابت نقش دارد.»
در بریتانیا و ایالات متحده، بیش از نیمی از میانگین رژیم غذایی مردم را غذاهای فوق فرآوری شده تشکیل می‌دهد و این میزان برای برخی افراد، به ویژه جوان‌ترها، فقیرترها یا ساکنان مناطق محروم تا ۸۰ درصد می‌رسد.
گزارشی در ماه فوریه نشان داد که مصرف این مواد بطور مستقیم با ۳۲ اثر مضر بر سلامتی، از جمله افزایش خطر بیماری قلبی، سرطان، دیابت نوع ۲، مشکلات روانی و مرگ زودرس مرتبط است.
چهار گروه مواد غذایی
پروفسور مونتیرو و همکارانش ۱۵ سال پیش، هنگام طراحی سیستم طبقه‌بندی مواد غذایی “Nova”، اصطلاح UPF را معرفی کردند. این سیستم نه‌تنها محتوای غذایی بلکه فرآیندهای انجام شده بر غذا قبل از مصرف را نیز ارزیابی می‌کند.
این سیستم مواد غذایی و نوشیدنی‌ها را به چهار گروه تقسیم می‌کند: غذاهای با حداقل فرآوری، مواد اولیه آشپزی فرآوری شده، غذاهای فرآوری شده و غذاهای فوق فرآوری شده.
پروفسور مونتیرو در گفتگو با نشریه گاردین بیان کرد که اکنون آنقدر نگران تأثیر غذاهای فوق فرآوری شده بر سلامت انسان‌ها است که لازم می‌داند کمپین‌های بهداشت عمومی مانند کمپین‌های ضد تنباکو برای مقابله با خطرات این غذاها تشکیل شود.
او اضافه کرد: «تبلیغات غذاهای فوق فرآوری شده باید ممنوع یا محدود شود و هشدارهای روی بسته‌های مواد غذایی باید مشابه هشدارهای روی پاکت‌های سیگار باشد.»
وی تاکید کرد: «فروش غذاهای فوق فرآوری شده در مدارس و مراکز بهداشتی باید ممنوع و مالیات‌های سنگینی بر آن‌ها اعمال شود. درآمد حاصل از این مالیات‌ها باید برای یارانه دادن به غذاهای تازه استفاده شود.»
مونتیرو همچنین اشاره کرد که شرکت‌های بزرگ تولید کننده غذاهای فوق فرآوری شده می‌دانند که برای رقابتی بودن باید محصولاتشان ارزان‌تر و خوشمزه‌تر از غذاهای تازه باشد. این شرکت‌ها برای افزایش سود خود سعی می‌کنند غذاهای فوق فرآوری شده را با کمترین هزینه تولید کرده و از طریق تبلیغات مصرف آن‌ها را افزایش دهند.
او به شباهت‌های بین غذاهای فوق فرآوری شده و دخانیات اشاره کرد و افزود: «هر دو باعث بیماری‌های جدی و مرگ و میر زودرس می‌شوند و توسط شرکت‌های بزرگ فراملیتی تولید می‌شوند که سود زیادی از محصولات جذاب و اعتیادآور خود به دست می‌آورند. این شرکت‌ها با استراتژی بازاریابی تهاجمی و لابی‌گری علیه مقررات مواد غذایی، مصرف جهانی محصولاتشان را افزایش می‌دهند. هر دو گروه این محصولات خطرناک محسوب می‌شوند.»
