آیا تاکنون به این فکر افتادهاید که سلولهای عضلانی پس از تمرینات ورزشی چگونه رشد میکنند و ژنتیک ما چه تأثیری در تجربه ورزشیمان دارد؟
اگر به دنبال افزایش توده عضلانی خود هستید، جستجوهای سریع در اینترنت نشان میدهد که باید رژیم غذایی پرکالری و پرپروتئین دنبال کنید و خود را با وزنههای سنگینتر و استراحت مناسب بین تمرینها به چالش بکشید؛ اما آیا تا به حال به فهم این مسئله پرداختهاید که این اقدامات چگونه به رشد عضلات کمک میکنند؟ بدون در نظر گرفتن اینکه شما یک ورزشکار تازهکار یا با تجربه هستید، آشنایی با بیولوژی رشد ماهیچههای اسکلتی میتواند به شما کمک کند فرآیند رشد توده عضلانی را به صورت سلولی درک کنید.
کوین موراش، پژوهشگر رشد عضلات از دانشگاه آرکانزاس، در گفتوگو با لایوساینس اشاره کرد که حتی اگر هدف نهاییتان پیشرفت در ورزشهای وزنهبرداری نباشد، انجام آن به سود شما خواهد بود. افراد به مرور زمان و با افزایش سن، توده عضلانی خود را از دست میدهند و برگشت این روند کار دشواری خواهد بود.
ماهیچهها رشد میکنند زمانی که روند تولید پروتئین در سلولهای ماهیچهای سریعتر از تجزیهی آنها باشد. تنش ناشی از وزنهبرداری و ورزشهای مقاومتی دیگر که نیاز به برداشتن یا کشیدن دارند، باعث افزایش سرعت تولید پروتئینهای ماهیچهای میشود. آسیب عضلانی و حس درد ناشی از تمرین ورزشی هم میتواند به رشد ماهیچهها کمک کند؛ به این ضربالمثل معروف میرسیم که: “نابرده رنج، گنج میسر نمیشود.”
اما اگر به تمرینهای ورزشی عادت ندارید یا سعی میکنید تمرینهای شدیدی انجام دهید، ماهیچهها آسیب زیادی میبینند و بخش قابل توجهی از فرآیند ترمیم سلولهای ماهیچهای به ترمیم فیبرهای ماهیچهای آسیبدیده و کاهش التهاب در زمان استراحت اختصاص مییابد. بنابراین، بهتر است بر انقباضهای هممرکز تمرکز کنید؛ در این تمرینها، ماهیچهها با اعمال مقاومت، کوتاه میشوند و بهاینترتیب، تنش عضلانی به حداکثر و آسیب به حداقل میرسد. به عبارت دیگر، در انقباض غیر هممرکز، طول ماهیچهها بیشتر میشود.
در فیبرهای ماهیچههای داخلی، برخی پروتئینها مانند mTOR (هدف راپامیسین در پستانداران)، با ایجاد تنش، فعال میشوند و با بهبود ترکیب پروتئین ماهیچهها، رشد آنها تقویت میشود. پروتئینهای دیگری مانند میوستاتین، رشد ماهیچهها را تحت کنترل قرار میدهند.
بدن برخی حیوانات به صورت ژنتیکی، میوستاتین را کاهش میدهد، بنابراین تودهی ماهیچهای آنها به حداکثر میرسد. این شامل برخی از سگهای مسابقهای مانند بولی ویپت است. انسان نیز با تمرینهای مقاومتی منظم میتواند میزان میوستاتین ترشحشده از سلولهای ماهیچهای را کاهش داده و روند رشد تودهی عضلانی را تسریع کند.
فیبرهای ماهیچهها، سلولهای ماهیچههای شبکهای هستند. این سلولها بر خلاف دیگر انواع سلولهای بدن، هستههای متعددی دارند که هیچکدام از آنها قابل تقسیم نیستند. گرچه ترکیب پروتئین میتواند به رشد توده عضلانی کمک کند، اما این هستههای غیرتقسیمپذیر پتانسیل رشد عضلات را محدود میکنند. سلولهای ماهوارهای ماهیچه به کمک دادن هستهی خود به سلولهای ماهیچههای در حال رشد، این محدودیت رشد را جبران میکنند.
با افزایش سن، تعداد سلولهای ماهوارهای هم کاهش مییابد و به همین دلیل بازیابی توده عضلانی در سنین بالاتر دشوارتر است؛ اما این اتلاف را میتوان با ورزش جبران کرد، زیرا ورزش باعث رشد سلولهای ماهوارهای میشود.
ژنتیک چگونه بر رشد ماهیچهها تأثیر میگذارد؟ احتمالاً تاکنون مشاهده کردهاید که برخی افراد حتی با تمام تلاش وزنهبرداری و مصرف پروتئین، بهسختی به نتایج مطلوب میرسند. این امر به دلیل تأثیر معیارهای ژنتیکی است. هر فرد دارای ترکیب متفاوتی از دو نوع فیبر ماهیچهای است که هرکدام به تمرینهای مختلفی مناسب هستند. فیبرهای انقباضی سریع به حرکتهای قدرتمند انفجاری و فیبرهای انقباض آهسته به تمرینهای استقامتی و پایدارسازی مفاصل کمک میکنند. فیبرهای انقباضی سریع، به طور پایدارتر نسبت به فیبرهای انقباض آهسته رشد میکنند، بنابراین افرادی که در افزایش توده عضلانی مشکل دارند، احتمالاً نسبت کمتری از این فیبرها را دارند.