در سال ۱۹۰۰، جهان در بحبوحه یک انقلاب ماشینی بود. در شرایطی که انرژی الکتریسیته رفته رفته به همه خانهها و مکانها راه یافت، کارهایی که روزگاری با دست انجام میشدند، اکنون به سرعت و به شکلی موثر و مقرون به صرفه توسط ماشین آلات انجام میشد. ماشینهای نساجی جایگزین سوزن و نخ شدند، تراکتور جای گاو آهن را گرفت. ماشینهای تایپ جای خودکار و مداد را گرفت و خودرو جایگزین کالسکههایی میشد که اسبها آنها را میراندند.
یکصد سال بعد، در سال ۲۰۰۰، ماشین آلات یک بار دیگر مرزهای کارها و چیزهایی که ممکن انگاشته میشد را جابجا کردند. اکنون انسانها میتوانند به لطف، ایستگاه فضایی بین الملی در فضا کار کنند. به لطف توالی سنج دی انای اکنون میتوانیم ترکیبات زندگی را درک و شناسایی کنیم، کامپیوترها و شبکه گسترده جهانی (اینترنت) شیوه یادگیری، خواندن، ارتباط برقرار کردن ما را تغییر داده و حتی انقلابی در حوزه سیاست ایجاد کردند.
اکنون سوال این است که ماشین آلات تغییر دهنده بازی در سال ۲۱۰۰ چگونه خواهند بود؟ چطور این ماشین آلات باعث خواهند شد که زندگی بهتر و راحت تر، تمیزتر، ایمن تر، کارآمدتر و هیجان انگیزتر باشد. در ادامه این مطلب میخواهیم سبک زندگی در سال ۲۱۰۰ را از دیدگاه کارشناسان، دانشمندان، مهندسان، آینده نگران و سازمانهایی فعال در حوزههای مختلف مانند تغییرات اقلیمی، نظامی، زیرساخت، حمل و نقل و جستجو در فضا پیش بینی کنیم و اینکه چطور تکنولوژیهای آینده زندگی انسان را در سال ۲۱۰۰ تغییر خواهد داد.
آب و هوا: سازگار میشویم تا اینکه تغییر میکنیم
در سال ۲۰۲۳ سیاره ما دچار دردسر و مشکل است. دو قرن سوزاندن سوختهای فسیلی به نگرانیها و معضلات محیط زیستی متعددی منجر شده که تازه داریم اثرات آن را حس و درک میکنیم. در سال ۲۱۰۰، سطح آب دریاها- بر اساس برآوردها و پیشبینیها- چیزی بین ۳۰ سانت ۳.۵ متر افزایش خواهد یافت که جان میلیاردها انسان را در خطر قرار میدهد. علیرغم هشدارهای فراوان و ترسهایی که دلایل موجه دارند، انسانها همیشه استعداد خوبی برای سازگاری با شرایط داشته اند.
در ابتدا باید بزرگترین مسئله را حل کرد که همان آلودگی محیط زیستی است. اگر دیگر خبری از سوختهای فسیلی نباشد، در سال ۲۱۰۰ با چه چیزی نیروی ماشین آلات و کلیت زندگی مان را تامین خواهیم کرد؟ انرژی آبی، الکتریکی و بادی همگی انتخابهای واضحی هستند، اما تکنولوژی خورشیدی و همججوشی هستهای امیدوار کنندهترین گزینهها هستند.
جوک کلاسیک در مورد انرژی همجوشی هستهای این است که پذیرش گسترده و جهانی این انرژی تنها ۲۰ سال دیگر طول خواهد کشید، اما پروژههای خصوصی و دولتی به شکلی دیوانه کننده در تلاش برای بدست آوردن این منبع انرژی بدون کربن هستند که میتواند به ساخت یک «باتری بی نقص» منجر شود.
اما اگر همجوشی هستهای در مقیاس بین المللی در دسترس نباشد، همیشه خورشید را خواهیم داشت. اگر چه انرژی خورشیدی همین حالا نیز قطبی مهم در شبکه انرژی مدرن به شمار میآید، اما در سال ۲۱۰۰، انرژی خورشیدی میتواند نقشی بسیار مهمتر و بزرگتر در این زمینه ایفا کند. جان مانکینز، کارشناس ارشد سابق ناسا میگوید که در سال ۲۱۰۰، این «ماهوارههای با انرژی خورشیدی و انرژی بی سیم دوربرد خواهند بود که مقادیر زیادی انرژی خورشیدی را با بازارهای جهانی» خواهند فرستاد و در دهههای آینده یک منبع انرژی پاک را برای سیاره ما فراهم خواهند کرد.
اما به دام انداختن اشعههای خورشید تنها گام اول است و باید راهی برای ذخیره این انرژی پیدا کنیم. در سال ۲۱۰۰، به گفته جاش ساویسلاک، کارشناس انعطاف در فاجعه و مدیر ارشد مرکز دولیتل، این مشکل را به خوبی با تولید جمع کنندههای انرژی خورشیدی حل کرده ایم، از رنگ خانهها تا آسفالتهای به کار رفته در جاده ها. بدین ترتیب مردم قادر خواهند بود که این انرژی را در ابزارهای کوچک و قابل حمل برای ذخیره انرژی خورشیدی که به اندازه گوشیهای هوشمند امروزی است نگهداری نمایند. وی در این باره میگوید: «یک دستگاه کوچک خواهم داشت که میتوانم ماشینم را با آن راه بیندازم».
انرژی خورشیدی چنان برای انسانهای آینده مفید خواهد بود که انرژی کربنی و سوختهای فسیلی تقریباً به تمامی از بین خواهند رفت. ساویسلاک تصریح میکند: «انرژی کربن محور در سال ۲۱۰۰ شبیه چراغ گازی امروزی خواهد بود. بزودی شاهد آن خواهید بود…. اما در نقاطی که سعی میکنند تاریخ ساز باشند».
در حالی که دستکاری در مقیاس گسترده جو و محیط زیست همچنان بحث برانگیز خواهد بود، بسیاری از دانشمندان فکر میکنند که ارزش امتحان کردن را دارد اگر بخواهیم امیدی به قابل تحمل کردن و قابل سکونت ماندن زمین برای انسانها داشته باشیم. همچنین ایده ماشین آلات غول پیکری که آلودگی را جذب کرده و ترکیباتی زندگی بخش را تولید میکنند نیز فوق العاده به نظر میرسد.
بزرگترین نگرانی، اما عواقب فاجعه بار بدنبال دستکاری در جو است. در سال ۲۰۰۷، محققان دانشگاه هاروارد به این نتیجه رسیدند که دستکاری یا مهندسی زمین در شرایط کنونی بسیار خطرناک است، اما در قرن ۲۲ چطور؟ چنین تکنولوژی آیندهای چطور خواهد بود؟ شاید ناوگانی از پهپادهای بزرگ باشند که اتمسفر فوقانی را پوشانده و تنها ذرات بسیار ریز شبیه گرد و غبار در آسمان بالای سرمان رها میکنند. یا شاید ماشین آلاتی باشند که به گفته لیزا آلوارز-کوهن، استاد مهندسی محیط زیست در دانشگاه برکلی، «می توانند گازهای گلخانهای را به شکلی موثر نه تنها از منابع تولید کننده حذف نموده بلکه در مقیاس گسترده از جو نیز حذف کرده تا تغییرات اقلیمی بین المللی را متوقف و معکوس نمایند». البته برای دیدن چنین تکنولوژیهایی لازم نیست تا یک قرن دیگر صبر کنیم، زیرا همین حالا نیز تلاشها و پیشرفتهایی در این حوزه صورت گرفته است.
جنگ: ظهور سربازان رباتیک
از زمانی که انسانهای اندیشه ورز (Homo sapiens) روی زمین راه رفتند، جنگ یک بخش اجتناب ناپذیر از زندگی انسانها بوده است و شکی در این نیست که در دهههای آینده نیز شاهد جنگ خواهیم بود. اما در قرن بعد، جنگها ممکن است بسیار متفاوت از آن چیزی باشند که امروزیه میبینیم. در سال ۲۱۰۰، تلفات انسانی به دلیل اتکای فزاینده به هوش مصنوعی، اتوماسیون و سلاحهای دقیق بیشتر کاهش مییابد.
درک تلفیق ماشین آلات جنگی، هوش مصنوعی و انسانها در میدان نبرد در قرن ۲۲ برای ذهن سال ۲۰۲۳ ما خیلی دشوار است. این ترکیبات ذهنی انسان/ماشین شاید شبیه داستانهای علمی تخیلی باشد، اما دارپا (بخش تحقیقات دفاعی پیشرفته پنتاگون) گفته است که شاید بزودی شاهد استفاده بی سابقهای از تلفیقهای انسانی-ماشینی در جنگها باشیم، با رابطهای کاربری بین این سیستمهای قدرتمند و اپراتورهای انسانی شان که بی نقصترین شرایط ممکن را داشته باشند.
گیل متزگر، رییس تحقیقات کاربردی در کمپانی لاکهید مارتین میگوید: «سلاحها هوشمندتر، سریعتر و پرکاربردتر و کمتر مرگبار خواهند بود. آنها خواهند توانست عملیات را با احتمال موفقیت بالاتر، اما عوارض جانبی کمتر و تلفات کمتر انجام دهند». اما همه بر این باور نیستند که هوش مصنوعی و اتوماسیون نظامی چیز خوبی است و برخی بر این باورند که تصور مشارکت بیشتر هوش مصنوعی در میدانهای نبرد بسیار ترسناک بوده و میتواند به آیندهای در تسخیر رباتهای دارای هوش مصنوعی منجر شود، موضوعی که در دنیای سینما در قالب اسکای نت و گورت به تصویر کشیده شده است.
نه تنها در قرن جدید سربازان تغییر خواهند کرد، سلاحها نیز بسیار متفاوت از امروز خواهند بود. یان مک کینی، کارشناس ارشد بخش هوش و فضای ریتون میگوید که لیزر و تجهیزات تولید انرژی مستقیم، به دلیل دقت بالایشان، سلاحهای محبوب آینده خواهند بود. همچنین هزینه پایین به ازای هر شلیک، داشتن خشابی تقریباً بی پایان و در بستهای کوچکتر از یک تفنگ AK-۴۷ باعث میشود سلاحهای لیزری و تولید انرژی مستقیم گزینه اصلی برای جنگهای آینده باشند.
مک کینی میگوید که اگر به استفاده از ژنراتورهای ۵۰ کیلوواتی برای تامین انرژی اشعههای لیزری ۵۰ کیلوواتی نزدیک شویم، غیرممکن نیست که در سال ۲۱۰۰ تفنگهای لیزری را در دست سربازان ببینیم که بسیار شبیه آن چیزی خواهد بود که در فیلمهای جنگ ستارگان و فیلمهای مشابه دیده ایم. در نوامبر ۲۰۱۷، آزمایشگاه تحقیقات نیروی هوایی ایالات متحده قراردادی را با لاکهید مارتین برای «طراحی، توسعه و تولید یک لیزر فیبری قدرت بالا» منعقد کرد که قرار بود آن را در سال ۲۰۲۱ روی یک جت جنگنده تاکتیکی آزمایش کند.
زیرساخت: سریع تر، کارآمدتر و زیر زمین
علیرغم مشکلات زیرساختی در سراسر جهان، این امیدواری وجود دارد که در سال ۲۱۰۰ بسیاری از این مشکلات به کمک ماشین آلات بزرگ و کوچک رفع شده باشد. هزاران و شاید میلیونها ماشین آلات ریز را تصور کنید که به شکل گروهی برای تعمیر سریع و دقیق یک پل یا ساخت زیرساختهای درمانی در جریان یک سیل عظیم با هم کار میکنند. این آینده بالقوه نانوتکنولوژی است. اما در حالی که این ماشین آلات کوچک برای تعمیرات کار میکند، در نهایت یک سیستم انتقالی از مد افتاده نیاز به جایگزینی دارد. در سال ۲۱۰۰، سیستمهای ریلی کاملاً جدید و با سرعت بالا یا حتی هایپرلوپها جایگزین سیستمهای قدیمی کنونی خواهند شد.
سیستمهایی که در اولین فاز تولید هستند نیز تنها آغاز راه خواهند بود. با پایان قرن بیست و یکم، خطوط راه آهن و تونلها با سیستم حمل و نقل سریع و کارآمدی تمام نقاط بزرگ و کوچک را به شکل زیگزاگی در سطح ملی و بین المللی به هم متصل خواهند کرد. در سال ۲۱۰۰، به احتمال فراوان بتون در عرض کمتر از نیم ساعت از واشنگتن دی سی به نیویورک رفت.
اگر چه بسیاری از این تکنولوژیهای آینده به حل کردن مشکلات بزرگ کمک خواهند کرد، توانایی دستیابی کامل به منابعی که در عمق اقیانوسها دور از دسترس ما قرار دارند میتواند تاثیر بسیار گستردهای داشته باشد. علیرغم این که ۷۱ درصد از سطح زمین با آب پوشیده شده است، تامین آب آشامیدنی سالم و پاکیزه هنوز هم یک مشکل عظیم است. بیش از ۹۶ درصد از آبهای جهان به خاطر شور بودن یا آلوده بودن به دلایل دیگر، غیر قابل آشامیدن هستند.
اما آلوارز-کوهن از دانشگاه برکلی بر این باور است که قرن جدید این مشکل را حل خواهد کرد و ماشین آلاتی تولید خواهد شد که آب را با کارآیی و راندمان بالایی تصفیه میکند و بدین ترتیب شاید شاهد پایان بحران آب در سطح جهانی باشیم.
بعد از اینکه این مشکل بزرگ حل شد، یک نیاز دیگر بشریت باید برآورده شود و آن مسکن است. بر اساس اکثر برآوردها، زمین تا سال ۲۱۰۰ میزبان ۱۱ میلیارد نفر خواهد بود که باعث میشود فضای زیادی برای زندگی و بقای انسان باقی نماند. اما زیر پای ما، هنوز هم فضای زیادی وجود دارد و البته ماشین آلات بزرگ تری که میتوانند تونلهای بزرگ و فراوانی زیر شهرهای بزرگ زده و زیرساخت لازم برای ساخت و ساز در زیر زمین با سرعت و هزینه مناسب را فراهم کنند.گ
ساخت و ساز در زیر زمین باعث میشود که بحران زیرساختی کنونی بشریت حل شده و فضاهای بیشتری برای زندگی انسانها در آینده فراهم شود. سیستمهای زیرزمینی قابل اعتماد بوده و در برابر عناصر مختلف حفاظت بیشتری دارند. میتوانیم زندگی هایمان روی زمین را رها کرده و از سروصدا و جداسازیهایی که به خاطر جادهها و بزرگراههای فراوان ایجاد شده رها شویم.
سیستم حمل و نقل: روی زمین یا با راکت
انسانها همیشه در رویای آیندهای با خودروهای پرنده بوده اند. ساخت هواپیماهای آینده نگرانه خودکار در واقع بسیار سادهتر از ساختن خودروهای خودران است، زیرا نگرانی کمتری در مورد برخورد آنها با چیزی در آسمان وجود دارد. در نهایت به نقطهای خواهیم رسید که دیگر حتی نیازی به خلبانان نیز نباشد. الین چائو وزیر سابق حمل و نقل ایالات متحده میگوید که در سال ۲۱۰۰، به نظر او تاکسیهای بدون سرنشین همراه با هواپیماهای دارای خلبان، آسمانها را تسخیر خواهند کرد. این تکنولوژیهای جدید چنان سرعت سفر را افزایش میدهند که خواهیم توانست در کسری از زمان کنونی به نقاط دوردست جهان سفر کنیم و کاملاً امکانپذیر خواهد بود که مردم برای رفتن روزمره به سر کارهایشان، با راکت از کشوری به کشور دیگر بروند.
چنین نوعی از سفر درون شهری راکتی، رویایی دیگری است که توسط کمپانی اسپیس اکس ایلان ماسک به اشتراک گذاشته شده است، کمپانی که در سال ۲۰۱۷ از برنامه خود برای خلق یک سیستم خبر داد که شما را در کمتر از یک ساعت به هر نقطهای از جهان برساند. اما اکثر انسانها از برنامههایی حمل و نقلی سود خواهند برد که بیشتر زمین محور هستند. خودروها و کامیونهای خودران باعث میشوند که ترافیک کمتر باشد، تصادفات کاهش یافتند و نیاز به زیرساختهای کمتری باشد.
اما اتوماسیون و خودرانی تنها شیوه حرکت انسانها را متحول نخواهد کرد بلکه نحوه حرکت اشیاء را نیز تغییر خواهد داد. در سال ۲۰۲۳، میلیونها تن کالا در کسری از ساعت از نقطهای به نقطه دیگر منتقل میشوند، اما در ۸۰ سال آینده، بخش اعظم کالاها از طریق پهپادها یا لولههای فشار بادی (پنوماتیک) منتقل خواهند شد. حتی ممکن است که حمل و نقل خود از بین برود اگر تکنولوژی پرینت سه بعدی بتواند ایده نسخه المثنی جنگ ستارگان را پذیرا باشد. این ماشینها میتوانند هر چیزی را برایتان بسازند، از کفش گرفته تا پیتزای قارچ.
فضا: خانه جدید انسان
امروزه، کار کردن و زندگی در فضا تنها برای عده معدودی ممکن شده است. اما در سال ۲۱۰۰، این موضوع یک روتین روزمره برای همگان خواهد بود. ایده آسانسورهایی که ما را به فضا منتقل میکنند از اواخر قرن نوزدهم الهام بخش انسانها بوده اند، اما عملیاتی کردن آنها بسیار دشوارتر از تصور کردنشان است. ایده اصلی این است که یک خودرو به یک خط بسیار قوی متصل شود (خطی که شاید از نانولولههای کربنی ساخته شده است)، یا به وسیله آهنرباهای قوی یا رباتهایی که به آن امکان میدهند هزاران مایل به درون فضا برود. این آسانسورها میتوانند سفرهای فضایی را ارزان تر، راحتتر و پرتکرارتر کنند.
در حالی که پروژههای مختلفی در این زمینه در مراحل اولیه قرار دارند، مشکل اصلی این است که هنوز ابزار کِشنده یا مکندهای که به اندازه کافی قوی، ارزان و سبک باشد وجود ندارد. اما این مشکلات احتمالاً تا سال ۲۱۰۰ حل شده اند و آسانسورهای فضایی بخش بسیار بزرگی از جمعیت زمین را به فضا خواهند برد. در واقع موضوع اصلی کاهش هزینه سفر به فضاست که میتواند راه را برای تاسیس یک اقتصاد مستقل به وسعت منظومه شمسی و کاملاً مستقل از زمین، از طریق هتلهای فضایی، ماموریتهای فضایی به ماه، مریخ و فراتر از آن باز کند.
این آسانسورها تنها برای توریسم فضایی به کار گرفته نخواهند شد و برای سفرهای روزانه نیز استفاده خواهند شد. در سال ۲۱۰۰، کولونیهایی مستقل و خودبسنده در ماه و حتی مریخ وجود خواهند داشت. اگر چه تعداد و حجم آنها هنوز کوچک خواهد بود- شاید چند صد نفر-، اما به ماشین آلاتی نیاز خواهند داشت که میتواند منابع مورد نیاز را از دل سیارهها بیرون کشیده و خودشان را تعمیر کنند. معدن کاوی در فضا چیزی است که ناسا همین الان هم خود را برای آن آماده میکند.
در حالی که آسانسورهای فضایی به تامین نیازهای کولونیهای مریخ و معدن کاوی در سیارکها کمک میکنند، پیشرفت در سیستمهای پیشرانه به ما امکان خواهد داد به نقاطی از کهکشان برویم که تاکنون نرفته ایم. تکنولوژی هستهای و امواج لیزری قدرتمند راه را برای کاهش قابل توجه زمان سفر به دورترین نقاط در کهکشان راه شیری باز خواهند کرد.
در سال ۲۱۰۰، ماشین آلات و تجهیزات پیشرفته به ما کمک خواهند کرد که به بزرگترین سوال بشریت پاسخ دهیم: آیا ما در جهان هستی تنها هستیم؟