با وجود مسئولیت‌های بزرگسالی، اوقات‌فراغت و یافتن زمان آزاد ممکن است کمیاب شود. بسیاری از ما از خودمان می‌پرسیم: «وقتی به سختی زمانی برای شام‌پختن پیدا می‌کنم، چگونه می‌توانم زمانی را برای ورزش منظم در طول هفته پیدا کنم؟»
فواید ورزش برای سلامتی، که شامل کاهش خطر بیماری‌های مزمن مانند بیماری قلبی و زوال عقل است، ممکن است به دلیل فشارهای شغلی و زندگی، دور‌از‌دسترس به نظر برسد. اما مطالعه‌ی جدیدی که در مجله‌ی Nature Aging منتشر شده است، خبرهای خوبی برای افرادی دارد که تلاش می‌کنند ورزش منظم را در برنامه‌ی روزانه خود قرار دهند.
یافتههای مطالعه‌ی جدید نشان می‌دهد که «جنگجویان آخر هفته»؛ یعنی کسانی که بیشتر ورزش و تمرینات خود را در آخر هفته انجام می‌دهند، ممکن است از همان مزایای سلامت مغز و سلامت روانی افرادی برخوردار باشند که به طور منظم در طول هفته ورزش می‌کنند.
تیم تحقیقاتی از چین، داده‌های بیش از ۷۵هزار نفر از پایگاه داده‌ی پزشکی بیوبانک بریتانیا را تجزیه‌و‌تحلیل کرد. بیوبانک بریتانیا یک مطالعه هم‌گروهی بزرگ است که سلامت حدود نیم‌میلیون نفر در بریتانیا را که بیش از صدهزار نفرشان از ردیاب‌های پوشیدنی استفاده می‌کردند، پیگیری کرده است. میانگین سنی شرکت‌کنندگان در این مطالعه ۶۲ سال بود.
شرکت‌کنندگان داده‌هایی را از دستگاه‌های پوشیدنی مچ‌بند ارائه دادند تا الگوهای فعالیت بدنی‌شان را در یک دوره‌ی هفت‌روزه ردیابی کنند و سپس به سه گروه تقسیم شدند:
افراد غیرفعال: کسانی که طبق توصیه‌ها، ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی متوسط تا شدید در هفته را انجام ندادند.
افراد به‌طور منظم فعال: کسانی که دستورالعمل‌ها را رعایت می‌کنند و در طول هفته فعالیت دارند.
«جنگجویان آخر هفته»: افرادی که با انباشت بیش از ۵۰ درصد از فعالیت خود در طی یک تا دو روز، دستورالعمل‌ها را رعایت می‌کنند. روزهای فعال لزوما دو روزِ تعطیل آخر هفته نبود، بلکه هر یک یا دو روز از هفته را شامل می‌شد.
محققان سعی کردند اطلاعات بیشتری از شرکت‌کنندگان در یک دوره‌ی متوسط ۸٫۴ ساله به‌دست بیاورند. آن‌ها از سوابق پزشک عمومی، داده‌های بستری‌شدن در بیمارستان و سوابق مرگ برای پیگیری شروع بیماری‌های عصبی (زوال عقل، سکته مغزی و بیماری پارکینسون) و همچنین اختلالات روانی (از جمله افسردگی و اضطراب) استفاده کردند.
محققان برای اطمینان از دقیق‌بودن نتایج و عدم تأثیرگذاری سایر متغیرها، چندین عامل را که ممکن است بر نتایج تأثیر بگذارند، تنظیم کردند. این عوامل شامل سن، جنس، وضعیت سیگار کشیدن، مصرف الکل، رژیم غذایی و سابقه بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا (پرفشاری خون) و سرطان بود. با تنظیم این عوامل، هدف محققان جداسازی تأثیر ورزش بر سلامت مغز و سلامت روان بود و اطمینان حاصل شد که سایر متغیرها نتایج را تغییر نمی‌دهند.
از میان حدود ۷۵٬۵۰۰ شرکت‌کننده، تقریبا ۲۴٬۳۰۰ نفر به عنوان غیرفعال، ۲۱٬۲۰۰ نفر به‌طور منظم فعال و ۳۰٬۰۰۰ نفر به عنوان جنگجوی آخر هفته طبقه‌بندی شدند.
نتایج مطالعه نشان داد که جنگجویان آخر هفته در مقایسه با بزرگسالان غیرفعال ۲۶ درصد کمتر در معرض خطر ابتلا به زوال عقل، ۲۱ درصد خطر سکته مغزی و ۴۵ درصد خطر کمتر ابتلا به بیماری پارکینسون داشتند.
همچنین خطر افسردگی و اضطراب جنگجویان آخر هفته در مقایسه با گروه غیرفعال به ترتیب ۴۰ درصد و ۳۷ درصد کمتر بود. فواید سلامتی مشاهده‌شده در گروه جنگجویان آخر هفته حتی مشابه افرادی بود که در طول هفته به طور منظم ورزش می‌کردند.
فعالیت بدنی به‌طور مداوم به کاهش خطر افسردگی و اضطراب در تمام گروه‌های سنی کمک می‌کند. بااینحال، مزایای کاهش خطرات زوال عقل، سکته‌ی مغزی و بیماری پارکینسون به ویژه برای افراد بالای ۶۵ سال قابل‌توجه است. این امر بر اهمیت فعالیت بدنی برای افراد مسن که بیشتر مستعد ابتلا به این شرایط هستند، تاکید می‌کند.
اگر ورزش در تعطیلات آخر هفته به دلیل کار، وظایف خانوادگی یا سایر تعهدات قابل‌دسترسی نباشد، چه؟ خوشبختانه، محققان الگوهای مختلف سبک زندگی جنگجویان آخر هفته را بررسی کردند. محققان دریافتند تا زمانی که افراد اکثر فعالیت بدنی متوسط تا شدید را در یک یا دو روز از هفته انباشته کنند، حتی اگر این روزها متوالی نباشند، از مزایای سلامتی مشابهی برخوردار خواهند شد.
در مطالعه دیگری که همچنین با استفاده از داده‌های بیوبانک بریتانیا انجام شد، محققان دریافتند افرادی که بیشتر ورزش خود را در طول یک یا دو روز انجام می‌دهند، از همان مزایای سلامت قلبی برخوردارند که افراد با فعالیت بدنی متعادل و ورزش تقسیم‌شده منظم در طول هفته تجربه می‌کنند.
اگر ورزش با روتین باشگاهی مورد‌علاقه‌ی شما نیست، همچنان می‌توانید مزایای سلامتی زیادی را از فعالیت‌های دیگر کسب کنید. در مطالعه از ردیاب‌های فعالیت استفاده شد که همه‌ی انواع فعالیت‌ها را نظارت می‌کرد؛ بنابراین صرف نظر از نوع و چگونگی تمرینی که فعالیت متوسط تا شدید را جمع‌آوری می‌کند، از مزایای سلامتی بهره‌مند خواهید شد.
یافتههای مطالعه با مجموعه تحقیقاتی رو‌به‌رشدی که نشان می‌دهد فواید سلامتی برای همه وجود دارد، مطابقت می‌کند؛ خواه فعالیت شما دوره‌های کوتاه فعالیت‌های روزانه مانند بالا‌رفتن از پله یا کارهای خانه یا پیاده‌روی در پارک، یا جلسات طولانی‌تر دویدن یا ورزش‌های بدنسازی باشد.
محققان سبک زندگی و عوامل سلامتی مختلفی را در نظر گرفتند. بااینحال، هنوز هم ممکن است عوامل دیگری بر برخی از نتایج جمعی تأثیر بگذارند.
محدودیت دیگر این است که مطالعه‌ی جدید نمی‌تواند ارزیابی کند که چگونه تغییرات فعالیت بدنی در طول زمان ممکن است بر سلامت مغز تأثیر بگذارد. تحقیقات قبلی نشان داده است که حتی بزرگسالان غیرفعال که سطح فعالیت خود را افزایش می‌دهند می توانند فواید سلامتی را تجربه کنند.
بااینحال، یافتههای مطالعه به مجموعه‌‌ی قابل‌توجهی از شواهد حاکی از فواید سلامت مغز و فواید سلامت کلی فعالیت بدنی متوسط تا شدید، در هر روز از هفته که بتوانید آن را انجام دهید، اضافه می‌کند.
