برای مدت‌ها مردم جهان معتقد بودن که نوشیدن الکل می‌تواند برای سلامتی آن ها مفید باشد. در چین باستان، شراب برنج به طور گسترده برای اهداف دارویی استفاده می‌شد و بقراط «پدر پزشکی» یونان باستان، مقادیر متوسط الکل رابرای ذهن، بدن و روح مفید می‌دانست.
مدت ها بعد طرفداران جنبش اعتدال، که کارگران قرن نوزدهم را به ترک مشروبات الکلی ترغیب می‌کردند، با مقاومت کسانی مواجه شدند که فکر می کردند آبجو برای سلامتی لازم است.
با کمال تعجب، این نظریه که مصرف متوسط الکل ممکن است سالم‌تر از پرهیز کامل آن باشد، حمایت قابل‌توجهی از علم مدرن را دریافت کرده است و بررسی‌های ارتباط میان میزان مصرف الکل با خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ به شکلی گیج کننده نشان می دهد که نوشیدن مقدار کمی الکل سالم‌تر از پرهیز کامل آن است.
با پیشرفت تکنیک‌های تحقیق، دیدگاه جدیدی در حال ظهور است که ممکن است برای مصرف کنندگان معمولی ناامید کننده باشد.
لذا با وجود آن که از گذشته‌های دور تا به امروز ایده مصرف نوشیدنی‌های الکلی به مقدار کم در میان اذهان عمومی به عنوان کلیدی برای سلامتی وجود داشته است، اما به نظر می‌رسد که طرفداران این ایده در میان شاهدان علمی رو به کاهش است. روزنامه گاردین با انتشار جدیدترین تحقیقات در این باره به ما پاسخ می‌دهد.
تحقیقات نخستین در مورد نوشیدن کم الکل چه می‌گویند؟
شواهد اولیه در مورد اثرات مفید الکل از یک مطالعه کوچک در سال ۱۹۷۴ بر روی ۴۷۴ نفر نشات می‌گیرد که نشان می‌داد مصرف کنندگان متوسط الکل با خطر کمتر حمله قلبی در مقایسه با افرادی که زیاد الکل می‌نوشند، مواجهند.
مطالعات بعدی در چند دهه آینده، با حجم نمونه بزرگتر و تجزیه و تحلیل داده‌های جامع‌تر، به طور مداوم از این نتیجه حمایت می‌کرده است.
در سال ۲۰۱۱، یک متاآنالیز منتشر شده در ژورنال پزشکی بریتانیا (بی‌ام‌جی) نشان داد که مصرف ۱ تا ۲ نوشیدنی در روز کمترین خطر ابتلا به بیماری عروق کرونر قلب را شامل می‌شود.
دو سال پیش نیز یک مطالعه گسترده جهانی بر روی بیماری‌ها نشان داد که الکل ممکن است برای افراد بالای ۴۰ سال مفید باشد، نتیجه‌ای که با یافته‌های سال ۲۰۱۸ مبنی بر مضر بودن هر مقدار نوشیدنی الکلی در تضاد بود.
نقص‌های روش شناختی و نتایج جدید
علی‌رغم این یافته‌ها، همواره انتقادات مداومی در رابطه با نقص‌های روش‌شناختی قابل توجه در این مطالعات وجود داشته است. یکی از مسائل مهم گنجاندن افرادی که به دلایل سلامتی الکل را ترک کردند، در گروهی بوده است که مشروبات الکلی نمی‌نوشند. بدیهی است که خطر مرگ در میان این گروه با وجود تعداد قابل توجهی از «بیماران ترک‌کننده» افزایش می‌یابد.
مشکل دیگر اتکا به گزارش خود مصرف‌کنندگان در مورد میزان الکل مصرفی بوده است که اغلب نادرست و در طول زمان متغیر است. وقتی این فاکتورها تنظیم می‌شوند، تجزیه و تحلیل مجدد مطالعات قبلی «کمترین خطر مرگ و میر را در میان افرادی که اصلاً الکل مصرف نکرده بودند نشان داد.»
با این حال، تیم استاکول، نویسنده اصلی آخرین مطالعه معتقد است که این نتیجه‌گیری نباید به عنوان یک پاسخ قطعی تلقی شود. بلکه نشان دهنده این است که چقدر کار بیشتری برای انجام دادن وجود دارد.
تاثیرات ژنتیکی
یکی از دلایل دشواری تحقیق در این‌باره این است که الکل بر روی افراد متفاوت تأثیرات مختلفی می‌گذارد.
ایونا میلوود، محقق دانشگاه آکسفورد، برای اجتناب از این مسائل با استفاده از یک رویکرد جدید به جای تکیه بر گزارشات خود افراد در مورد عادات نوشیدن، افرادی را که از نظر ژنتیکی مستعد بیشتر یا کمتر نوشیدن الکل بودند، جدا کرد. آن‌ها دریافتند که در مورد ابتلا به ۶۱ بیماری مختلف از جمله سرطان، هرچه بیشتر بنوشید، خطر ابتلای شما بیشتر است. سایر آنالیزهای ژنتیکی نیز نتایج مشابهی یافته‌اند.
توجه به این نکته مهم است که مزایای ادعا شده در مورد الکل فقط در مورد بیماری‌های قلبی عروقی و مرگ و میر کلی صدق می کند و برای سایر بیماری‌ها، شواهد بسیار واضح تر است: «مصرف الکل مضر است.»
اتفاق نظر بر سر این موضوع به ویژه در مورد سرطان وجود دارد که هر میزان الکل خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. در همین باره یک مطالعه گسترده نشان داد که میزان ابتلا به سرطان دهان، روده و سینه در میان افرادی که هرگز الکل ننوشیده‌اند بسیار کمتر از کسانی است که به میزان کمی الکل می‌نوشیدند.
تاثیرات اسپانسرهای مالی بر ایده مفید بودن الکل
مارک پتیکرو، محققی دانشکده بهداشت و پزشکی در لندن معتقد است که تلاش‌های صنعت الکل به این اثرات محافظتی دامن می‌زند: «این صنعت مانند صنعت دخانیات، تحقیقات را تامین مالی و ترویج کرده است.»
پتیکرو به عنوان شاهد این ادعای خود به ۶۰ مورد از تجزیه و تحلیل‌های انجام شده در سال ۲۰۲۱ اشاره می‌کند که ۱۴ مورد از آن‌ها مستقیماً توسط صنعت الکل تأمین مالی می‌شد. تمامی این ۱۴ تحقیق به این نتیجه رسیدند که مقادیر کم نوشیدنی می‌تواند از بیماری‌های قلبی عروقی محافظت کند.
در همین راستا ممکن است که مردم و شرکت‌های تولید کننده نوشیدنی الکلی بخواهند باور کنند که نوشیدن روزانه الکل کلید زندگی طولانی است، اما به نظر می‌رسد که حمایت علمی از این ایده به تدریج در حال محو شدن است.
