آلزایمر دارای ۷ مرحله است، هرکدام ویژگی‌های متفاوتی را با مراحل دیگر دارند که از فراموشی گرفته تا تغییرات واضح در شخصیت و رفتار را شامل می‌شود.
طبق نظر انجمن آلزایمر آمریکا، ۳ مرحله عمومی آلزایمر به تشخیص شدت و رشد بیماری کمک می‌کند که شامل موارد زیر است:
۱. مرحله اولیه (خفیف): علائم خفیف و فراموشی‌های عمومی
۲. مرحله میانه (متوسط): علائم ناتوان‌کننده، فرد به مراقبت بیش‌تر نیاز دارد
۳. مرحله شدید (آخرین مرحله): تغییرات کاملا شاخص در رفتار و شخصیت و فقدان آگاهی
در ادامه با ما همراه باشید تا ۷ مرحله آلزایمر را بشناسید و بدانید بیمار و اطرافیان‌اش در هر مرحله باید انتظار چه تغییرات و وقایعی را داشته باشند.
۱. آلزایمر پیش بالینی یا بدون اختلال
ممکن است به دلیل تاریخچه خانوادگی بدانید که ممکن است در معرض خطر ابتلا به آلزایمر باشید یا شاید پزشک‌تان تشخیص داده که ممکن است در آینده به آلزایمر مبتلا شوید. اما در مرحله اول معمولا علائم آشکار مشاهده نمی‌شود و این مرحله ممکن است ده‌ها سال طول بکشد.
اما تحقیقات نشان می‌دهد که در همان مراحلی که علائم واضحی وجود ندارد، تغییراتی در مغز شما در حال وقوع است. تجمع غیرطبیعی یک پروتئین به نام تائو در مایه اطراف مغز و طناب نخاعی می‌تواند به بیماری آلزایمر کمک کند. تغییرات در سطح این پروتئین ممکن است ۱۵ سال قبل از وقوع آلزایمر شروع شود.
۲. اختلال بسیار خفیف یا فراموشی رایج
آلزایمر به طور کلی افراد بالای ۶۵ سال را گرفتار می‌کند. در این سن، فراموشی طبیعی است. اما اگر آلزایمر مرحله دو داشته باشید، ممکن است که خیلی سریعتر از سایرین که دچار آلزایمر نیستند دچار زوال شناختی شوید. مثلا ممکن دچار نقص حافظه شوید. مثلا کلمات آشنا، اسم یکی از اعضای خانواده یا جای اشیاء را فراموش کنید.
۳. نقص یا کاهش خفیف
در آلزایمر درجه ۳ فرد دچار ناتوانی‌های شناختی خفیف است. مرحله ۳ هفت سال طول می‌کشد اما طی ۲ تا ۴ سال علائم آشکارتر می‌شوند. فقط آدم‌هایی که خیلی به شما نزدیک هستند می‌توانند نشانه‌های بیماری را در این مرحله شناسایی کنند.
برخی از علائم آلزایمر مرحله ۳ شامل موارد زیر است:
- کیفیت کارتان کاهش پیدا می‌کند.
- کسب مهارت جدید سخت می‌شود.
- در مسیر خانه گم می‌شوید.
- اسامی درست و واژگان درست را به سختی به خاطر می‌آورید.
- به سختی مطلبی که هم‌اکنون خوانده‌اید را به یاد می‌آورید.
- اسم‌های جدید و آدم‌های جدید را به خاطر نمی‌آورید.
- اشیاء با ارزش را یا گم می‌کنید یا جای‌شان را اشتباه می‌گیرید.
- در حین آزمون‌ها تمرکز ندارید.
۴. آلزایمر خفیف یا زوال متوسط
مرحله چهارم تقریبا ۲ سال طول می‌کشد و آغاز بیماری قابل تشخیص آلزایمر است. علائم این مرحله شامل موارد زیر است:
- ممکن است که در انجام وظایف پیچیده روزمره مثل امور مالی دچار مشکل شوید.
- تغییر خلق آشکار مثل انکار یا عقب‌نشینی دارید.
- واکنش‌های عاطفی‌تان کاهش پیدا می‌کند.
- آگاهی‌تان نسبت به رویدادهای جاری و اخیر کاهش پیدا می‌کند.
- تاریخچه شخصی یا خاطرات‌تان را فراموش می‌کنید.
۵. زوال عقل متوسط یا زوال نسبتا شدید
مرحله پنجم ۱۵ سال طول می‌کشد و شخص در این مرحله از آلزایمر نیاز به حمایت دارد. کسانی که در این مرحله حمایت کافی دریافت نمی‌کنند اغلب خشم و ظن را تجربه می‌کنند.
در این مرحله ممکن است که اسم خودتان و اعضای نزدیک خانواده‌تان را به خاطر بیاورید اما در به خاطر آوردن رویدادهای مهم، شرایط آب‌وهوایی و آدرس‌های فعلی مشکل دارید. زمان، مکان و شمردن معکوس برایتان گیج‌کننده است.
۶. آلزایمر نسبتا شدید
در مرحله ۶، پنج ویژگی طی ۲.۵ سال آشکار می‌شود:
- لباس‌ها: برای انتخاب و پوشیدن لباس به کمک نیاز دارید.
- بهداشت: در رعایت بهداشت فردی و تنظیم درجه آب حمام مشکل دارید.
- توالت: ممکن است بعد از دستشویی فراموش کنید سیفون را بکشید یا دستمال کاغذی را دور بیندازید. با پیشرفت بیماری در کنترل مثانه دچار مشکل می‌شوید و برای پاکیزگی نیاز به کمک اطرافیان دارید.
تا این مرحله حافظه، به خصوص درباره هر رویداد تازه و اخیری، بسیار بدتر شده است. ممکن است نتوانید از ۱۰ به عقب بشمرید و اعضای خانواده را با هم اشتباه بگیرید.
۷. آلزایمر شدید
مرحله ۷ چندین زیرمرحله می‌تواند داشته باشد که ۲.۵ سال طول می‌کشد:
- کلام به ۶ واژه یا کم‌تر از آن محدود می‌شود.
- کلام به یک واژه قابل تشخیص کاهش پیدا می‌کند.
- کلام کلا قطع می‌شود.
- حرکات غم‌انگیز صورت جای لبخند را می‌گیرند.
- حرکت بدن خشک‌تر می‌شود و اغلب با درد شدید همراه است. برطبق انجمن آلزایمر آمریکا در حدود ۴۰ درصد از افرادی که دچار آلزایمر می‌شوند شکل‌هایی از کوتاه‌شدن یا سخت شدن ماهیچه، تاندون یا بافت‌های دیگر را نیز نشان می‌دهند. ممکن است ویژگی‌های نوزادی مثل مکیدن را نیز نشان دهند.
اصلی‌ترین دلیل مرگ در این مرحله از آلزایمر ذات‌الریه است.
چند نکته:
بیماری آلزایمر عموما یک بیماری کند‌پیشرو‌نده است و سرعت تغییرات از خفیف به شدید از هر فردی به فرد دیگر متفاوت است.
خطر ابتلا به آلزایمر بعد از ۶۵ سالگی به ازای هر ۵ سال ۲ برابر می‌شود.
درمان آلزایمر:
هرچند درمانی برای آلزایمر پیدا نشده است اما هر مرحله را می‌توان با دارو کند کرد. درمان‌ها با هدف کند کردن پیشرفت علائم صورت می‌گیرد.
آیا آلزایمر قابل پیش‌گیری است؟
تحقیقات هنوز برای به دست آوردن فهم عمیق‌تری از بیماری آلزایمر ادامه دارد. اما عواملی هستند که خطر آلزایمر را افزایش می‌دهند که شامل موارد زیر است:
- سابقه دیابت
- افسردگی
- بیماری قلبی
- غیرفعال نگه داشتن ذهن
- غیرفعال نگه داشتن جسم
- رژیم غذایی بد
- فشار خون بالا
- چاقی
- تحصیلات پایین
