تا کنون، اعتقاد بر این بوده که نیکوتین، با وجود ویژگی اعتیادآوری، یکی از کمترین آسیب‌رسان‌ها در ترکیب تنباکو است. اما اخیراً برخی از محققان به بررسی این پرسش پرداخته‌اند که آیا نیکوتین واقعاً به همان اندازه که پیش‌تصور می‌شد، بی‌ضرر است یا اینکه اثرات غیرمطلوب آن نادیده گرفته شده‌اند؟
علاوه بر این، این موضوع سوالاتی در مورد ویپ‌ها به وجود آورده است، جایگزین‌های “امن‌تر” سیگار که اغلب حاوی نیکوتین هستند.
محققان اخیراً مطالعاتی را درباره نیکوتین انجام داده‌اند. با توجه به اینکه میزان مصرف سیگار به حداقل تاریخ‌شده است، مصرف سیگار در حال افزایش است.
روز به روز، تعداد زیادی از افراد در سراسر جهان به دلیل بیماری‌های مرتبط با سیگار از جمله حمله قلبی، بیماری‌های ریوی و سرطان جان خود را از دست می‌دهند.
مرگ و میر به حد زیادی به دلیل استنشاق مواد شیمیایی مضر در سیگار باز می‌گردد. این مواد شیمیایی شامل ۱,۳-butadiene (که برای ساختن لاستیک به‌کار می‌رود و ممکن است باعث ایجاد سرطان‌های خون شود)، کادمیوم (که در باتری‌ها و به سرطان ریه مرتبط است) و کروم VI (که برای ساختن رنگ استفاده می‌شود و با تومورهای ریه ارتباط دارد) می‌شود.
واقعیت این است که در سیگار هزاران ماده شیمیایی مضر وجود دارد. برخی از این مواد به طور طبیعی در تنباکو یافت می‌شوند، و برخی دیگر در فرآیند تولید به منظور افزودن به دود جهت تسریع جذب در ریه‌ها برای وارد شدن به جریان خون و سپس به مغز، اضافه می‌شوند.
تا کنون فرض می‌شد که نیکوتین، عامل کشنده تنباکو، عامل نسبتاً بی‌خطری است که تنها خصوصیات اعتیادآور آن در نظر گرفته می‌شود.
با این حال، با توجه به افزایش محبوبیت سیگارهای الکترونیکی که اثرات مشابه سیگار دارند، اما بدون تعریض به مواد شیمیایی مضر از نیکوتین، تأثیرات نیکوتین به عنوان یک جدیدترین مسئله به حساب آمده است. هرچند نگرانی‌ها در مورد اثرات سرطان‌زای ممکن گازهای معروف به “ترکیبات آلی فرّار” در ویپ‌ها نیز وجود دارد.
به گفته آخرین آمارها، در برخی از کشورها، مصرف‌کنندگان سیگار الکترونیکی به سرعت در چند سال آینده از مصرف سیگارهای سنتی پیشی خواهند گرفت.
ویپ به عنوان یک راه برای ترک دخانیات از حمایت سازمان‌های خیریه مانند بنیاد قلب بریتانیا بهره‌مند است. طبق آمار وب‌سایت NHS، استفاده از ویپ، شانس ترک سیگار را نسبت به روش‌های دیگر مانند آدامس یا چسب‌های نیکوتینی دو برابر می‌کند.
نیکوتین به صورت طبیعی در مقادیر بسیار اندک در برخی از گیاهان نیز وجود دارد، از جمله گوجه‌فرنگی، سیب‌زمینی و بادمجان. اما در گیاهان تنباکو، نیکوتین به عنوان یک حشره‌کش داخلی عمل می‌کند و سطح آن در آن به حداکثر خود می‌رسد.
اثرات نیکوتین بر مغز شناخته شده است. این ماده در عرض ۲۰ ثانیه پس از استنشاق، باعث آزاد شدن پیام‌رسان‌های شیمیایی مثل دوپامین می‌شود که با لذت و پاداش همراه است. با این حال، نیکوتین فشار خون و ضربان قلب را افزایش داده و رگ‌های خونی را تنگ می‌کند؛ زیرا این ماده باعث ترشح هورمون آدرنالین می‌شود. این امر سوالاتی را پیش می‌آورد که آیا این تأثیرات به مدت طولانی دارای اثرات جانبی هستند یا خیر؟
جان بریتون، استاد اپیدمیولوژی در دانشگاه ناتینگهام و رئیس سابق گروه مشاوره دخانیات کالج سلطنتی پزشکان، اظهار داشته است:
نیکوتین اثرات فیزیولوژیکی بر بدن دارد. فشار خون و ضربان قلب را تغییر می‌دهد و اثراتی مشابه کافئین دارد. اما مسأله اصلی در کمبود شواهد در مورد تأثیرات نیکوتین به تنهایی است.
یکی از مطالعات گسترده‌ای که به خصوص تأثیرات نیکوتین را مورد بررسی قرار داده، توسط محققان مؤسسه کارولینسکا در سوئد انجام شده است. این مطالعه به بررسی داده‌های بیش از ۱۳۰ هزار مردی پرداخته است که به طور منظم از snus (نوعی محصول تنباکویی شبیه چای کیسه‌ای) استفاده می‌کردند. بر اساس نتایج این پژوهش، مصرف‌کنندگان snus نسبت به کسانی که از آن استفاده نمی‌کنند، در معرض کمتر حمله قلبی قرار داشتند.
اما تحقیقات جدیدتر از سوی یک تیم دیگر از محققان در مؤسسه کارولینسکا نتایج متفاوتی را آشکار کرده است.
در این تحقیقات، محققان بر روی تأثیر snus بر شریان‌های مردان سالم تمرکز کردند. آن‌ها با متوقف کردن موقت جریان خون به ساعد پس از مصرف snus، اندازه‌گیری کردند که چقدر بازو به اندازه اولیه خود کوچک می‌شود، سپس قبل از اجازه دادن به خون برای دوباره جریان یافتن، بازو به چه سرعتی به قطر اولیه خود بازمی‌گردد. این اتفاق هر چه سریع‌تر بیافتد، نشان‌دهنده کشش بیشتر رگ‌ها است.
بر اساس نتایجی که در مجله PloS One در سال گذشته منتشر شده‌اند، محققان متوجه شدند که نیکوتین موجود در snus باعث افزایش چشمگیر سفتی شریان‌ها می‌شود، جریان خون را کاهش می‌دهد و به طور بالقوه احتمال بروز بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.
مطالعات دیگر نشان می‌دهد که میزان بیماری شریانی محیطی (محدودیت جریان خون در پاها) ناشی از تعریض به نیکوتین از طریق snus، نسبت به موارد ناشی از سیگار کشیدن، افزایش می‌یابد.
مطالعات آزمایشگاهی همچنین ارتباط احتمالی نیکوتین با برخی از انواع سرطان را نشان داده‌اند. به عنوان مثال، نیکوتین به رشد سلول‌های سرطانی پانکراس در موش‌ها کمک می‌کند. همچنین، باعث گسترش سلول‌های سرطان سینه به ریه‌ها می‌شود و شرایط مساعدتری برای رشد تومورها فراهم می‌کند.
از مطالعات پیش بالینی و انسانی نیز مشخص شده است که نیکوتین به فعالیت طبیعی مغز تأثیر مخربی می‌گذارد؛ به ویژه در مناطق مرتبط با حافظه، یادگیری، توجه و برانگیختگی.
اگرچه نیکوتین کمتر از سایر سموم موجود در تنباکو مضر است، اما در آینده بیشتر در مورد عواقب بخار نیکوتین آگاه خواهیم شد؛ همانطور که ممکن است عواقب سیگار کشیدن پس از گذشت دهه‌ها نمایان شود.
