زایمان اپیدورال یک روش رایج برای کاهش یا از بین بردن درد در زمان زایمان طبیعی یا سزارین است. در این روش، ماده بی‌حسی از ناحیه کمر تزریق می‌شود تا مادر هنگام زایمان دردی احساس نکند.
زایمان، با وجود خوشایند بودن، می‌تواند تجربه‌ای دلهره‌آور برای زنان باردار باشد. بسیاری از آن‌ها تمایل دارند در طول زایمان هوشیار باشند، اما درد زایمان طبیعی ممکن است آن‌ها را به تجدید نظر وادار کند. با زایمان اپیدورال، زنان بدون احساس درد ولی هوشیار باقی می‌مانند، به همین دلیل به آن زایمان بدون درد می‌گویند. در این مقاله به بررسی زایمان طبیعی و سزارین با اپیدورال می‌پردازیم.
آشنایی با بی‌حسی اپیدورال
اپیدورال یک روش متداول برای زایمان است که در آن داروی بی‌حسی به فضای اپیدورال، اطراف اعصاب نخاعی، تزریق می‌شود. هدف از این کار کاهش یا از بین بردن درد در یک ناحیه خاص از بدن مانند شکم است. این نوع بی‌حسی به مادران امکان می‌دهد در طول زایمان هوشیار باشند بدون اینکه دردی احساس کنند.
انواع اپیدورال
- بی‌حسی اپیدورال نخاعی: در این روش داروی بی‌حسی به ناحیه کمر تزریق می‌شود و بیشتر برای زایمان سزارین استفاده می‌شود.
- بی‌حسی اپیدورال خاص: در این روش مادر لمس و برخورد لوازم پزشکی را احساس می‌کند ولی دردی ندارد و بیشتر برای زایمان طبیعی کاربرد دارد.
زایمان اپیدورال یا زایمان بدون درد چیست؟
زایمان اپیدورال یک روش رایج برای وضع حمل است که قسمت پایین کمر مادر با بی‌حسی منطقه‌ای نسبت به درد حساسیت خود را از دست می‌دهد. این روش بسیار مؤثر در کاهش درد زایمان است و به مادر کمک می‌کند تا آرام‌تر باشد و بتواند بر فرآیند زایمان تمرکز کند، کاهش درد همچنین احتمال ایجاد تنش و خطرات مربوط به آن را در مادر به حداقل می‌رساند.
زایمان طبیعی با اپیدورال
در این روش، بی‌حسی اپیدورال به ناحیه کمر تزریق می‌شود. مقدار داروی بی‌حسی موضعی کمتر و میزان مسکن‌ها بیشتر است، بنابراین مادر در طول زایمان طبیعی دردی احساس نمی‌کند، اما متوجه تماس می‌شود.
زایمان سزارین با اپیدورال
در زایمان سزارین، ناحیه کمر توسط مسکن‌ها و بی‌حس‌کننده‌های موضعی کاملاً بی‌حس می‌شود. مادر هوشیار است ولی هیچ دردی در پاها و ناحیه پایین بدن خود احساس نمی‌کند.
زایمان اپیدورال چگونه انجام می‌شود؟
داروی بی‌حسی از طریق کاتتر وارد فضای اپیدورال در کمر می‌شود. این فضا بیرون از فضای اطراف نخاع و مایع نخاعی قرار دارد. این روش به زنان کمک می‌کند بدون درد یا با درد بسیار کمی زایمان کنند. هر نوع داروی مسکنی از جمله بی‌حسی اپیدورال از طریق بند ناف وارد جریان خون کودک می‌شود، اما اثرات منفی کمتری نسبت به دیگر داروهای کاهش درد دارد.
روش‌های زایمان اپیدورال
- وضع‌حمل اپیدورال معمولی: کاتتر بیهوشی به کمک پمپ به صورت دوره‌ای درون فضای اپیدورال تزریق می‌شود. داروی مسکن مورفین یا فنتانیل استفاده می‌شود.
- اپیدورال اسپاینال یا نخاعی (CSE): ابتدا داروی مسکن یا بی‌حسی زیر غشای خارجی پوشاننده نخاع تزریق و سپس وارد فضای اپیدورال می‌شود.
مراحل زایمان اپیدورال
- پزشک متخصص بیهوشی و دکتر زنان با مادر در مورد جزئیات و عوارض احتمالی صحبت می‌کنند.
- مادر باردار به پهلو در حالت خمیده دراز می‌کشد یا در لبه تخت قرار می‌گیرد.
- ناحیه کمر ضدعفونی شده و سوزن مخصوص حاوی ماده بی‌حسی قرار داده می‌شود.
- کاتتر از طریق سوزن وارد شده و سوزن خارج می‌شود.
- در صورت نیاز به تزریق مجدد اپیدورال، این کار از طریق کاتتر انجام می‌شود.
- دوز کمی برای تست داده شده و در صورت عدم مشکل، دوز کامل تزریق می‌شود.
- ضربان قلب کودک و فشارخون مادر به‌طور منظم کنترل می‌شود.
- پس از زایمان، کاتتر از کمر خارج می‌شود مگر هنگام زایمان سزارین که برای تزریق داروهای بعدی در جای خود باقی می‌ماند.
تفاوت زایمان اپیدورال و اسپاینال
در زایمان اپیدورال، داروی بی‌حسی از طریق سوزن بلند به ناحیه مورد نظر تزریق شده و کاتتر برای تزریق مستقیم دارو باقی می‌ماند. در زایمان اسپاینال، داروی بی‌حسی توسط سوزن کوتاه‌تر به ناحیه کمری وارد شده و سریع‌تر درد را کاهش می‌دهد.
عوارض احتمالی زایمان اپیدورال
عوارض شامل تهوع، کمر درد، وزوز گوش، مشکل در تخلیه ادرار، آسیب عصبی نادر، فشارخون ناگهانی، سردرد ناشی از ترشح مایع نخاعی و باقی ماندن بی‌حسی پاها پس از زایمان می‌باشد.
