از زمانیکه زندگی روی زمین وجود داشته است، مسائل مرتبط با حفظ سلامتی و درمان بیماریها نیز وجود داشته است. امروز اقدام بسیاری از ما در وقت بیماری تماس با یک پزشک و وقت گرفتن از اوست. بعد از معاینه با یک تکه کاغذ حاوی تجویزهای دکتر از مطب خارج میشویم تا داروهایی را تهیه کنیم که پایه صنعتی دارند.
شیوههای مرسوم مراقبتهای پزشکی امروزه مبتنی بر پزشکی آلوپاتی یا علاج به ضد است. پیشفرض این نوع پزشکی استفاده از «ضدها» برای درمان جسم است. متخصصان این حوزه، به جای آنکه علت بیماری را درمان کنند، مشکل پیش آمده را از طریق سرکوب علائم برطرف میکنند. مثلا اگر بیمار آب احتباس میکند، به او مدرر میدهند تا بیشتر ادرار کند. به طور مشابه، اگر فردی دچار سرفههای شدید باشد، به او داروی سرکوب سرفه میدهند.
نبرد بین درمانهای باستانی و پزشکی مدرن
در اوایل دهه 1800 بود که دانشمندان یاد گرفتند مواد تشکیلدهنده فعال داروهای گیاهی را استخراج کنند. آنها همچنین کشف کردند چگونه فرمولهایی از منابع غیرآلی بسازند که بتواند کارامدی درمانهای طبیعی سنتی را تقلید کند. این «داروها»، برخلاف نمونههای طبیعی، میتوانست صاحب امتیاز شود و سود کسب کند.
خیلی طول نکشید که با تأسیس انجمن پزشکی آمریکا (ام.ام.ای)، پزشکی غربی آلوپاتی جایگاهی قوی در جامعه پیدا کرد. پزشکان، با همکاری داروسازان، شروع به تجویز «داروهای نسخهای» به بیماران کردند.
تا سال 1904، اعضای این گروههای نخبه که قدرتشان هم رو به افزایش بود، مانند دادگاههای تفتیش عقاید، به صورت سیستمی شروع به حمله به پزشکانی کردند که همچنان در روشهای درمانیشان از طب سنتی و غیرتهاجمی یا «فاقد دارو» نیز استفاده میکردند. این پزشکان اغلب تقبیح میشدند و از آنها به عنوان شیاد، شارلاتان و تقلبی یاد میشد یا به دلایل متعدد زندانی میشدند. درنهایت، زندگی آنها کاملا نابود میشد.
دیدگاه ما نسبت به روشهای درمانی سنتی نسبت به کسانی که در دهههای 1800 و 1900 زندگی میکردند، دچار چرخشی چشمگیر شده است. بسیاری امروز درمانهای جایگزین را به دیده تردید مینگرند. تعلل ما برای پذیرش شیوههای سنتی ناشی از این حقیقت است که طی 100سال گذشته فقط یک صدا شنیدهایم، آن هم صدای ای.ام.ای.
این انجمن از طریق تاتکتیکهای بازاریابی، ذهن مخاطبان را به نحوی شستشو داده تا باور کنند روشهای سنتی درمان تأثیر یا قدرت اندکی دارند. اما روشهای درمانی سنتی، هزاران سال استفاده میشدند. ما همگی شاهدان کارامدی این داروها هستیم زیرا گونهمان تا همین امروز بقا یافته است.
با ما همراه باشید تا چند رویکرد باستانی به پزشکی و درمان را با شما در میان بگذاریم:
رویکرد درمانی مصر باستان
رویکرد درمانی مصر باستان باعث شهرت پزشکان مصری در سراسر جهان باستان شده بود. دیدگاه ما نسبت به چرایی بیمار شدن از عهد باستان تا امروز تغییر کرده است. اگرچه دیگر باور نمیشود که بیماری ناشی از ارواح شیطانی است، اما هنوز بسیاری از متخصصان پزشکی، مانند اطبای طب جایگزین، معتقدند که بدن نیاز به پاکسازی دارد تا اخلاق منفی را از بدن حذف کند و مجدداً به سلامتی دست یابد.
اطبای مصری، بهطور متفاوت از همتایان غربی مدرنشان، به اهمیت رژیم غذایی سالم آگاهی داشتند. آنها بهطور فراگیر از غذاهای درمانی استفاده میکردند و داروهای گیاهی و تکنیکهای مانند ماساژ و رنگدرمانی را بهکار میبردند. در متون پاپیروسی آمده است که آنها روشهای درمانی متنوعی برای بیماریهای مختلف ارائه میدادند، از جمله بیماریهای استخوان، دندان، خون، سرگیجه، زخم معده، قلب، ریهها، مجاری ادراری و تورم مفاصل.
هدف اصلی از درمان درمان “کلی” فرد بود، نه تنها درمان بیماری. شمنهای مصری مجموعهای از خدمات مشابه با پزشکان اولیه مصری ارائه میدادند. آنها بیماری را تشخیص میدادند و میتوانستند داخل بدن بیمار و بیماری او را ببینند. ارزیابی آنها نهتنها به سلامتی جسمی بیمار بلکه به سلامتی ذهنی و روحی او نیز توجه میکرد.
در این جوامع از تونیکهای گیاهی، شستشوها، ماساژها و حتی رایحه درمانی استفاده میشد. درمانهایی مانند تعریق و وان آب داغ نیز بهکار گرفته میشدند که کاربردهای مختلفی از جمله تقویت سیستم ایمنی و آرامش عصبی داشتند. پزشکان معاصر اخیراً درباره اثرگذاری استرس روی اشکال مختلف بیماری تحقیق میکنند و روشهای درمانی معنوی را برای کاهش آشفتگیهای روحی در زندگی بیماران خود به کار میبرند.
درمانهای گیاهی و گیاهان دارویی در دوران باستان
تاریخچه هنر درمان به زمانهای بسیار قدیمی بازمیگردد. استفاده از گیاهان دارویی بهعنوان ابزارهای درمانی در تاریخ باستان شناخته شده است. در سال ۱۹۶۰، رالف سولکی، یک باستانشناس، و تیم کاوش او در یک غار در شمال شرقی عراق، جسد مردی نئاندرتالی را کشف کردند که حدود ۳۵ تا ۴۵ ساله بود. این مرد حدود ۱۵ متری از دهانه غار دفن شده بود. شواهد نشان میدهد که او عمداً دفن شده است و بدن او در حالتی که به شکل جنینی بود روی زمین قرار گرفته بود. زیر بدن او یک لایه از دماسبیان چوبی بههمبافته گذاشته شده بود.
بدن او را انواعی از گلهای دارویی احاطه کرده بودند که امروزه نیز بهعنوان داروهای گیاهی مورد استفاده قرار میگیرند از جمله بومادران، گل ذرت، سنبل انگور و غیره. این گیاهان دارای خواص درمانی بودند از جمله دیورتیک، قابض و محرک و خواص ضدالتهابی.
گردههایی که در این محوطه پیدا شدهاند، مدارکی از قدمت طب گیاهی را نشان میدهند. اگر این مرد یک پزشک ابتدایی بوده باشد، که شواهد از این قضیه حکایت دارند، دانش و استفاده از گیاهان بهدلیل خواص درمانیشان باید خیلی قدیمیتر از تاریخ دفن او که به ۶۰۰۰۰ سال قبل نسبت داده شده است، بازگردد.
پزشکی گیاهی تنها درمان جایگزینی نیست که برایش مدارک باستانشناسی کشف شده است. در سال ۱۹۹۱، کوهپیمایانی که در مسیر پیادهروی اوتزتال در آلپ حرکت میکردند، جسد مومیاییشده مردی را در درون یخها پیدا کردند. آزمایشها نشان داد که این مرد، به نام اوتزی، در حدود ۵۰۰۰ سال قبل زندگی میکرده است.
یکی از نکات جالب درباره اوتزی، وجود خالکوبیهایی روی بدن اوست که به صورت خطوط و صلیبهای گروهی دیده میشوند. این خالکوبیها به رنگ آبی تیره هستند و گمان میرود که با استفاده از دودهای که احتمالاً از شومینه برداشته شده، حک شدهاند.
بیش از ۵۰ خالکوبی روی بدن اوتزی پیدا شده که اکثریتشان خطوطی هستند که به صورت گروههای ۱، ۲، ۳، ۴ و حتی ۷ تایی به صورت موازی در طول بدنش ترسیم شدهاند. معایناتی که توسط سه انجمن طب سوزنی انجام شده نشان میدهد که بسیاری از خطوطی که روی بدن اوتزی تتو شدهاند همان مکانهایی هستند که در طب سنتی چین محل فرو کردن سوزنهای طب سنتی بوده است. خالکوبیهای به شکل صلیب که روی قوزک پای چپ او پیدا شدهاند با نقاط راهانداز درد در طب سوزنی متناظرند.