فعالیت بدنی برای سالم ماندن در دوران پیری بسیار حیاتی است، به ویژه برای افرادی که بیشتر وقت خود را به تماشای تلویزیون می‌گذرانند. مطالعه‌ای اخیر تأثیرات مضر تماشای تلویزیون و بی‌تحرکی را بر سلامت در دوران پیری بررسی کرده است، نشان می‌دهد که بی‌تحرکی چهارمین عامل مرگ زودرس در جهان است.
سبک زندگی بی‌تحرک (Sedentary lifestyle) که اغلب با تماشای تلویزیون همراه است، به وضعیتی اشاره دارد که فرد بیشتر ساعات روز را در حالت نشسته یا درازکش سپری می‌کند. سازمان جهانی بهداشت این سبک زندگی را یکی از عوامل اصلی بیماری‌های غیرواگیر و چهارمین عامل مرگ زودرس جهانی می‌داند.
حدود ۳۱ درصد از جمعیت جهان به اندازه کافی فعالیت بدنی توصیه شده را انجام نمی‌دهند، اما حتی افزایش اندک فعالیت بدنی می‌تواند سلامت کلی را به ویژه در دوران پیری بهبود بخشد. فعالیت بدنی متوسط یا پایدار اثرات مفیدی بر سلامت جسمی و روانی دارد و به پیری سالم کمک می‌کند، حالتی که سازمان جهانی بهداشت آن را برای حفظ مهارت‌های عملکردی در دوران پیری ضروری می‌داند.
جایگزینی فعالیت بدنی به جای کم تحرکی
یک مطالعه منتشر شده در «جاما نت‌ورک» نشان می‌دهد که جایگزینی یک ساعت تماشای تلویزیون با پیاده‌روی روزانه می‌تواند به سالم‌تر سپری کردن دوران پیری کمک کند. محققان در مطالعه‌ای بلندمدت بیش از ۴۵ هزار شرکت‌کننده را تحت نظر گرفتند و نتیجه گرفتند که جایگزینی مدت زمان بی‌تحرکی با فعالیت بدنی، حتی فعالیت‌های سبک، برای حفظ سلامتی با افزایش سن بسیار مفید است.
پیری سالم چیست؟
طبق این مطالعات، پیری سالم به معنای زندگی بدون بیماری‌های مزمن عمده، اختلالات شناختی یا مشکلات سلامت جسمی و روانی تا حداقل ۷۰ سالگی است. نتایج نشان داد که تماشای تلویزیون به ویژه در حالت نشسته بسیار مضر است. هر دو ساعت اضافی تماشای تلویزیون، احتمال پیری سالم را تا ۱۲ درصد کاهش می‌دهد. در مقابل، هر ساعت فعالیت بدنی روزانه، حتی کارهای سبک مانند انجام کارهای خانه، شانس زندگی سالم تا ۷۰ سالگی یا بیشتر را ۸ درصد افزایش می‌دهد. اگر این فعالیت بدنی شدیدتر مانند تمرین ورزشی باشد، احتمال پیری سالم تا ۲۸ درصد افزایش می‌یابد.
توصیه‌های پزشکان
دکتر اندرو فریمن، مدیر پیشگیری و سلامت قلب و عروق، بدون ابراز شگفتی از نتایج این مطالعه، تأکید کرد که حتی خوردن سبزیجات جلوی تلویزیون نیز می‌تواند پیامدهای نامطلوبی داشته باشد. وی افزود که انسان‌ها برای نشستن طولانی‌مدت جلوی صفحه نمایش خلق نشده‌اند و هرچه بیشتر بنشینیم، به خصوص با افزایش سن، مشکلات بیشتری خواهیم داشت.
اهمیت فعالیت بدنی منظم
تماشای تلویزیون به عنوان یکی از خطرناک‌ترین رفتارهای بی‌تحرک برای سلامتی شناخته می‌شود، زیرا اغلب منجر به رفتارهای مضر دیگری مانند خوردن غذاهای ناسالم، عدم برقراری ارتباط با دیگران و اختلال در خواب می‌شود. زمان نشستن طولانی‌مدت، چه پشت میز و چه روی کاناپه، فرصت‌های فعالیت فیزیکی را کاهش داده و خطرات قلبی عروقی و فشار خون را افزایش می‌دهد.
تیم علمی بر اهمیت ادغام فعالیت بدنی سبک در برنامه روزانه تأکید دارد، زیرا این امر می‌تواند اثرات قابل توجهی بر سلامت داشته باشد. دکتر فریمن استفاده از میزهای ایستاده یا تردمیل را برای تشویق به فعالیت بدنی پیشنهاد می‌کند.
توصیه‌های وزارت سلامت فرانسه
وزارت سلامت فرانسه یادآوری می‌کند که «حرکت» تنها به انجام فعالیت ورزشی محدود نمی‌شود و می‌تواند شامل فعالیت‌هایی مانند دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی با خانواده، استفاده از پله‌ها به جای آسانسور و گنجاندن یک استراحت فعال در روز کاری باشد. همچنین، انجام تماس‌های تلفنی به صورت ایستاده و باغبانی نیز از جمله فعالیت‌های مفید هستند.
با این حال، نیازی نیست خود را از تماشای تلویزیون منع کنید. نکته مهم این است که این زمان را با رفتارهای سالم مانند ورزش جلوی صفحه نمایش یا خوردن یک میان وعده مغذی همراه کنید تا سلامت خود را حفظ کنید.
