هر فردی درطول زندگی خود با دردهای شکمی و سوزش معده مواجه شده است.امروزه با رژیمهای غذایی نامناسب، دردهای معده و ناهنجاریهای در این رابطه بسیار زیاد شده است. از ناهنجاریهایی که ممکن است برای معده رخ بدهد میتوان به عفونتهای ناشی از باکتری معده اشاره کرد که با گذشت زمان ملتهب شده و باعث به وجود آمدن زخم های معده میشود.
بیماریهای معده میتواند بر اثر مصرف بیش از اندازه مسکنها و داروهای دیگر باشد و نوشیدن مشروبات الکلی نیز نشانههای بیماری را تشدید میکند. در واقع به گروهی از بیماریهایی که در التهاب مخاط معده مشترک هستند ورم معده و یا گاستریت میگویند.
این بیماری معمولا در اغلب اوقات خطرناک نبوده و با درمانها به سرعت بهبود مییابند.برای اینکه بتوانیم از این بیماری پیش گیری کنیم بهتراست با آن آشنا شده و از علائم آن آگاهی پیدا کنیم.
علائم ورم معده (گاستریت)
احساس درد و ناراحتی در بالای شکم بوده که معمولا در قسمت مرکزی بالای معده یا همان چال معده است.گاستریت یا ورم معده حالتی است که در اثر افزایش اسید معده، معده دچار التهاب، آزردگی، زخم سطحی یا عفونت در در لایه مخاطی میشود.
گاستریت در واقع جزیی از یک طیف بیماری است که شامل زخم سطحی معده نیز میشود.
گاستریت یا ورم معده موجب التهاب بافتهای معده شده و زمانی اتفاق میافتد که بافت درون معده تحریک پذیر میشود؛ ممکن است ورم معده در کوتاه مدت و یا به تدریج و در مدتی نسبتا طولانی فرد را مبتلا کند که معمولا قابل درمان است. علت ورم معده و التهاب آن اغلب توسط یک باکتری به نام H. pylori ایجاد میشود.
درد ورم معده ممکن است در بعضی از افراد در قسمت فوقانی چپ شکم باشد؛ به طوری که نواحی پشت بدن را نیز درگیر کند و معمولا بیماران این گونه تشریح میکنند که انگار شی نوک تیزی از میان بدن آنها عبور کرده است.
این بیماری در گروه سنی سالمندان بیشتر از دیگر سنین دیده شده است و ممکن است در ابتدا با هیچ گونه علائمی روبه رو نشوند و به شکلی ناگهانی با خونریزی معده مواجه شوند.
معمولا افرادی که دچار این بیماری شدهاند با آروغ زدن دردشان تسکین پیدا میکند.
حالت تهوع و استفراغ:بسته به پیشرفت بیماری ممکن است استفراغ شفاف و یا به رنگهای زرد و سبز بوده و در برخی اوقات با خون همراه باشد.
عوراض برخی از داروها میتواند ورم معده باشد.در اینجا به برخی از داروها اشاره میشود.
1.قرصهای آهن
2.داروهایی که برای شیمی درمان سرطان استفاده میشود.
3.مصرف مکملهایی که دارای پتاسیم است.
4.داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند ایبوپروفن و استروئیدها مانند پردنیزولون
همچنین علل دیگری در بروز ورم معده دخیل هستند.
مثلا؛ ورم معده میتواند یکی از عوارض جراحی باشد.
کسانی که دارای وضعیت جسمانی وخیم هستند و یا بر اثر سوانح شدید وضعیت ایمنی بدن آنها به شدت پایین آمده است.
بعد از برداشتن قسمتی از معده در عملهای جراحی
پس از شیمی درمانی
پس از انجام آزمایشهای آندوسکوپی که لولهای مجهز به منبع نور از راه دهان به معده وارد میشود.
بیمار یهای خود ایمنی
کم خونی
عفونتها؛ عفونت هلیکوباکترپیلوری شایعترین گونه باکتری است. باکتریهای بسیار دیگر حتی باکتریهای عامل بیماری ذاتالریه یا عفونت مثانه نیز باعث ورم معده میشوند.
عفونتهای قارچی و ویروسی
انگلها و کرمها
سل
مصرف سیگار و مشروبات الکلی
تشخیص ورم معده
پس از مراجعه بیمار به متخصص سوابق بیماری فرد و داروهایی که شخص برای درمان دیگر بیمار یها نیز مصرف میکند از وی پرسیده میشود. برای اینکه پزشک بتواند ورم معده را به صورت صد در صد اعلام کند نیاز به نمونه برداری بافت معده است.
به عنوان مثال میتوان گفت هلیکوباکترپیلوری یکی از مهم ترین عاملهای بیماری گاستریت به شمار میرود که با انجام آزمایشهای ایمنی شناختی، آزمایش مدفوع ،آزمایشهای نمونه برداری،آزمایش خون و آزمایشهای تنفسی میتوان به وجود آن پی برد.
همچنین باکتریها و میکروبهای دیگری وجود دارند که میتوان با انجام آزمایشهای گفته شده آنها را شناسایی کرد تا شاید دلیل بیماری ورم معده باشد.با رادیو گرافی شکم ضخیم شدن مخاط معده و همچنین چین خوردگیها دیده میشود که همگی نشانههای التهاب معده هستند.
نمونه برداری مخاط معده در حین انجام آندوسکوپی صورت میگیرد و معمولا برای بررسی گاستریت و فرسایش مخاط معده و تغییرات به وجود آمده در معده به کاربرده میشود.
آزمایشهای ذکر شده ممکن است برای برخی افراد توسط پزشک دستور داده شود. این آزمایشها در هر فردی با توجه به علائمی که در او دیده شده است متفاوت خواهد بود.
درمان ورم معده
متخصص ممکن است برای هر شخصی یک روش درمانی جدا تجویز کند؛ زیرا درمان این بیماری به علت خاص آن بستگی دارد. برای مثال زمانی که علت این بیماری مصرف داروهای ضد التهاب است با مصرف نکردن این داروها علائم گاستریت به مرور زمان از بین خواهد رفت و اگر ناشی از عفونت هلیکوباکترپیلوری باشد پزشک برای بیمار داروهای آنتی بیوتیک تجویز میکند.
چکار کنیم ورم معده را کنترل و درمان کنیم؟
شما همچنین میتوانید با رعایت نکات ساده در منزل خود روند بهبودی بیماری را سرعت ببخشید.
1. تعداد وعدههای غذایی را افزایش دهید و برنامه غذایی خود را حتما محدود به سه وعده در روز نکنید.
2.با این تقسیم وعده شما باید حجم مواد غذایی را نیز کم کنید و غذاهای سبک را مصرف کنید.
3.با بروز کوچکترین دردی به سراغ مسکنها نروید؛ضمن اینکه استامینوفن از جمله مسکنهایی است که کمتر باعث بروز مشکلات مربوط به معده میشود.
4.استرس خود را مدیریت کنید.
5.اگر شما میدانید که در هر زمانی که اضطراب شما افزایش پیدا میکند دردهای شکمی در قسمت معده آغاز میشود، از محیط های استرس زا به دور بمانید و یا با انجام ورزش و فعالیتهای آرام بخش، آنها را مدیریت کنید.
6. از دیگر مواردی که میتوان از علل بیماری ورم معده به آن اشاره کرد مشکلات روحی افراد است.
در بسیاری از افراد دیده شده که اضطراب و استرس و فشارهای روانی به وجود امده در محیط منزل و کار در بدن این افراد اختلالاتی ایجاد میکند.
ایرج خسرونیا، متخصص گوارش و کبد درباره بیماری ورم معده، بیان داشت:یک بیماری شایعی است که هر فردی در طول عمر ممکن است یک بار گرفتار شده باشد و اکثر افراد به دنبال مصرف بعضی داروها به ورم معده مبتلا شوند یا استرس و اضطراب.
وی ادامه داد: اکنون شایع ترین علت ورم معده میکروبی به نام هلیو باکتر است که باعث ورم معده میشود؛ضمن اینکه ترش کردن، حالت تهوع و استفراغ، از علائم ورم معده است.
خسرونیا یادآور شد: فرد به مدت 15 روز داروی آنتی بیوتیک مصرف میکند و بهتر میشود و اگر بهتر نشود باید آندوسکوپی و رادیوگرافی انجام دهد.