در سال گذشته، ماجراهای جنجالی دعوای دو زوج هالیوودی، یعنی جانی‌دپ و امبر هرد در فضای مجازی بسیار داغ شده بود. این دو زوج در سال 2017 از یکدیگر طلاق گرفته بودند؛ اما پس از گذشت 5 سال، جانی‌دپ با شکایت همسر سابقش مورد اتهام خشونت خانگی قرار گرفت. بسیاری از اطرافیان جانی‌دپ به خاطر این اتهام از او فاصله گرفتند و او در این مدت از عرصه هنری تا حد زیادی طرد شد.
این اتفاق با راه‌اندازی جنبش «می‌تو» در شبکه‌های اجتماعی همراه شد؛ جنبشی که در اعتراض به آزارهای جنسی وارد شده به زنان بود. این جنبش از امبر هرد به عنوان نماینده عمومی آزارهای خانگی یاد کرد. اما در نهایت، دادگاه به نفع جانی‌دپ رای داد و این بازیگر مشهور توانست پس از گذشت چند سال، محبوبیت خود را مجدداً به دست بیاورد. اما آیا چنین اتفاقاتی تنها برای افراد مشهور رخ می‌دهد؟
فرهنگ حذف و تبعات جبران‌ناپذیر آن
فرهنگ حذف در حقیقت نوعی تحریم است که هر کسی قدرت اعمال آن را دارد. این تحریم نه تنها برای افراد بلکه برای محصول، برند، سازمان و… نیز اتفاق می‌افتد. جامعه‌ای که یک فرد را حذف می‌کند، تلاش دارد تا او را سرکوب و ریشه‌کن کند؛ چرا که اعمال یا عقاید وی مورد تایید جامعه نیست. اما این اقدام در اغلب موارد یک واکنش احساسی است و ممکن است تبعات جبران‌ناپذیری برای فرد یا جامعه داشته باشد.
در واقع، فرهنگ حذف نوعی نگرش اجتماعی مشترک است که شخص را به جای اعمال و افکارش مورد نقد قرار می‌دهد. نقد ذاتاً یک فرآیند سازنده دوطرفه است و افراد باید در این فرآیند، فعالانه وارد بحث شوند و به دنبال راه حل بگردند. اما در فرهنگ حذف، جامعه مستقیماً سراغ فرد می‌رود و او را مورد هجمه قرار می‌دهد. این فرهنگ از ابتدای تاریخ بشر در میان تمام جوامع حضور داشته است؛ اما هم‌اکنون می‌توان آن را به طور ملموس‌تر در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی مشاهده کرد.
چه کسانی بیشتر از فرهنگ حذف آسیب می‌بینند؟
در یک کلام، جوانان و نوجوانان، بیشتر با این فرهنگ درگیر هستند و آسیب بیشتری هم متوجه آنان است. آنها ممکن است در از سوی خانواده، همکلاسی‌ها، گروه‌های همسال و کاربران شبکه‌های اجتماعی طرد شوند. این در حالی است که این افراد، تاثیر قابل توجهی هم بر روی فرهنگ جامعه می‌گذارند.
نکته قابل توجه این است که جوانان و نوجوانانِ حذف شده به دلیل آسیب روحی‌ای که تجربه کرده‌اند، احساس ناتوانی می‌کنند. بنابراین، آنها تلاش می‌کنند تا غیر مستقیم، قدرت از دست رفته خود را به دست بیاورند. شیوه غیر مستقیم همان فرهنگ حذف است؛ بنابراین، این فرهنگ به جای فراموش شدن، دوباره بازتولید می‌شود.
مزایای فرهنگ حذف چیست؟
تا به اینجا بیشتر به جنبه‌های منفی فرهنگ حذف اشاره کردیم. اما حقیقت این است که فرهنگ حذف در بسیاری از موارد باعث پیشبرد امور و رفع نیازهای جامعه می‌شود. این فرهنگ می‌تواند به مبارزه با نابرابری‌ها و تخلفات کمک کند. به علاوه، جامعه می‌تواند با استفاده از این فرهنگ، اشخاص را به مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی موثرتر سوق دهند. با این حال، باید از رفتارهای هیجانی و تعصب‌آمیز دوری کنیم. بهتر است که پیش از هر اقدامی، زوایای مختلف یک جنبش یا جریان را مورد بررسی قرار دهیم و به سمت نقدی سازنده قدم برداریم.
