برخی از کوسهها هر چند هفته یک بار یک مجموعه دندان جدید در میآورند. اما تمساحها میتوانند در طول عمر طولانی خود هزاران دوره رشد مجدد دندان را تجربه کنند. اما توانایی جایگزینی دندان چیزی است که ما و تقریباً همه پستانداران دیگر آن را نداریم و زمانی که ۳۲ دندان غیر شیری و دائمی ما رشد میکنند، دیگر جایگزین ندارند.
حالا یک تیم از دانشمندان ژاپنی قرار است دارویی را آزمایش کنند که به انسان اجازه میدهد دندانهای کاملاً جدید دربیاورد. برای این منظور، یک کارآزمایی بالینی در تاریخ ژوئیه ۲۰۲۴ برنامهریزی شده است. این آزمایش ابتدا برای شرکت کنندگان مبتلا به آژنزیس دندان (tooth agenesis) یا دندانریزی که یک بیماری ژنتیکی است و منجر به از دست رفتن دندانها میشود، انجام میشود. دانشمندان در نظر دارند که این درمان را تا سال ۲۰۳۰ برای استفاده عمومی در دسترس قرار دهند.
کاتسو تاکاهاشی، پژوهشگر ارشد این مطالعه و رئیس بخش دندانپزشکی و جراحی دهان در بیمارستان موسسه تحقیقات پزشکی کیتانو در اوزاکا میگوید: ایده رشد دندانهای جدید رویای هر دندانپزشکی است. او از زمانی که دانشجوی کارشناسی بود، روی این موضوع کار میکرد و مطمئن بود که میتواند کاری کند که این اتفاق رخ دهد.
پژوهشگران در یک مطالعه پیشین، به یک آنتی بادی (پادتن) برای «ژن-۱ مرتبط با حساسیت رحم» (USAG-۱) رسیدند که میتواند رشد دندان جدید را در موشهای مبتلا به بیماری دندانریزی تحریک کند. اساساً دانشمندان دریافتند که USAG-۱ با سایر پروتئینها برای سرکوب رشد دندان تعامل دارد و مسدود کردن این تعامل میتواند منجر به سیگنالینگ پروتئین مورفوژنتیک استخوان (BMP) شود که باعث رشد دندان جدید میشود.
پس از آزمایش روی موشهای آزمایشگاهی در سال ۲۰۱۸، آزمایشهایی روی موشهای خرما نیز موفقیت مشابهی در رشد دندانهای جدید نشان داد و این حیوانات هفتمین دندان جلویی را رشد دادند که به شکل و آرایش دندانهای کناریاش بود.
تاکاهاشی میگوید: امیدواریم بتوانیم راه را برای استفاده بالینی از این دارو هموار کنیم. این تحقیقات سالهاست که دانشمندان تلاش میکنند تا رمز بیان ژنتیکی را که حیواناتی مانند کوسهها را قادر میسازد تا به طور مداوم دندانهای خود را رشد دهند، در کنار سایر تحقیقات تجربی دریابند. اما انتقال آن به انسان دشوار بوده است.