یک دیوار سنگی زیرآبی در خلیج مکلنبرگ در دریای بالتیک در نزدیکی آلمان کشف شده است که در حدود 11 هزار سال قبل، زمانی که این مکان هنوز سرزمینی خشک بود، برای شکار گوزن شمالی از آن استفاده میشد.
به گفته محققان مردمان ماقبل تاریخ محلی این دیوار را ساختهاند؛ بخشهای باقیمانده این دیوار از 1670سنگ ساخته شده و در حدود 975متر کشیده شده و 1متر بلندی و 2متر پهنا دارد. تیم تحقیقاتی این دیوار را از طریق تکنولوژی ژرفاسنجی و غواصی در مکان، که در عمق 21متری و تقریبا 10کیلومتری شرق رِریک، در آلمان واقع شده است، پیدا کردند.
این دیوار احتمالا بزرگترین دیوار از نوع خود از اوایل دوران هولوسن (11700سال قبل) در اروپاست. بر اساس دیوارهای ماقبل تاریخی مشابه ـ از جمله «بادبادکهای بیابان» که در خاورمیانه پیدا شدند ـ نویسندگان پیشنهاد میدهند که این دیوار توسط جوامع شکارچی-گردآورنده روی زمین خشک برای تاراندن گله حیوانات به سمت طویله و کشتن آنها در آن مکان، ساخته شده بوده است. آنها همچنین پیشنهاد میدهند که این دیوار برای شکار گوزن شمالی استفاده میشده، که در آن زمان در این بخشهای اروپا گونهای متداول بوده است.
اما تغییر سطح آب دریا به واسطه ذوب شدن صفحات یخ در آخرین عصر یخبندان در 8500سال قبل، باعث سیلابی شدن این مکان و سایر بخشهای بالتیک مدرن و «داگرلند»، که بریتانیا و قاره اروپا را به هم وصل میکرد، شد.
دیوارهای شکار
دانشمندان دیوار را تقریبا تصادفی در سال 2021 در طی سفری که با قایق به خلیج مکلنبرگ برای آموز تکنیکهای ژئوفیزیکی به دانشجویان داشتند، پیدا کردند.
جاکوب گریسن، ژئوفیزیکدان دریایی در دانشگاه کیل در آلمان، میگوید: «این کشف قدری ناگهانی بود. ما به دنبال این سازه نمیگشتیم زیرا اصلا نمیدانستیم که چنین چیزی در آنجا وجود دارد. اما به کمک دادههای ژرفاسنج چندپرتوی این معما را حل کردیم.»
محققان اکنون نقشه دیوار را به کمک ابزار ژرفاسنجی که روی قایق و وسیله نقلیه خودران زیردریایی نصب میشود، تهیه کردهاند و در قسمتهای مختلف این محوطه غواصی کردهاند. این جستجوها و نمونههای رسوبیای که از کف دریا در اطراف سازه به دست آمده است نشان میدهد که این دیوار روی زمینی خشک و هدفمند ساخته شده و یک ویژگی طبیعی از منظرهای که اکنون در زیر آب رفته، نیست.
به گفته محققان این دیوار احتمالا در راستای ساحل یک مرداب یا دریاچه باستانی ساخته شده است که از فرار کردن گله حیوانات به آن سمت جلوگیری میکرده است.
تاریخ دقیق ساخت دیوار مشخص نیست اما گمان میرود که گوزن شمالی 9000سال قبل، چندصدسال قبل از آنکه این مکان توسط دریا سیلابی شود، منقرض شدهاند.
محققان امیدوارند به غیر از دیوار اشیاء باستانی مدفون شده در راستای دیوار را نیز که میتوانند اطلاعات بیشتری درباره منشأ دیوار بدهند، پیدا کنند. آنها پیشنهاد میدهند که بخشهایی از دیوار «نقاط کور» داشته که کسانی که مسئول کشتن حیوانات بودهاند بتوانند مخفی شوند تا گله وحشتزده را از ترس فراری ندهند.
سرزمینهای غرقشده
یکی از دلایلی که سازههای زیرآبی به خوبی حفظ میشوند محیط کم-اکسیژن زیر آب است. اما مطالعه این سازهها کار چالشبرانگیزی است. خلیج مکلنبرگ که این دیوار در آن پیدا شده، در آبهای نسبتا محافظشده در راستای ساحل بالتیک قرار دارد و برخلاف سازههای منطقه داگرلند در دریای شمال نیست که طوفانها و امواج بلند در آن شایع هستند.
محققان امیدوارند طی ماههای آینده برای تحقیقات بیشتر به این مکان برگردند.
وینست گفنی، باستانشناس از دانشگاه برادفورد در انگلستان، که در این کاوشها حضور نداشته اما یکی از محققان کلیدی منطقه داگرلند است، میگوید: «تأیید شده است که این دیوار توسط انسانها ساخته شده و به وضوح نشان میدهد که طبقات ساحلی ما، که بخشهای زیادی از آن قبل از افزایش سطح دریا به دنبال آخرین ذوب یخچالها، قابل سکونت بودند، احتمالا شواهدی از سبک زندگی پیشاتاریخی را در خود حفظ کردهاند که به ندرت روی زمین خشک میتوانست حفظ شود.»