اخترشناسان در فاصله حدود ۸۰۰ میلیون سال نوری از زمین، دو سیاهچاله کلانجرم را پیدا کردهاند که تنها با فاصله ۳۰۰ میلیون سال نوری از هم به دور یکدیگر در حال گردش هستند.
تا به حال هیچگاه دیده نشده بود که یک جفت سیاهچاله با چنین فاصله کمی نسبت به هم قرار داشته باشند. اخترشناسان میگویند میلیونها سال بعد، آنها در برخوردی مهیب با هم ادغام خواهند شد.
تیمی از محققان به سرپرستی آنا ترینداد فالکائو، محقق مقطع فوقدکتری در مرکز اخترفیزیک دانشگاه هاروارد، این دو ابر سیاهچاله را کشف کردهاند.
اعضای تیم در حال تماشای تصاویر گرفته شده توسط تلسکوپ فضایی هابل از کهکشانی به نام «MCG-03-34-64» بودند که سه حباب درخشان را مشاهده کردند. این حبابها نشاندهنده وجود مقادیر عظیمی از گاز اکسیژن در یک منطقه کوچک بود.
سازمان فضایی آمریکا، ناسا، در بیانیهای این دو زوج سیاهچاله را با «دو کشتیگیر سومو (ورزش باستانی ژاپن) در حال مسابقه» مقایسه کرده است.
در طول موجهای نوری مرئی، دو سیاهچاله به حدی نزدیک به هم ظاهر شدهاند که گویی در یک موجودیت واحد ادغام شدهاند. اخترشناسان با استفاده از تلسکوپ پرتو ایکس رصدخانه چاندرا ناسا، دو منبع انتشار اکسیژن مجزا اما قدرتمند را در درون حبابها ردیابی کردند.
از آنجایی که سیاهچالهها امواج رادیویی زیادی از خود ساطع میکنند، محققان با بررسی دادههای فضایی خود از منطقه، امواج پرقدرتی را پیدا کردند.
ترینداد فالکائو در این باره میگوید: «ما این قطعات پازل را کنار هم قرار دادیم و به این نتیجه رسیدیم که احتمالاً داریم به دو سیاهچاله کلانجرم نزدیک به هم نگاه میکنیم.»
این نوع سیاهچالهها به عنوان هستههای فعال کهکشانی نیز شناخته میشوند، زیرا در مرکز کهکشانها یافت میشوند.
آنها که گرانش فوقالعادهای دارند، بزرگترین نوع سیاهچاله در کهکشانها هستند و جرمشان به صدها هزار تا چندین میلیارد برابر جرم خورشید میرسد.
برای مثال تصور میشود که سیاهچاله کلانجرم مرکز کهکشان «انجیسی ۴۲۶۱»، ۴۰۰ میلیون برابر خورشید جرم داشته باشد.
دانشمندان تصور میکنند این جفت سیاهچاله احتمالاً پس از برخورد کهکشانهایشان در گذشته شروع به گشتن به دور یکدیگر کردهاند.
انتظار میرود در نهایت، حدود ۱۰۰ میلیون سال دیگر، دو سیاهچاله با هم ادغام شده و امواج ضربهای گرانشی حاصل از این رخداد فضا-زمان را در گستره وسیعی از فضا منحرف کند.
اخترفیزیکدانان میگویند کشف «غیرمنتظره» این دو سیاهچاله با «قدرت شگفتانگیز هابل» ممکن شده است. خانم فالکائو در این خصوص اضافه کرد: «ما انتظار نداشتیم چنین چیزی را ببینیم. این منظره یک اتفاق رایج در جهان نزدیک نیست و به ما میگوید که چیز دیگری در داخل کهکشان در حال وقوع است.»
محققان پیش از این جفت سیاهچالههای مشابهی را مشاهده کرده بودند، از جمله یک دوتایی که تنها ۸۹ میلیون سال نوری از زمین فاصله دارند، با این حال جفت سیاهچاله تازه کشف شده به دلیل نزدیکیشان به یکدیگر قابل توجه هستند.
آنها تنها با ۳۰۰ میلیون سال نوری فاصله از هم، نزدیکترین جفت سیاهچاله تایید شده در «جهان محلی» هستند. این ناحیه، که خوشه کهکشانی محلی نیز خوانده میشود، منطقهای از فضا با شعاع حدود ۱ میلیارد سال نوری است که کهکشان راه شیری و کهکشانهای متعدد دیگر را در بر میگیرد.
به گفته ناسا، سیگنالهای رادیویی نشانههایی از یک جفت سیاهچاله دوتایی دیگر را نشان دادهاند که ممکن است به هم نزدیکتر باشند، اما وجود آنها هنوز با اشعه ایکس و شواهد نور مرئی تأیید نشده است.
نتایج تحقیقات تازه در نشریه علمی «The Astrophysical Journal» منتشر شده است.