یک مطالعه گسترده بینالمللی نشان میدهد که تفاوتهای زیادی بین کشورهای جهان از جمله کشورهای اروپایی در میزان اعتماد مردم به رسانههای خبری دیجیتال وجود دارد.
بر طبق یک گزارش، میزان اعتماد مردم به روزنامهنگاری به معنای عام آن در کشورهای مختلف تفاوتهای بسیاری دارد.
براساس یافتههای این گزارش، «تیکتاک سریعترین پلتفرم اجتماعی در حال رشد در سال گذشته میلادی بوده است». به صورت کلی، درصد افراد ۱۸ تا ۲۴ ساله که از تیکتاک استفاده میکنند از پنج درصد در سال ۲۰۱۹ به ۳۸ درصد در سال جاری افزایش یافته است که بالاتر از اسنپچت (با ۳۵ درصد) و توییتر (با ۳۳ درصد) است. از هر پنج نفر نیز یک نفر از افراد ۱۸ تا ۲۴ ساله (معادل ۲۰ درصد) از تیکتاک به عنوان منبع خبری استفاده میکنند.
گزارش «اخبار دیجیتال ۲۰۲۳» که توسط «موسسه رویترز» در روز ۱۴ ژوئن منتشر شد، نظر بیش از ۹۳ هزار نفر در ۴۶ کشور که نیمی از جمعیت جهان را پوشش میدهند، را مورد بررسی قرار داده است.
به صورت کلی، میزان اعتماد مردم به اخبار در سطح بینالمللی دو درصد کاهش یافته است، به طوری که از هر ده نفر، تنها چهار نفر گفتهاند که بیشتر اوقات به اکثر اخبار اعتماد دارند.
با این حال، در پس این رقم بینالمللی، تفاوت عظیمی بین کشورهای مختلف وجود دارد.
بر اساس این اندازه گیری، مردم فنلاند با ۶۹ درصد بالاترین سطح اعتماد به خبر را دارند. از دیگر کشورهای اروپایی با سطح اعتماد بسیار بالا می توان به پرتغال، دانمارک، نروژ و سوئد اشاره کرد.
این گزارش حاکی از آن است که در کشورهایی مانند مجارستان و یونان که درجات بالاتری از قطبیت سیاسی در آنجا حکمفرما است، به نسبت اعتماد کمتری هم به رسانهها وجود دارد.
در این گزارش اشاره شده است که یونان سالی را پشت سر گذاشته است که «مشخصه آن شکل گرفتن بحثهای داغ درباره آزادی مطبوعات و استقلال رسانهها بوده است».
با این حال، از این شاخص اندازه گیری که بگذریم، تفاوتهایی هم بین خبرگزاریها وجود دارد. به عنوان مثال، در بریتانیا، کشوری که تنها ۳۳ درصد مردم معتقدند که بیشتر اوقات به اکثر اخبار اعتماد دارند، بیبیسی مورد وثوق ۶۱ درصد مردم قرار دارد و سایر پخشکنندههای اصلی رادیو تلویزیونی و برخی روزنامهها هم از این نظر فاصله چندانی ندارند.
کاهش علاقهمندی به اخبار؛ علت امر چیست؟
علاوه بر اینها، این مطالعه جدید از کاهش زیاد شمار افراد علاقهمند به اخبار در برخی از کشورها حکایت دارد که باز هم تا حدی به دلیل قطبی شدن فضای سیاسی است.
با کاوش بیشتر در این آمار و ارقام، این گزارش به ما نشان میدهد که مردم در بسیاری از کشورها به طور ویژهای سعی میکنند تا از اخبار دوری جویند.
بطوریکه وقتی از مردم پرسیده شد که «آیا این روزها در خود میبینند که برای دوری از اخبار فعالانه تلاش میورزند؟» پاسخ دهندگان در کشورهای یونان و بلغارستان (هر کدام با ۵۷ درصد)، آرژانتین (با ۴۶ درصد)، لهستان (با ۴۴ درصد) و بریتانیا (با ۴۱ درصد) به این سوال پاسخ مثبت دادند.
نسبت افرادی که گفتهاند شدیدا به اخبار علاقهمند هستند نیز در فرانسه و اسپانیا سقوط آزاد داشته است. فرانسه از ۵۹ درصد در سال ۲۰۱۵ به ۳۶ درصد از در سال ۲۰۲۳ کاهش یافته و علاقهمندی مردم اسپانیا در مدت مشابه از ۸۵ درصد به ۵۱ درصد سقوط کرد.
این گزارش به نقل از دو فرد ناشناس که با آنها مصاحبه شده است، آورده است که یکی از پاسخ دهندگان اظهار میدارد که «به خاطر سلامت روانی خود» گاهی مواقع مجبور شدهاند از اخبار دوری کنند.
دیگری گفته است که به طور خاص سعی میکند تا از اخبار مربوط به اقتصاد بریتانیا اجتناب کند «چرا که خیلی ناامید کننده هستند».