آیا تا به حال از خود پرسیده‌اید که چرا بقایای تمدن‌های باستانی معمولا با حفاری از عمق زمین پدیدار می‌شوند و بسیار نادر است که در گوشه‌ای روی زمین قرار داشته و تنها به‌سادگی از دیده پنهان شده باشند؟
دلایل زیادی می‌تواند منجر به این مساله شود، برای مثال بلایای طبیعی می‌تواند شهرهای باستانی مانند پمپئی ایتالیا را ناگهان مدفون سازد.
همچنین در بسیاری از موارد شهرها و بناهای متروک ممکن است در روندی تدریجی مدفون گردند. شهرهای باستانی مایاها در جنگل‌های آمریکای مرکزی ناپدید شدند و اکنون چیزی جز تپه‌‌هایی پوشیده از گیاه برای باستان‌شناسان باقی نگذاشته‌اند. شهرها و بناهای دیگر هم ممکن است براثر تغییرات اقلیمی و سیل مدفون گردند و یا باد هربار با لایه‌ای از شن و ماسه سطح آن‌ها را بپوشاند و با گذشت سال‌ها چیزی چون تپه‌ای شنی از آن‌ها دیده نشود.
اما همه شهرهای باستانی هم نباید متروک باشند تا مدفون شوند. برای نمونه، رم اگرچه از سال ۷۵۳ پیش از میلاد مسیح پیوسته آباد و پر جنب و جوش زندگی بوده است، اما همچنان گاه به گاه بقایایی از روم باستان در گوشه‌ای از این شهر تاریخی به مدد باستان‌شناسان سر از خاک بیرون می‌آورد.
برای مثال می‌توان به «کوریا جولیا» یا مجلس روم باستان اشاره کرد. سطح زمین در طول سال‌ها آن‌چنان جابجا شده است که مردم برای این که بتوانند از این بنا استفاده کنند، مجبور شدند درهای آن را بسیار بالاتر از نمونه اولیه قرار دهند.
با این حال، تفاوت سطح زمین تنها بخش کوچکی از مسائل طبیعی است که منجربه مدفون شدن بنا‌ها در رم شده است، شاخ و برگ گیاهان و رسوبات به تدریج با تولید خاک سبب بالا آمدن سطح زمین می‌شوند. همچنین سیل هم نقشی اساسی در این موضوع ایفا می‌کند.
با همه این‌ها، عامل اصلی پنهان و مدفون شدن آثار پیشینیان نه بلایای طبیعی است و نه رشد تدریجی جنگل‌ها. بشر نقش اصلی را ایفا می‌کند.
انسان در بسیاری موارد شهرهای جدید را بر ویرانه‌ها‌ی تمدن‌های پیشین بنا کرده و بسیاری از بناهای قدیمی را در زیر ساختمان‌های نو مدفون می‌کند. در رم و لندن، شهرهای قدیمی به کلان‌شهرهای کنونی تبدیل شده و اتوبان‌ها و خیابان‌های جدید جای سنگفرش‌های قدیمی را گرفته‌اند.
گاهی اوقات اما این اتفاقات به صورت عمدی رخ نمی‌دهد. ممکن است ساختمانی باستانی در دل ساختمان‌های نو و یا جایی از شهر دیرتر کشف شود و یا حکاکی‌ها و کاشی‌های قدیمی حین یک عملیات حفاری ناگهان رخ بنمایانند.
