اصطلاح «عکاسی» در اوایل قرن نوزدهم میلادی ابداع شد؛ اما ریاضی‌دانان یونانی از قرن چهارم قبل از میلاد، دستگاه‌هایی موسوم به دوربین سوراخ‌دار، اتاق تاریک یا «دوربین تاریکخانه‌ای» (camera obscuras) می‌ساختند. تاریخچه عکاسی همیشه با نوآوری همراه بوده است و توانایی تولید تصاویر با وضوح بالا، به موازات پیشرفت فناوری همچنان مسیر تکامل خود را طی می‌کند.
با چنین سابقه طولانی، تعجبی ندارد که عکاسی، پر از اولین‌های مهم باشد؛ از قدیمی‌ترین عکس جهان گرفته تا اولین عکسی که در اینستاگرام آپلود شد. اغلب عکس‌های اولیه از فرایند «داگرئوتایپ» یا «داگرئوتیپ» (daguerreotype process)، ابداع‌شده توسط «لوئیس داگر» (Louis Daguerre)، هنرمند و فیزیکدان فرانسوی، استفاده می‌کردند؛ اما اختراعات فنی، امکانات بی‌پایانی را برای عکاسان ایجاد کرد. در این نوشتار، درباره برخی از اولین عکس‌های معروفی که نگاه ما به جهان را تغییر داده‌اند، بیشتر خواهید خواند.
اولین عکس‌های معروف جهان:
اولین عکس تاریخ
عکسی با عنوان «نمایی از پنجره در لو گرا» (view From the Window at Le Gras)، اولین عکس در جهان یا حداقل، قدیمی‌ترین عکس باقی مانده است که توسط «ژوزف نیسه‌فور نیپس» (Joseph Nicéphore Niépce) در سال ۱۸۲۶ یا ۱۸۲۷ میلادی گرفته شد. نیپس، از تکنیکی به نام هلیوگرافی (heliography) استفاده کرد که شامل پوشاندن یک صفحه قلع با نوعی قیر طبیعی، موسوم به قیر یهودیه (Judea) و توسعه آن از طریق نوردهی بود.
این عکس از یک پنجره در طبقه بالای املاک نیپس در «بورگونی» (Burgundy)، فرانسه گرفته شده است. از آنجایی که هلیوگرافی، تصاویری منحصربه‌فرد تولید می‌کند، هیچ نسخه تکراری از این اثر وجود ندارد و اکنون این تصویر، بخشی از مجموعه دائمی دانشگاه تگزاس-آستین (Texas-Austin) است.
اولین عکس سلفی
شاید امروزه به گرفتن سلفی عادت کرده باشیم؛ اما این تصویر «رابرت کارنلیس» (Robert Cornelius) در سال ۱۸۳۹ میلادی است که به‌عنوان اولین پرتره سلفی تاریخ شناخته می‌شود. این عکس در فیلادلفیا گرفته شد و کورنلیوس برای بیش از یک دقیقه، مقابل دوربین نشست تا تصویر داگرئوتایپ خود را ثبت کند؛ پیش از اینکه به‌دلیل زمان‌های نوردهی طولانی که این روش نیاز داشت، لنز را بپوشاند.
اولین عکس از نیویورک
قدیمی‌ترین عکس باقی‌مانده از نیویورک، تصویر داگرئوتایپی است که در سال ۱۸۴۸ میلادی و از منطقه بالای غربی منهتن به ثبت رسید. در سال ۲۰۰۹ میلادی، این عکس در حراج ساتبیز به قیمت ۶۲,۵۰۰ دلار فروخته شد. متاسفانه، اولین عکس از نیویورک که کلیسای یونیتارین (Unitarian Church) را نشان می‌دهد، اکنون مفقود شده است.
اولین عکس از ماه
تصویر داگرئوتایپی که توسط «جان ویلیام دریپر» (John W. Draper) در سال ۱۸۴۰ میلادی گرفته شد، اولین عکس از ماه شناخته می‌شود. این تصویر، از رصدخانه روی پشت‌بام دانشگاه نیویورک به ثبت رسید و از آن زمان تاکنون، دچار آسیب‌های بسیاری شده است.
اولین عکس با انسان
«لوئی داگر» (Louis Daguerre)، مخترع داگرئوتایپ، نه‌تنها قدیمی‌ترین عکس پاریس را به نام خود ثبت کرد، بلکه این عکس، اولین عکسی است که انسان را نیز به تصویر کشیده است. این عکس که «بولوار دو تمپل» (Boulevard du Temple) نام دارد، با نوردهی ۱۰ دقیقه‌ای در سال ۱۸۳۹ میلادی و از میدان جمهوری گرفته شده است و به‌سختی می‌توان، دو پیکر انسانی تار را در گوشه سمت چپ تصویر تشخیص داد.
اولین عکس از جنگ
«کارول پوپ دو ساتماری» (Carol Popp de Szathmari)، به‌عنوان اولین عکاس جنگ شناخته می‌شود و صدها تصویر از جنگ کریمه ثبت کرده است. در این میان، عکسی از سال ۱۸۷۰ میلادی وجود دارد که نیروهای پروس را در حال پیشروی نشان می‌دهد؛ این عکس، به‌عنوان اولین عکس از نبردی واقعی شناخته می‌شود و زمانی ثبت شده است که عکاس، در کنار مدافعان فرانسوی ایستاده بود.
اولین عکس از یک رئیس‌جمهوری
«جان کوئینسی آدامز» (John Quincy Adams)، اولین رئیس‌جمهوری آمریکا است که عکس وی به ثبت رسید؛ هرچند که در آن زمان، به‌عنوان رئیس دولت در قدرت نبود. داگرئوتایپ به جا مانده از او در سال ۱۸۴۳ میلادی و ۱۴ سال پس از رئیس‌جمهوری، توسط شخصی به نام «فیلیپ هاس» (Philip Haas) در خانه‌اش در «کوئینسی» (Quincy)، واقع در ایالت ماساچوست گرفته شده است.
اولین عکسی که از یک رئیس‌جمهوری در حین تصدی مقام به ثبت رسید نیز در سال ۱۸۴۱ میلادی بود؛ اما این عکس مفقود شده است. تصویری که به رئیس‌جمهوری «ویلیام هنری هریسون» (William Henry Harrison) اختصاص داشت که تنها ۳۱ روز پس از آغاز دوره ریاست‌جمهوری، به‌دلیل ابتلا به ذات‌الریه درگذشت.
اولین عکس از خورشید
تنها پنج سال پس از ثبت اولین عکس از ماه، فیزیک‌دانان فرانسوی «لوئی فیزو» (Louis Fizeau) و «لئون فوکو» (Leon Foucault) در سال ۱۸۴۵ میلادی، اولین عکس از خورشید را ثبت کردند. لکه‌های خورشیدی در این عکس، حتی با نوردهی ۱٫۶۰ ثانیه‌ای نیز قابل‌مشاهده است. از آن زمان، دانشمندان و عکاسان همواره تلاش کرده‌اند تا با بهبود فناوری، جزئیات بیشتری از خورشید را ثبت کنند.
اولین عکس از یک گردباد
به نظر می‌رسد که اولین عکس شناخته‌شده از یک گردباد، در ایالت «کانزاس» (Kansas) در آمریکا گرفته شده است. در ۲۶ آوریل ۱۸۸۴ میلادی، یک گردباد به‌آرامی از شهرستان اندرسون (Anderson) عبور کرد و به عکاس آماتور «ای.ای آدامز» (AA Adams) فرصت داد تا دوربین جعبه‌ای خود را تنظیم کند. این تصویر پیشگام در علم هواشناسی، مقدمه‌ای بر گروه‌های «تعقیب‌کننده طوفان» است که در روزگار کنونی نیز به تعقیب و عکاسی از طوفان می‌پردازند.
اولین عکس هوایی
عکاسی هوایی در عصر پهپادها و هواپیماهای بدون سرنشین، امری معمولی است؛ اما در سال ۱۸۶۰ میلادی، تصویری ثبت شد که پیشگام این تکنیک بود. این عکس هوایی که شهر بوستون در آمریکا را از ارتفاع حدود ۶۰۰ متری نشان می‌دهد، توسط «جیمز والاس بلک» (James Wallace Black) و «ساموئل آرچر کینگ» (Samuel Archer King) از یک بالن هوای گرم به ثبت رسید.
متاسفانه، اولین تصویر هوایی که توسط عکاس و بالن‌سوار فرانسوی «گاسپار-فلیکس تورناشون» (Gaspard-Félix Tournachon) گرفته شده بود، اکنون از بین رفته است.
اولین عکس زمین از ماه
در ۲۳ اوت ۱۹۶۶ میلادی، یک مدارگرد ماه، تصویر باورنکردنی از زمین را از سطح ماه ثبت کرد. این تصویر شگفت‌انگیز، در طول شانزدهمین چرخش مدارگرد به دور ماه گرفته شد.
اولین عکس رنگی
فیزیکدان اسکاتلندی «جیمز کلرک ماکسول» (James Clerk Maxwell)، تکنیک نخستین عکس رنگی جهان را به نام خود ثبت کرد؛ در واقع، او مسئول گرفتن اولین عکس رنگی جهان معرفی می‌شود. ماکسول در سال ۱۸۵۵ میلادی، روش سه‌رنگ را توسعه داد؛ اما در نهایت در سال ۱۸۶۱ میلادی، «توماس ساتون» (Thomas Sutton) بود که با استفاده از این روش، شاتر را فشار داد تا عکسی از یک روبان رنگی ثبت شود.
اولین عکس رنگی زیر آب
در سال ۱۹۲۶ میلادی، «چارلز مارتین» (Charles Martin)، عکاس نشنال جئوگرافیک و «ویلیام لانگلی» (William Longley)، گیاه‌شناس، اولین عکس رنگی زیر آب را ثبت کردند. این عکس که یک گرازماهی (hogfish) را نشان می‌دهد، در نزدیکی جزایر فلوریدا گرفته شد. آن‌ها این تصویر پیشگام را با قرار دادن دوربین در محفظه ضدآب و استفاده از یک فلش منیزیمی ثبت کردند.
اولین عکس دیجیتال
اولین عکس دیجیتال، زودتر از آنچه فکرش را می‌کنید، ثبت شده است. در سال ۱۹۵۷ میلادی و حدود ۲۰ سال پیش از ساخت دوربین دیجیتال «کداک» (Kodak)، تصویر مربع شکلی از پسر مهندس آمریکایی به نام «راسل کیرش» (Russell Kirsch) به ثبت رسید. این عکس در واقع، اسکن دیجیتالی نگاتیو یک فیلم بود که منجر به تولید عکس مربعی شکل شد؛ این تصویر همچنین، از اولین تصاویر اسکن‌شده به حساب می‌آید.
اولین عکس دیجیتالی یک رئیس‌جمهوری
برای عکاسی از رئیس‌جمهوری آمریکا در سال ۲۰۰۹ میلادی، از یک دوربین دیجیتال استفاده شد. عکاس رسمی، «پیت سوزا» (Pete Souza)، عنوان اولین عکس دیجیتال رئیس‌جمهوری را با تصویر «باراک اوباما» (Barack Obama)، رئیس‌جمهوری وقت آمریکا، به نام خود ثبت کرد. این تصویر با دوربین کانن پنج دی مارک دو (Canon 5D Mark II) و بدون استفاده از فلاش گرفته شد و نشان‌دهنده تغییرات فناوری است که به کاخ سفید نیز راه یافته بود.
اولین عکس در اینستاگرام
در ۱۶ ژوئیه ۲۰۱۰ میلادی، «مایک کریگر» (Mike Krieger)، یکی از بنیان‌گذاران اینستاگرام، اولین پست را در این پلتفرم آپلود کرد. این تصویر در واقع، با استفاده از اپلیکیشنی به نام «کد نیم» (Codename) آپلود شد که سه ماه بعد، به اپلیکیشن محبوبی تبدیل شد که همه نام آن را می‌شناختند.
اولین عکس اینستاگرام، بندر «ساوت بیچ» (South Beach) در فلوریدای آمریکا را نشان می‌داد. چند ساعت بعد، «کوین سیستروم» (Kevin Systrom)، دیگر بنیان‌گذار اینستاگرام، اولین پست خود را آپلود کرد که سگ او را در دکه‌ای در مکزیک نشان می‌داد.
اولین عکس از داخل تاج خورشید
در هشتم نوامبر ۲۰۱۸ میلادی، کاوشگر خورشیدی پارکر ناسا، عکسی را در فاصله حدودی ۲۷ میلیون کیلومتری از خورشید ثبت کرد؛ این فاصله با توجه به اینکه زمین حدود ۱۴۶ میلیون کیلومتر از خورشید فاصله دارد، بسیار نزدیک به‌نظر می‌رسد. اولین عکس از داخل تاج خورشید، پیشرفت بزرگی در زمینه هلیوفیزیک (فیزیک خورشید) محسوب می‌شود و محققان امیدوارند که با این پیشرفت، انسان درک بیشتری از این ستاره غول‌پیکر پیدا کند.
اولین عکس از سیاهچاله
در آوریل سال ۲۰۱۹ میلادی، ناسا اولین تصویر شناخته‌شده از یک سیاهچاله را منتشر کرد. این موجود مرموز در مرکز کهکشان قرار گرفته است و ۵۵ میلیون سال نوری، از زمین فاصله دارد. دیسک درخشان تصویر، در واقع، قرص برافزایشی سیاهچاله است؛ جایی که گازهای داغ در اطراف فضای خالی می‌چرخند.
منبع: کجارو
