گیاه کاسنی در انواع مختلف و در مناطق مختلف ایران به صورت یکساله، دو ساله و چند ساله رشد میکند و تمام بخشهای آن خواص دارویی دارند. در حال حاضر، در بسیاری از مناطق ایران، استفاده از گیاهان دارویی به عنوان ترکیبات شیمیایی رایج است، و بسیاری از مردم با خواص این گیاهان آشنا هستند و برخی از آنها را برای تهیه غذا و دیگران را به عنوان دارو استفاده میکنند. یکی از این گیاهان، کاسنی با نام علمی CICHARIUM است که در مناطق مختلف ایران پراکنده است.
کاسنی گیاهی علفی است که ارتفاع ساقه آن در حالت وحشی بین 0.5 تا 1.5 متر و در حالت پرورشی میتواند به 2 متر برسد. ریشههای کاسنی قوی، قطور و نسبتاً دراز است. ساقه کاسنی باریک و استوانهای شکل است و در ناحیهای نزدیک به ریشه، شاخههایی با فاصله از محور اصلی دیده میشود.
کاسنی در زمینهای نسبتاً مرطوب کنار جادهها، اراضی بایر و دامنههای کم ارتفاع یافت میشود. از نظر ظاهری، دارای برگهای متناوب است و برگهای آن عموماً به قطعات عمیق و دندانهدار تقسیم میشوند. هر چه برگها به راس ساقه نزدیکتر باشند، کوچکتر هستند. گیاه کاسنی دارای گلهای زیبا و آبی است که در تابستان تا اواخر پاییز ظاهر میشوند. وقتی تعداد گلها در یک ساقه گل زیاد باشد، منظرهای بسیار زیبا به گیاه میبخشد.
گیاه کاسنی انواع متنوعی دارد و در مناطق مختلف به صورت یکساله، دوساله و چندساله دیده میشود و تمام اجزای این گیاه خواص دارویی دارند. اما خواص دارویی ریشه آن از همه بیشتر است، به همین دلیل برای استفاده از آن بوتهی گیاه از زمین خارج شده و خطر انقراض برای گونههای وحشی آن وجود دارد. بهترین زمان برداشت ریشه کاسنی در انتهای سال اول است، زیرا در سالهای بعد ریشه کوچکتر میشود و از خصوصیات آن کاسته میشود.
مصرف کاسنی به عنوان یک گیاه دارویی در بین اقوام مختلف از زمانهای قدیمی رایج بوده است و تاریخ استفاده از آن به قرون قبل از میلاد مسیح بازمیگردد. در آن زمان، شهرت درمانی کاسنی به این دلیل بیشتر بود که مردم آن را گیاهی مفید برای کبد میشناختند.
تمام قسمتهای گیاه کاسنی، به ویژه ریشه و برگهای آن، تأثیرات قوی بر معده، ادرار آوری، ملین و تب برداری دارند و از آن برای درمان نارسایی عملکرد کبد، زردی، نقرس، رماتیسم و بیماریهای پوستی استفاده میشود.
برای درمان دم کرده، انواع مختلف گیاه کاسنی به صورت خالص یا بههمراه سایر گیاهان دارویی استفاده میشود. همچنین، پودر ریشه کاسنی به تنهایی یا بهمخلوط با قهوه و سایر داروها نیز مصرف میشود. در بسیاری از مناطق ایران، گیاه کاسنی با وجود طعم تلخ آن، به خصوص در آش و پلوها استفاده میشود تا از خواص درمانی آن بهرهبرداری شود.