کشف رازهای زندگی یک کودک «چشم‌آبی» عصر یخبندان متعلق به ۱۷ هزار سال پیش

دانشمندان با تحقیق بر دی‌ان‌ای به دست آمده از بقایای نوزادی که در عصر یخبندان در جنوب ایتالیا زندگی کرده است، به اطلاعاتی ویژه از زندگی او دست یافته‌اند.

این نوزاد در سال ۱۹۹۸ در غار موسوم به «گروتا دل مورا» در جنوب ایتالیا کشف شد.

محققان می‌گویند این نوزاد به هنگام مرگ ۷ تا ۱۸ ماهه بوده است. به گفته آنان، او با قد ۸۲ سانتی‌متر احتمالاً چشم‌های آبی، موهای مجعد تیره و پوست قهوه‌ای داشته است. ترکیبی که در اروپای مرکزی و جنوب غربی در دوران پارینه سنگی پسین رایج بود.

بقایای او که در زیر تخته‌های سنگ در کف غار پیدا شد به‌خوبی حفظ شده بود و با توجه به قدمت بالای آن، شگفتی دانشمندان را در پی داشته است.

بنابر تاریخ‌گذاری رادیوکربن، این نوزاد بین ۱۷ هزار و ۳۲۰ سال تا ۱۶ هزار و ۹۱۰ سال پیش زندگی می‌کرده است.

قدمت بالای استخوان‌های بجا مانده از این نوزاد باعث شد تا توجه محققان به ویژگی‌ها، رشد، سلامت، مرگ و اصل و نسب نوزاد جلب شود.

تجزیه و تحلیل های ژنتیکی نشان داد که کودک احتمالاً از «کاردیومیوپاتی هیپرتروفیک» (بیش‌پروردگی ماهیچه قلب) رنج می‌برده است. این یک بیماری ارثی است که در آن عضله قلب ضخیم می‌شود و ممکن است در مرگ نابهنگام او نقش داشته باشد.

تیم مطالعاتی همچنین به این نتیجه رسید که والدین کودک با هم فامیل نزدیک، و احتمالا عموزاده همدیگر، بوده‌اند. دکتر الساندرا مودی، محقق در دانشگاه فلورانس و نویسنده این مطالعه، می‌گوید این چیزی است که «به ندرت در دوران پارینه‌سنگی یافت می‌شود و در دوران نوسنگی رایج‌تر است.»

به گفته محققان، نگاه دقیق‌تر به دندان‌های این نوزاد پسر نشان داد که مشکلات سلامتی قبل و بعد از تولد وجود داشته‌اند.

نویسندگان مطالعه نوشته‌اند که دستکم ۹ آسیب فیزیولوژیکی مشهود است: «ما نمی‌دانیم چه چیزی باعث آن‌ها شده است، اما تعدد آن‌ها تصویری از استرس‌های فیزیکی شدید در طول رشد و زندگی او به دست می‌دهند.»

ایزوتوپ‌های موجود در دندان‌ها نشان می‌دهند که مادر این کودک در ماه‌های آخر بارداری تحرک کمی داشته و ممکن است دچار سوء تغذیه بوده باشد. علاوه بر این، یک شکستگی در استخوان ترقوه نوزاد یافت شد که نشان می‌دهد تولد سختی داشته است.

استفانو بناتزی، استاد انسان‌شناسی جسمی در دانشگاه بولونیا، در این باره می‌گوید: «این مطالعه پیشگامانه دید بی‌سابقه‌ای از شرایط زندگی و رشد یک کودک در دوره‌ای کلیدی برای سکونت در شبه‌جزیره ایتالیا را به دست می‌دهد. این تحقیق همچنین به ما امکان می‌دهد اطلاعاتی در مورد مادر و گروه‌های شکارچی-گردآورنده آن زمان کسب کنیم.»

دیوید کاراملی، پروفسور انسان شناسی در دانشگاه فلورانس، نیز گفت این مطالعه منجر به بازسازی «قدیمی ترین ژنوم در ایتالیا» شده است. امری که نشان می‌دهد با ورود گروه‌های جمعیتی از بالکان، تغییرات قابل توجهی در جمعیت جنوب ایتالیا در پایان آخرین عصر یخبندان اتفاق افتاده است.

نتایج این مطالعه در نشریه علمی «Nature Communications» منتشر شده است.