چالش‌های عربستان برای میزبانی جام ‌جهانی ۲۰۳۴

ده سال مانده به زمان برگزاری جام جهانی فوتبال در عربستان سعودی، این کشور مشغول گسترش و بهبود زیرساخت‌های خود برای میزبانی از بزرگترین فستیوال فوتبال ملی در جهان است.

جایی که حکومت پادشاهی باید استادیوم‌ها، هتل‌ها و شبکه‌های حمل و نقل خود را به شکل قابل توجهی بهبود و گسترش دهد. خبرگزاری فرانسه در گزارشی به این مسئله پرداخته و اضافه می‌کند که زیرساخت‌ها دغدغه اصلی این پادشاهی نفت‌خیز نفت است، تنها کاندیدای برگزاری جام جهانی ۲۰۳۴ که به زودی رسما این میزبانی را از سوی فیفا دریافت خواهد کرد.

عربستان صادرکننده نفت خام فاقد منابع نیست اما برای تلطیف وجهه خود به عنوان یک کشور محافظه‌کار و اسلام‌گرای افراطی تلاش می‌کند با جذب سرمایه‌گذار خارجی این نقیصه را برطرف کند.

این کشور با سرمایه هنگفت ۵۰۰ میلیارد دلار در پروژه شهری آینده‌نگر و بلندپراوزانه نئوم می‌خواهد تصویری از آینده را ارائه نماید. صرف نظر از اینکه این ایده جاه‌طلبانه تا چه اندازه عملی و اجرایی خواهد بود، بیشتر نمایانگر تمایل ولیعهد ماجراجوی سعودی برای نمایش و جلب توجهات جهانی است.

چالش‌ استادیوم‌ها

برای میزبانی جام جهانی ۲۰۲۴ عربستان به ۱۴ ورزشگاه با ظرفیت دست‌کم ۴۰ هزار نفر نیاز خواهد داشت تا بتوانند پذیرای ۴۸ تیم حاضر در جام جهانی باشند اما در حال حاضر تنها دو ورزشگاه آماده هستند؛ استادیوم ملک عبدالله در جده و استادیوم بین‌المللی ملک فهد که در ریاض در حال بازسازی است.

این کشور که دارای لیگ فوتبال معتبری است حدود ۳۰ زمین دیگر هم دارد اما بیشتر آنها قدیمی، کوچک و یا احاطه شده توسط پیست‌های دو و میدانی هستند که دیگر در دنیای فوتبال مرسوم نیستند.

یکی از مقامات فدراسیون فوتبال عربستان به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «ما هنوز ده سال در پیش داریم که در طی آن وضعیت استادیوم‌ها به طور اساسی تغییر خواهد کرد.» او که نخواست نامش فاش شود، افزود: «این یک چالش بزرگ است، اما ما بر آن غلبه خواهیم کرد.»

اسکان و حمل و نقل

علاوه بر جام جهانی فوتبال، این کشور بیابانی با جمعیت ۳۲ میلیون نفر میزبان جام ملت های آسیا ۲۰۲۷، بازی های آسیایی زمستانی ۲۰۲۹ و همچنین بازی‌های آسیایی ۲۰۳۴ نیز خواهد بود. برگزاری بازی‌های زمستانی در این کشور بیابانی و کویری انتقاد طرفداران محیط زیست را به همراه داشته اما پادشاهی سعودی می‌خواهد بدون توجه به این انتقادات تمام این فرآیندها را به مدد دلارهای نفتی طی کند.

قطر همسایه، که میزبان اولین جام جهانی در خاورمیانه در سال ۲۰۲۲ بود، قبل از این رویداد تا ۲۲۰ میلیارد دلار سرمایه گذاری کرد که زیرساخت های مربوطه را نیز شامل می شود.

عربستان سعودی در حال حاضر ساخت دو استادیوم جدید را آغاز کرده است: استادیوم بین المللی ملک فهد در قیدیه، پروژه‌ای بزرگ در خارج از پایتخت، و استادیوم دیگری در شهر دمام، در شرق کشور. هر دو این استادیوم‌ها قرار است دو سال دیگر افتتاح شوند.

به گفته یک مقام سعودی، طراحی یک استادیوم جدید در دیریه در نزدیکی ریاض نیز از پیش تصویب شده، در حالی که رسانه‌های محلی گفتند که مناقصه‌های ساخت و توسعه زمین‌های فوتبال به‌زودی به ارزش ۲.۶۹ میلیارد دلار آغاز می‌شود.

اما این کشور تنها به استادیوم ها نیاز ندارد و حمل و نقل و اسکان طرفداران هم در شهرهای میزبان این مسابقات یعنی در ریاض، جده، دمام و ابها و همچنین در قیدیا و نئوم نیز حائز اهمیت است.

حسین ماهران، معمار، در کنفرانسی درباره طراحی و ساخت استادیوم که در ماه فوریه در ریاض برگزار شد، به خبرگزاری فرانسه گفت: «عواملی مانند اسکان و حمل و نقل عمومی در داخل و بین شهرها هنوز باید توسعه یابد. اما واضح است که پادشاهی قاطعانه به این راه متعهد است.»

چالش عمده آب و هوا

گرما، در کشوری که دمای هوا در تابستان از ۴۰ درجه سانتیگراد فراتر می رود، چالش دیگری برای کشور میزبان است، اگرچه یاسر المصحال، رئیس فدراسیون فوتبال عربستان سعودی سال گذشته گفت که پادشاهی آماده است تا این رویداد را در تابستان مانند زمستان برگزار کند.

رضوان درویش، رئیس شرکت تهویه مطبوع عربستان سعودی گرین ایر به خبرگزاری فرانسه می‌گوید: «در حال حاضر برنامه های خنک کننده برای سه ورزشگاه مورد استفاده لیگ عربستان وجود دارد که ستاره های جهانی مانند کریستیانو رونالدو و نیمار را به خود جذب کرده است.»

فراتر از زیرساخت های فیزیکی، عربستان سعودی همچنین باید منابع انسانی لازم برای مدیریت سایت‌ها، از امنیت گرفته تا نظافت، از جمله تهیه بلیط و پذیرایی را نیز در نظر بگیرد.

لی کولیر، از گروه مشاوره STRI، با برآورد این که کشور خلیج فارس به جای واردات نیروی کار به دنبال آموزش سعودی‌ها خواهد بود، تاکید کرد که این یک چالش بزرگ خواهد بود.

در فاصله یک دهه مانده تا زمان برگزاری جام جهانی فوتبال در عربستان سعودی این کشور با چالش‌های قابل توجهی رو به رو خواهد بود که امیدوار است به مدد دلارهای نفتی، مدیریت و مشاوره خارجی و همچنین تربیت نیروی انسانی مناسب بتواند از پس آن برآید.