یافتههای یک مطالعه تازه نشان میدهد زمانی که یک دانشمند برنده جایزه نوبل میشود، خروجی نتایج تحقیقات علمی او و کارایی مطالعاتیاش اغلب به طور قابل توجهی کاهش مییابد.
برای بسیاری از دانشمندان هیچ دستاوردی بزرگتر از این نیست که برنده جایزه نوبل شوند. با این حال یک تحقیق تازه نشان میدهد کسب این جایزه میتواند تاثیرات منفی برای برنده آن داشته باشد.
پژوهشگران در دفتر ملی پژوهش اقتصادی آمریکا در این مطالعه، میزان بهرهوری برندگان جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی را بین سالهای ۱۹۵۰ تا ۲۰۱۰ میلادی مورد تجزیه و تحلیل قرار دادند.
در این تحقیق بر تغییرات رخ داده در سه زمینه تمرکز شد: تعداد مقالاتی که این افراد منتشر کردند، تعداد دفعات استناد به آنها و درنهایت میزان بدیع و تازه بودن ایدههای آنها که بر اساس یک الگوریتم کامپیوتری سنجیده شد.
از آنجایی که این جایزه اغلب در اواخر دوران حرفهای کاری به دانشمندان داده میشود، این امر دور از ذهن نیست که بهرهوری آنها کاهش یافته باشد. محققان در پژوهش خود، این عامل را نیز لحاظ کردند و برندگان جایزه نوبل را با برندگان همسن و سال جایزه معتبر پزشکی «لاسکر» در یک بازه زمانی ده ساله پس از کسب جایزه، مقایسه کردند.
نتایج مقایسه نشان داد برندگان نوبل قبل از بردن جایزه، از همکاران خود که پس از آنها برنده جایزه لاسکر شده بودند مقالات بیشتری منتشر کردند، استنادهای بیشتری به دست آوردند و مقالات بدیعتری نوشته بودند. با این حال پس از برنده شدن جایزه نوبل این روند تغییر کرد و برندگان نوبل به طور متوسط در هر سه زمینه با افت مواجه شدند. این امر در مقایسه با برندگان لاسکر نیز محسوس بود.
در حالی که برندگان لاسکر کاهش اندکی را در بهرهوری خود پس از کسب جایزه نشان دادند، برندگان نوبل افت قابل توجهی را به نام خود ثبت کردند.
جایانتا باتاچاریا، اقتصاددان سلامت در دانشگاه استنفورد و نویسنده اول مقاله میگوید: «من از مشاهده تغییر در بخش خلق آثار بدیع شگفتزده شدم. انتظار داشتم تغییرات در میزان بهرهوری این افراد به دلیل عوض شدن نیازهای زمانه رخ دهد، اما افت در بخش خلق آثار بدیع کمی من را متعجب کرد.»
کرک دوران، دانشمند علوم اجتماعی در دانشگاه نوتردام آمریکا، که تأثیرات شغلی برنده شدن مدال فیلدز (معادل نوبل در ریاضیات) را مطالعه کرده نیز میگوید مقایسه نتایج تحقیق تازه با یافتههای خودش نشان میدهد ریاضیدانان نیز پس از کسب مدال فیلدز، گرفتار کاهش بهرهوری میشوند.
در حالی که نویسندگان مقاله گفتهاند تحقیق آنها الزاما رابطه علت و معلولی بین برنده شدن جایزه نوبل و کاهش بهرهوری را نشان نمیدهد، با این حال به نظر میرسد رخ دادن این اتفاق تا نحو زیادی زندگی دانشمندان را تغییر میدهد.
آقای دوران معتقد است که جایزه نوبل برندگانش را به قلمرو سلبریتیهای کوچک پرتاب میکند و فرصتهای بسیاری را از سخنرانی و کنفرانس مطبوعاتی گرفته تا شرکت در جلسه فروش و امضای کتاب در اختیار آنها میگذارد. صرف کردن وقت و انرژی برای این قبیل کارها سبب میشود تا دانشمندان کمتر بتوانند در زمینه اصلی کاری خود وقت بگذارند و تمرکز کنند.
آقای باتاچاریا نیز میگوید: «تغییر بزرگ در کیفیت کار برندگان جایزه نوبل، نشاندهنده یک تغییر بسیار اساسی در زندگی آنهاست. آنها دیگر فقط دانشمند نیستند، بلکه روشنفکران عرصه عمومی هستند.»