منظور از پول بی ارزش آن پولی است که در مقایسه با سایر ارزها تضعیف شده است. یکی از دلایل اصلی تضعیف پول ملی، تورم است. هر کشوری دارای یک واحد پول مشخص است. البته در برخی از کشور ها نیز ممکن است از یک واحد پول مشترک نیز استفاده شود.
در ادامه این مطالب بی ارزش ترین پول های جهان را در سال 2023 به نقل از فوربز معرفی می‌کنیم؛
1- ریال ایران
ریال ایران ضعیف‌ترین واحد پولی جهان است. هر دلار، معادل 42 هزار و 300 ریال ایران است. پول ایران به دلیل تحریم‌های اقتصادی، از جمله تحریم‌هایی که ایالات متحده در سال 2018 مجدداً اعمال کرد و سایر مواردی که اتحادیه اروپا بارها اعمال کرده است، تحت فشار قرار گرفته است. نرخ تورم سالانه که به بالای 40 درصد رسیده است، عوامل دیگری هستند که منجر به ضعف ارزی و اقتصادی در ایران شده‌اند.
2- دونگ ویتنام
دومین ارز ضعیف جهان، دونگ ویتنام است. قیمت 1 دلار برابر با 23 هزار و 485 دونگ ویتنام است. پول ویتنام به دلیل بازار بد املاک و مستغلات، محدودیت‌های سرمایه گذاری خارجی و کندی اخیر در فعالیت‌های صادراتی تضعیف شده است.
بانک جهانی می‌گوید علی‌رغم هر کاستی، ویتنام در حال تبدیل شدن «از یکی از فقیرترین کشورهای جهان به یک کشور با درآمد متوسط پایین‌تر است. ویتنام اکنون یکی از پویاترین کشورهای نوظهور در منطقه آسیای شرقی است.»
3- کیپ لائوس
هر 1 دلار معادل 17 هزار و 692 کیپ است. این کشور که دقیقاً در غرب ویتنام واقع شده است، تأثیر منفی زیادی از رشد اقتصادی پایین و بدهیهای خارجی برده است. افزایش قیمت نفت و سیر صعودی تورم هم بی‌تأثیر نبوده است.
شورای روابط خارجی خاطرنشان می کند: «تلاش‌های اخیر دولت برای تحت کنترل درآوردن تورم، بدهی و کاهش شدید ارز کشور به خوبی مورد توجه قرار نگرفته و نتیجه معکوس داشته است.»
4- لئون سیرالئون
هر 1 دلار معادل 17 هزار و 665 لئون سیرالئون است. تورم بالا – بیش از 43٪ در آوریل 2023 – به علاوه ضعف اقتصادی و بدهیهای سنگین از جمله عواملی هستند که ارزش پول این کشور غرب آفریقا را پایین آورده است. ناظران بر این باورند که مشکلات دیگری که بر پول این کشور تأثیر می‌گذارد، عبارتند از: اثرات ماندگار شیوع ابولا در دهه 2010 و جنگ داخلی قبلی، لغزش‌های سیاسی و فساد عمومی گسترده.
بانک جهانی می‌گوید: «توسعه اقتصادی سیرالئون به دلیل شوک‌های همزمان جهانی و داخلی محدود شده است.»
5- پوند لبنان
هر 1 دلار معادل 15 هزار و 12 پوند لبنان است. در مارس 2023، پوند لبنان در برابر دلار آمریکا به پایین‌ترین سطح خود رسید. اقتصاد عمیقاً رکود، بیکاری بالا، بحران بانکی مداوم، هرج و مرج سیاسی و تورم چشمگیر از جمله عوامل پایین آمدن ارزش پوند لبنان هستند. قیمت‌ها در سال 2022 حدود 171 درصد بالا رفت.
صندوق بین المللی پول در مارس 2023 خاطرنشان کرد: «لبنان در یک دوراهی خطرناک قرار دارد و بدون اصلاحات سریع در بحرانی بی‌پایان گرفتار خواهد شد.»
6- روپیه اندونزی
هر 1 دلار معادل 14 هزار و 985 روپیه اندونزی است. با آنکه اندونزی چهارمین کشور پرجمعیت دنیا است، اما سیاست‌های اقتصادی این کشور به بن بست رسیده‌اند. با اینکه روپیه در سال 2023 سر و سامانی به خودش گرفت، اما نمی‌توان منکر کاهش ارزش نرخ ارز این کشور شد.
در مارس 2023، صندوق بین‌المللی پول هشدار داد که انقباض اقتصادی جهانی می‌تواند فشار مجددی بر روپیه وارد کند.
7- سوم ازبکستان
هر 1 دلار معادل 11 هزار و 420 سوم است. این کشور آسیای مرکزی، از سال 2017 اقدام به انجام اصلاحات سیاسی کرده است. هر چند، کند شدن رشد اقتصادی، تورم شدید، بیکاری بالا، فساد گسترده و فقر مزمن نفس سوم ازبکستان را بریده‌اند.
آژانس رتبه‌بندی فیچ در مارس 2023 نوشت: «با آنکه دولت ازبکستان سعی کرد انعطاف زیادی در برابر بحران ناشی از جنگ اوکراین نشان دهد، اما باز هم ابهامات زیادی در اقتصاد این کشور به چشم می‌خورد.»
8- فرانک گینه
هر 1 دلار معادل 8 هزار و 650 فرانک است. با وجود فراوانی منابع طبیعی مانند طلا و الماس، گینه دچار تورم بسیار بالایی است. این کشور که در جنوب صحرای آفریقا واقع شده است، درگیر تورم بسیار شدیدی است. ناآرامی‌های سیاسی و هجوم پناهجویان لیبریا و سیرالئون هم به کندی رشد اقتصادی این کشور دامن زده‌اند.
واحد اطلاعات اکونومیست می‌نویسد: «بی‌ثباتی سیاسی و کاهش چشم‌انداز رشد جهانی، فعالیت‌های اقتصادی گینه را در سال ۲۰۲۳ پایین‌تر از پتانسیل (البته بر اساس استانداردهای منطقه‌ای همچنان قوی) نگه می‌دارد.»
9- گوارانی پاراگوئه
هر 1 دلار معادل 7 هزار و 241 گوارانی است. پولشویی، قاچاق مواد مخدر و تورم بالا – نزدیک به 10 درصد – باعث تضعیف گوارانی پاراگوئه شده‌اند.
صندوق بین‌المللی پول در آوریل 2023 توضیح داد: «چشم‌انداز اقتصادی میان‌مدت [در پاراگوئه] همچنان مطلوب است، اما خطرات ناشی از بدتر شدن چشم‌انداز جهانی و رویدادهای شدید آب‌وهوایی وجود دارد.»
10- شیلینگ اوگاندا
هر 1 دلار معادل 3 هزار و 741 شیلینگ است. علی‌رغم اینکه اوگاندا کشوری سرشار از منابع نفت، طلا و قهوه است، پول آن به دلیل سابقه رشد اقتصادی ناپایدار، بدهیهای قابل توجه و ناآرامی‌های سیاسی دچار مشکل شده است. سیل پناهجویان از سودان مجاور بر این فشار افزوده است.
سیا می‌گوید: «اوگاندا با چالش‌های متعددی مواجه است که می‌تواند بر ثبات آینده تأثیر بگذارد، از جمله رشد انفجاری جمعیت، محدودیت‌های قدرت و زیرساخت‌ها، فساد، نهادهای دموکراتیک توسعه نیافته و کسری‌های حقوق بشر».
