دیزنی تعدادی از فراموش نشدنیترین و بدنامترین شخصیتهای شرور را معرفی کردهاست که تا به حال بر روی صفحه سینما ظاهر شدهاند. شخصیتهایی مانند مالیفیسنت، کروئلا، اورسلا و بسیاری موارد دیگر به نوعی به سنگ محک فرهنگی تبدیل شدهاند که تأثیری ماندگار بر مخاطبان در سراسر جهان بر جای میگذارند. این تبهکاران صرفاً آنتاگونیست (شخصیت منفی) نیستند. آنها شخصیتهای پیچیده و فریبندهای با انگیزهها و ویژگیهایی هستند که آنها را به چیزی فراتر از یک شخصیت منفی معمولی تبدیل میکند. توطئههای شوم و شخصیتهای متمایز آنها به جذابیت ماندگار انیمیشنهای کلاسیک دیزنی کمک کردهاست.
بااین حال، برخی از ارزشمندترین فیلمهای استودیو از فرمول مرسوم قهرمان در مقابل شرور طفره میروند و همچنان با جذابیت همیشگیشان مخاطبان را مجذوب خود میکنند. فیلمهایی مانند «در جستجوی دوری» (Finding Dory)، «ماجراهای بسیار وینی پو» (The Many Adventures of Winnie the Pooh) و «مری پاپینز» ( Mary Poppins) ثابت میکنند که یک فیلم دیزنی میتواند حتی بدون یک شرور سنتی پیشرفت کند. در چنین فیلمهایی، تمرکز به سمت موضوعاتی مانند خودشناسی، دوستی و افسون زندگی عادی میرود. این روایتها توانایی دیزنی در خلق داستانهای متقاعدکننده عاطفی را به نمایش میگذارد که فراتر از نیاز به دشمنی سرسخت است و بر تطبیقپذیری استودیو در ارائه داستانهای جذاب برای مخاطبان در هر سنی تاکید میکند. دراین مقاله قصد داریم درمورد فیلمهایی که بدون وجود شخصیت شرور محبوب هستند؛ صحبت کنیم.
فیلمهای محبوبی که شخصیت شرور ندارد
اشاره کردیم که فیلمهای دیزنی برای محبوبیت نیاز به وجود شخصیت شرور و دوگانه قهرمان-تبهکار ندارند. کنار گذاشتن شخصیت صددرصد منفی و سیاه در فیلمهای دیزنی در سالهای اخیر حتی آشکارتر از قبل شدهاست و نشاندهنده تلاش آگاهانه دیزنی برای پذیرش داستانهای پیچیدهتر و تفکربرانگیز است. این تغییرات به نوعی منعکسکننده تحول گستردهتری در داستانگویی است که برای مخاطبان معاصر خیلی جذاب است. در ادامه به ده مورد از بهترین فیلمهای دیزنی که هیچ شخصیت منفی ندارند به صورت رتبهبندی شده اشاره میکنیم.
تیزپا (Bolt)
«تیزپا» داستان سگی را تعریف میکند که معتقد است قدرتهای فوقالعادهای دارد. او سفری را آغاز میکند تا دوباره با صاحبش متحد شود و تواناییهای واقعی او را دراین راه کشف کند. قهرمان داستان در ابتدا به وجود یک شرور اعتقاد داشت که منعکسکننده خطوط داستانی متضاد نمایش تلویزیونی تخیلی خود است. بااین حال، زمانی که تیزپا به دنیای واقعی نگاه میکند؛ متوجه میشود که تهدیداتی که او حس میکرد، توهماتی بودند که برای سرگرمی ایجاد شده بودند.
چرا این فیلم عالی است؟
سبک انیمیشن اولین نمونه از پتانسیل دیزنی با CGI بدون کمک پیکسار است که فاقد برخی از عناصر جادویی است که دیگر فیلمهای دیزنی و پیکسار را به یاد ماندنی میکند. بااین وجود، صداپیشگی جان تراولتا در نقش تیزپا قوی است و بازیگران نقش مکمل، از جمله مایلی سایرس و سوزی اسمن، بیشتر به جذابیت فیلم کمک میکنند.
اگرچه تیزپا ممکن است به اندازه برخی دیگر از آثار کلاسیک دیزنی به شهرت نرسیده باشد، اما روایت دلچسب، طنز و درسهای آن در مورد خودشناسی جایگاه شایستهای را در قلب بسیاری از سنین به خود اختصاص داده و آن را به یکی از فیلمهای ماندگار کارنامه انیمیشن دیزنی تبدیل کرده است.
افسون (Encanto)
افسون داستان یک خانواده جادویی کلمبیایی را روایت میکند که یکی از اعضای آن به نام میرابل به دنبال جایگاه خود در دنیایی از افسون است. به جای استفاده از یک آنتاگونیست شرور برایایجاد درگیری، داستان حول محور پویایی خانواده و مبارزات شخصی شخصیتهای فردی در محیط جادویی خود میچرخد.
چرا این فیلم عالی است؟
افسون با محیط دلربا، خانوادهای قابل ارتباط، و فضایی پرجنب و جوش به صفحه نمایش میآید. این فیلم به طرز پیچیدهای یک داستان جذاب، شخصیتهای غنی و یک موسیقی متن جذاب را با هم ترکیب میکند که آهنگ پرطرفدار پاپ لاتین «We Don’t Talk About Bruno» را به نمایش میگذارد.
برادر خرس (Brother Bear)
در «برادر خرس»، یک مرد جوان بومیآلاسکایی تبدیل به یک خرس میشود و درسهای ارزشمندی در مورد همدلی و طبیعت میآموزد. دناهی، اگرچه شرور اصلی نیست، اما ممکن است به دلیل عدالت خواهی نادرستش به عنوان یک آنتاگونیست دیده شود. پس از اینکه برادرش کنایی تبدیل به یک خرس میشود، دناهی معتقد است که خرس مسئول ناپدید شدن کنایی است و تصمیم به انتقام از او میگیرد.
تعقیب بی وقفه او باعثایجاد تنش و درگیری میشود. با این حال، کنشهای دناهی بیشتر از علاقه و سوء تفاهم ناشی میشود تا شرارت واقعی، و به پیچیدگی شخصیت او در روایت میافزاید، که بر رشد شخصی و درک بین شخصیتها به جای درگیری با یک آنتاگونیست تمرکز دارد.
چرا این فیلم عالی است؟
برادر خرس که در زمان پرفراز و نشیب دیزنی اکران شد نتوانست نظر منتقدان را جلب کند و درآمد ناچیز 37 درصدی را در Rotten Tomatoes به دست آورد. با این حال، امتیاز مخاطبان آن بسیار قوی تر (65 درصد) بود. بسیاری از داستان خودشناسی، برادری و ارتباط با طبیعت لذت بردند. عمق احساسی شخصیتها، بهویژه قهرمان داستان کنایی، به زیبایی آشکار میشود و داستانی را خلق میکند که بسیار عاطفی و زیباست.
ماجراهای بسیار وینی پو (The Many Adventures of Winnie the Pooh)
«ماجراهای بسیار وینی پو» با جذابیت محیط خود در یک جنگل صد هکتاری جلو میرود؛ جایی که فقدان یک آنتاگونیست سنتی امکان تمرکز بر روابط دلگرم و شادیهای ساده زندگی را فراهم میکند. این فیلم حول محور شخصیتهای مهربان و دوستداشتنی است که درگیر ماجراهای لذتبخشی هستند که بر دوستی، مهربانی و طلسم دوران کودکی تأکید میکند.
چرا این فیلم عالی است؟
ماجراهای بسیار وینی پو به دلیل جذابیت بیانتها، شخصیتهای دوستداشتنی و درسهای زندگی مشهور است. هر داستان در این مجموعه ویژگیهای دوستداشتنی پو و دوستان صمیمیاش را به نمایش میگذارد و بر دوستی، سادگی و جادوی دوران کودکی تأکید میکند. محبوبیت پایدار آن از سال 1977 نشان دهنده جایگاه آن به عنوان یک اثر کلاسیک محبوب برای مخاطبان در هر سنی است.
در جستجوی دوری (Finding Dory)
«در جستجوی دوری» اثر دیزنی و پیکسار به نوعی دنباله انیمیشن «در جستجوی نمو» (Finding Nemo) است. این داستان که طرفداران زیادی دارد ماجرای دوری، ماهی تنگ آبی فراموشکار با صداپیشگی الن دی جنرس است. او سفری را آغاز میکند تا دوباره به خانوادهاش ملحق شود و چالشهای از دست دادن حافظه را پشت سر بگذارد. داستان بر سفر دوری برای کشف خود و اتحاد مجدد خانواده بدون نیاز به هیچ شخصیت منفی و شروری تمرکز دارد.
چرا این فیلم عالی است؟
«در جستجوی دوری» با داستان دلگرمکنندهاش، مخاطبان را به وجد میآورد و طنز و احساسات را به شکلی یکپارچه در هم میآمیزد که فقط پیکسار میتواند این کار را به این زیبایی انجام دهد. انیمیشن پر جنب و جوش فیلم دنیای زیر آب را با تصاویری خیرهکننده نشان میدهد. ما با تماشایاین فیلم در کاوش عمیق شخصیت دوری غوطهور میشویم، گذشته او را کشف میکنیم و چالشهای از دست دادن حافظه را به گونهای دنبال میکنیم که همدلی و درک ایجاد شود. موفقیت این فیلم که بیش از یک میلیارد دلار در سرتاسر جهان فروش داشت، نشاندهنده جذابیت جهانی آن است و آن را به یکی از موفقترین فیلمهای انیمیشن تمام دوران تبدیل کرده است.
روح (Soul)
«روح» زندگی پس از مرگ یک معلم موسیقی مدرسه راهنمایی را روایت میکند که تازه دارد معنای واقعی زندگی و اشتیاق را کشف میکند. روح خالی از شخصیتهای شرور متعارف است و در عوض به بررسی مضامین فلسفی و وجودی میپردازد، زیرا قهرمان داستان معنای واقعی زندگی و اشتیاق را کشف میکند.
چرا این فیلم عالی است؟
به دلیل همهگیری کرونا، روح فرصت اکران در سینما را از دست داد. این مایه ناراحتی است زیرا تجربه چنین فیلم زیبایی واقعا برای هرکسی الهامبخش خواهد بود. این انیمیشن یک شگفتی بصری است که ماهیت دو دنیا را با درخشش هنری به تصویر میکشد.
اما «روح» نه تنها به خاطر انیمیشن نفیسش، بلکه به دلیل کاوش عمیقش در مسائل وجودی متمایز است. این فیلم به معنای زندگی، هدف و تعقیب اشتیاق میپردازد. روح، با موسیقی متن آن که از سبک جاز الهام گرفتهاست؛ در Rotten Tomatoes امتیاز تقریباً 95 درصدی را کسب کرد.
یخزده2 (Frozen2)
با وجوداین که شاهزادههانس تشنه قدرت نقش شخصیت شرور اصلی را در «یخزده» بازی میکرد، امااین فیلم یک آنتاگونیست سنتی را معرفی نمیکند و در عوض حول کشف رازهای قدرت السا و درک تاریخ آرندل میچرخد.
چرا این فیلم عالی است؟
«یخزده2» فرنچایز «یخزده» را با انیمیشنهای بصری خیرهکننده، آهنگهای نمایشی و جذاب، مضامین قدرتمند و داستانی پیچیده و احساسی ارتقا میدهد. این فیلم به ریشهها و قدرتهای السا میپردازد و جهان «یخزده» را با یک ماجراجویی اسطورهای گسترش میدهد. موفقیتاین انیمیشن با بیش از 1.45 میلیارد دلار فروش در سراسر جهان، آن را به یکی از موفقترین فیلمهای سال تبدیل کرده است.
کارتون گوفی (A Goofy Movie)
این فیلم ماجراهای گوفی و پسر نوجوانش را در یک سفر جادهای بینالمللی دنبال میکند و به پویایی روابط این پدر و پسر میپردازد. با وجود مقابله آنها با پاگنده، در میان دیگر موانع، این فیلم آنتاگونیست واضحی ندارد. تمرکز بر رابطه پدر و پسر در طول سفر جادهای است و بر رشد و درک و خودشناسی تأکید دارد.
چرا این فیلم عالی است؟
این اثر کلاسیک که دستکم گرفتهشده، روایتی لذتبخش دارد که مملو از طنز، احساسات و مضامین مرتبط است. در کاوش در پیچیدگیهای روابط پدر و پسر جذابیت نوستالژیک فیلم تقویت میشود، زیرا میبینیم گوفی با چالشهای فرزندپروری پسر نوجوان خود مقابله میکند و خط داستانی راایجاد میکند که با مخاطبان در هر سنی ارتباط برقرار میکند و با موسیقی جذاب خود دلنشینتر هم میشود. اگرچه ممکن است کارتون گوفی در ابتدا به موفقیت و فروش بالا دست نیافته باشد؛ اما طی سالها طرفدارانی پیدا کرده است که اصالت، حالت احساسی و ترکیب متمایز طنز و داستانگویی صمیمانه آن را دوست دارند.
درون و بیرون (inside out)
«درون و بیرون» کاملاً در ذهن رایلی حکایت میشود؛ جایی که احساسات او – شادی، غم، خشم، ترس و انزجار – برای شکل دادن به تجربیات او در تعامل هستند. دراین زمینه، چالشهایی که رایلی با آن مواجه است، از جمله آشفتگی عاطفی او و دشواری سازگاری با زندگی جدید، توسط یک آنتاگونیست بیرونی هدایت نمیشود، بلکه ناشی از درگیریهای درونی خودش است. پیچیدگیهای بزرگشدن، که از طریق تأثیر متقابل احساسات او به تصویر کشیده میشود، جنگ درونی رایلی را به تمرکز و احساسات او را به منبع چالشها برای بهبود رشد شخصیتش تبدیل میکند.
چرا این فیلم عالی است؟
«درون و بیرون» با خلاقیتی بیسابقه به پیچیدگیهای احساسات انسانی میردازد. مفهوم مبتکرانه آن نه تنها چشم اندازی تازه از احساسات ارائه میدهد، بلکه به عنوان استعارهای برای چالشهای بزرگ شدن و بلوغ نیز عمل میکند. عمق احساسی فیلم با انیمیشن برجسته و فیلمنامهای تکمیل میشود که به طرز ماهرانهای ابعاد طنز، تلخی و مضامین مرتبط را متعادل میکند.
رتبه قابل توجه 98 درصدی آن در Rotten Tomatoes، تحسین منتقدان آن را تایید میکند و «درون و بیرون» را به عنوان یک شاهکار سینمایی میشناسد که نه تنها مخاطبان را سرگرم میکند، بلکه به تفاوتهای ظریف احساسات انسانی و قدرت دگرگونکننده انسان نیز اشاره دارد.
مری پاپینز (Mary Poppins)
در این لایو اکشن/انیمیشن کلاسیک دیزنی، غیر از شخصیت به نسبت سختگیر و وابسته به سنت جورج بنکس، آقای داوز پدر، اثری از یک شرور معمولی نیست. جورج بنکس بیشتر به عنوان نماینده هنجارهای اجتماعی سفت و سخت و انتظارات والدین رایج در لندن در اوایل قرن بیستم عمل میکند.این فیلم بر تاثیر جادویی و غریب مری پاپینز در هنگام ورود به زندگی خانواده بنکس تمرکز دارد. فقدان یک آنتاگونیست واضح به روایت اجازه میدهد تا بر مضامین تخیل، شادی و قدرت دگرگون کننده عشق متمرکز شود.
چرا این فیلم عالی است؟
مری پاپینز یکی از بهترین و تاثیرگذارترین فیلمهای تمام دوران است که با جادوی داستانگویی پیشگامانهاش، نسلها را مسحور میکند. این فیلم که در سال 1964 اکران شد، به طور یکپارچه لایواکشن را با انیمیشن ترکیب میکند و تکنیکهای نوآورانهای را به نمایش میگذارد که برای دوران خود انقلابی بودند. بازی جولی اندروز در نقش مری پاپینز جایزه اسکار بهترین بازیگر زن را برای او به ارمغان آورد و بازی کاریزماتیک دیک ون دایک از برت نیز واقعا ماندگار بوده است.
سخن پایانی
در این مقاله در مورد فیلمهای دیزنی که بدون وجود شخصیت منفی و آنتاگونیست محبوبیت زیادی در بین مخاطبان دارند؛ صحبت کردیم و ده مورد از این فیلمها را به ترتیب بررسی کردیم. البته در تاریخ فیلمهای دیزنی، فیلمهای بیشتری هم هستند که بدون نیاز به استفاده از تقابل قهرمان و شرور، توانستهاند موفقیت زیادی را از نظر منتقدان و مخاطبان کسب کنند. شما چند مورد از فیلمهای این لیست را دیدهاید؟ به نظر شما چه فیلمهای دیگری باید به این لیست افزوده شوند؟
منبع: مایکت