احساس هیجان و اندکی اضطراب پیش از سکس را می‌توان عادی دانست اما اگر فرد پیش از برقراری رابطه جنسی و هنگام آن به قدری اضطراب داشته باشد که نتواند رابطه درستی برقرار کند یا از آن لذت ببرد به اضطراب از عملکرد جنسی (SPA) مبتلا است.
این نوع از اضطراب گونه‌ای از «اضطراب‌های اجرا» یا «ترس از صحنه» محسوب می‌شود. از دیگر نمونه‌های اضطراب اجرا می‌توان به اضطراب امتحان، اضطراب از عملکرد خود در مسابقه ورزشی یا اضطراب از سخن گفتن در جمع اشاره کرد.
فرد مبتلا به اضطراب از عملکرد جنسی بابت ناتوانی احتمالی خود از انجام آنچه از نظرش عملکرد درست در رابطه جنسی است اضطراب دارد.
این نوع اختلال روانی بیشتر در میان مردان رواج دارد اما زنان نیز ممکن است به آن مبتلا شوند. اضطراب از عملکرد جنسی می‌تواند به اختلال نعوظ در مردان منجر شود.
اضطراب از عملکرد جنسی پیش از برقراری رابطه جنسی اغلب باعث می‌شود تا فرد نتواند با شریک خود سکس داشته باشد. این در حالی است که اضطراب از عملکرد جنسی اگر تنها هنگام سکس وجود داشته باشد اغلب باعث می‌شود فرد نتواند از رابطه لذت ببرد و به ارگاسم (اوج لذت جنسی) برسد.
دانشمندان بر این باور هستند که اضطراب از عملکرد جنسی اگر درمان نشود می‌تواند باعث اختلال‌های جنسی دیگری مانند از دست دادن علاقه به سکس و فعالیت‌های جنسی شود. نتیجه یک پژوهش نشان داده است که اضطراب از عملکرد جنسی عامل مهمی در اختلال جنسی هم مردان و هم زنان است.
نشانه‌های اضطراب بابت عملکرد جنسی چیست؟
مبتلایان به اضطراب از عملکرد جنسی اغلب یا به برقراری رابطه علاقه‌ای ندارند و یا علاقه کمی دارند. زودانزالی در مردان از جمله نشانه‌های اضطراب از عملکرد جنسی محسوب می‌شود. همچنین عدم توانایی در حفظ نعوظ در طول رابطه جنسی از جمله نشانه‌های اضطراب از عملکرد جنسی است.
در میان زنان اضطراب از عملکرد جنسی اغلب به صورت خشکی واژن، سردمزاجی و احساس درد در طول رابطه جنسی خود را نشان می‌دهد.
هم مردان و هم زنان مبتلا به این نوع اضطراب ممکن است به دشواری به ارگاسم برسند.
چه عواملی در ابتلا به اضطراب از عملکرد جنسی موثرهستند؟
اضطراب از عملکرد جنسی در مردان اغلب با اختلال نعوظ اشتباه گرفته می‌شود. هرچند اضطراب از عملکرد جنسی می‌تواند منجر به اختلال نعوظ شود اما باید درمانگر بتواند به درستی نوع اضطراب یا اختلال را شناسایی کند.
در روند درمان همچنین باید احتمال تاثیر عوامل دیگر بر روی بیمار مانند ابتلا به اختلال‌های دیگر مورد بررسی قرار گیرد. تشخیص اضطراب از عملکرد جنسی اغلب توسط روانشناس یا روانپزشک صورت می‌گیرد.
نگرانی و اضطراب اغلب تغییراتی را در بدن انسان پدید می‌آورند. افراد مضطرب اغلب هورمون‌های نوراپی‌نفرین و کورتیزول بیشتری در بدن‌شان ترشح می‌شود.
افزایش این هورمون‌ها می‌تواند باعث افزایش فشار خون شود. در نتیجه ارسال خون به آلت جنسی در مردان کاهش می‌یابد.
کمبود اعتماد به نفس و ناراضی بودن از اندام خود، عدم برقراری رابطه احساسی با شریک جنسی، مشکلات روانی، استرس زیاد، تجربه بد از رابطه‌های جنسی پیشین و تماشای زیاد فیلم‌های پورنو از جمله عواملی هستند که بر ابتلا به اضطراب از عملکرد جنسی تاثیر می‌گذارند.
اضطراب از عملکرد جنسی چگونه درمان می‌شود؟
درمان اضطراب از عملکرد جنسی اغلب براساس عامل پدیدآورنده آن صورت می‌گیرد. ترکیبی از روان‌درمانی و دارو می‌تواند به مبتلایان کمک کند. روانپزشکان اغلب برای درمان اختلال نعوظ در مردانی که مبتلا به اضطراب از عملکرد جنسی شده‌اند ویاگرا و تادالافیل تجویز می‌کنند. بوپروپیون، بوسپیرون و ترازودون از جمله داروهایی هستند که در پژوهش‌ها به تاثیر آنها بر کاهش اضطراب از عملکرد جنسی اشاره شده است.
با این حال گام اول در مواجهه با اضطراب از عملکرد جنسی شرم‌زدایی از آن است. فرد مبتلا نباید بابت آن پیش خود یا نزد شریک جنسی‌اش احساس شرم داشته باشد.
بسیاری از اوقات اضطراب از عملکرد جنسی در طول زمان کاهش می‌یابد و یا از بین می‌رود. در اینگونه موارد اغلب این اضطراب ناشی از وارد شدن به رابطه عاطفی جدید یا بروز مشکل زودگذر بین فرد مبتلا و شریک جنسی‌اش بوده است.
مبتلایان به اضطراب از عملکرد جنسی اغلب اینگونه تصور می‌کنند که نمی‌توانند در طول سکس کاری کنند که شریک جنسی‌شان لذت ببرد.
از جمله راه‌حل‌هایی که به مبتلایان به اضطراب از عملکرد جنسی توصیه می‌شود می‌توان به مدیتیشن، تمرکز بر روی موضوعی به جز موضوع اضطراب و پذیرش اینکه رابطه جنسی همیشه ایده‌آل نیست اشاره کرد.
خودارضایی نیز می‌تواند به فرد مبتلا کمک کند تا هویت جنسی خود را بیشتر کشف کند. کم کردن استرس در زندگی روزمره، سخن گفتن با درمانگر و افزایش طول زمان رابطه جنسی همراه با مقدمات شهوانی آن نیز می‌تواند به فرد مبتلا کمک کند تا با اضطراب از عملکرد جنسی خود مقابله کند.
