در حالی که در سال‌های اخیر داروهای کاهش وزن به میزان گسترده‌ای مورد توجه مردم قرار گرفته‌اند، گزارش‌ها جدید نشان می‌دهد که برخی از مصرف‌کنندگان این داروها با افزایش موارد افکار خودکشی مواجه شده‌اند.
براساس گزارشی از خبرگزاری رویترز، برخی از مصرف‌کنندگان داروهای درمان چاقی و دیابت، نظیر داروهای شرکت “نووو نوردیسک” از جمله “اوزمپیک” برای دیابت نوع ۲ و “ویگووی” برای کاهش وزن، عوارض جانبی جدی نظیر افسردگی و افکار خودکشی را تجربه کرده‌اند.
همچنین، تجربه‌های مشابهی از سوی مصرف‌کنندگان داروی “مونجارو”، که محصول شرکت “الی لیلی” است، گزارش شده است. این سه دارو با کاهش پروسه هضم در بدن، گرسنگی را کاهش می‌دهند.
گزارش دیگری از سازمان غذا و داروی ایالات متحده نیز نشان می‌دهد که از سال ۲۰۱۰ تاکنون، ۲۶۵ گزارش از اقدام به خودکشی یا فکر خودکشی در بیمارانی که این داروها یا داروهای مشابه را مصرف می‌کنند، دریافت شده است. بر اساس این گزارش، ۳۶ مورد از این موارد به مرگ بیمار منجر شده است.
سازمان نظارتی اتحادیه اروپا نیز در ماه ژوئیه گزارش‌های مربوط به افکار خودکشی در بیماران پس از مصرف این دسته از داروها را تحت بررسی قرار داده و سازمان غذا و داروی آمریکا نیز در حال ارزیابی این گزارش‌ها و تصمیم‌گیری در این زمینه است.
توماس جی مور، دانشیار در دانشکده بهداشت عمومی دانشگاه جانز هاپکینز، در این باره گفت: “بسیاری از داروهای مفید دارای عوارض جانبی نادر و گاه خطرناکی هستند که باید توسط نهادهای ناظر دارویی به دقت ارزیابی شده و توسط پزشکان مدیریت شوند. هشدارهای واضح در چنین مواردی ضروری است.”
او افزود: “این به معنای زیر سوال بردن اتوماتیک دارو نیست، بلکه به این معنی است که شکایت یک بیمار نباید به طور اتوماتیک رد شود.”
در بانک داده سازمان غذا و داروی آمریکا، بیش از نیمی از بیماران اعلام کرده‌اند که مدت کوتاهی پس از شروع مصرف دارو یا افزایش دوز آن افکار خودکشی را تجربه کرده‌اند. حدود دو پنجم آنها نیز اعلام کرده‌اند که علائم پس از قطع مصرف دارو یا کاهش دوز متوقف شده است.
شرکت نوو نوردیسک در بیانیه‌ای اعلام کرده است که تمامی گزارش‌ها مربوط به عوارض جانبی استفاده از داروهایش را “بسیار جدی” خواهد گرفت و به بازبینی داده‌های بالینی و همکاری با مقامات ادامه خواهد داد. این شرکت همچنین گفته است که به سود و زیان محصولات خود اشراف دارد و تا کنون “هیچ ارتباط علت و معلولی” بین داروها و پیدایش افکار خودکشی در افراد پیدا نکرده است.
شرکت “الی لیلی” نیز به طور مشابهی گفته است که به همکاری با نهادهای ناظر دارویی و همچنین بازبینی داده‌های مربوط به “افکار خودکشی، افکار آسیب رساندن به خود و افسردگی” ادامه خواهد داد.
داروی “ویگووی” محصول شرکت نوو نوردیسک در آزمایش‌های بالینی منجر به کاهش میانگین ۱۵ درصد از وزن بدن افراد شده است، امری که آن را به مؤثرترین درمان کاهش وزن تأیید شده تا به امروز تبدیل کرده است. کسب مجوز این دارو در سال ۲۰۲۱ بازار جدیدی را برای داروهای چاقی آغاز کرد که تخمین زده می‌شود ظرف یک دهه آینده بر ۱۰۰ میلیارد دلار بالغ شود.
داروهای لاغری اوزمپیک (Ozempic)، ویگووی (Wegovy) و مونجارو (Mounjaro) تا کنون نسبتاً ایمن بوده‌اند و طبق گفته سازمان غذا و داروی آمریکا در آزمایشات بالینی خطر خودکشی نشان نداده‌اند. با این حال گزارشات جدید باعث شده است سازمان‌های ناظر دارویی درباره این خطر حساس شوند و هشدارهایی قوی صادر کنند.
آژانس دارویی اروپا به همراه آژانس‌های بهداشتی بریتانیا و کانادا گفته‌اند در خصوص این داروها تحقیق خواهند کرد و انتظار می‌رود تحقیقات آژانس دارویی اروپا تا ماه نوامبر به نتیجه برسد. این در حالی است که سازمان غذا و داروی آمریکا نیز مشغول تحقیق مشابهی است.
اگر سازمان غذا و داروی آمریکا متوجه شود داروهای پپتید شبه گلوکاگون ۱ یا به اختصار “GLP-1” (که روند هضم غذا را کند می‌کنند) خطر خودکشی را افزایش می‌دهند، می‌تواند داروسازان را ملزم کند هشدارهایی صریح را در بسته قرار دهند. این سازمان همچنین می‌تواند در موارد شدیدتر علاوه بر ممنوع ساختن داروها، آنها را در لیست سیاه تجویز قرار دهد.
پیشتر در سال ۲۰۰۸ پس از انتشار گزارش‌هایی از ارتباط داروی لاغری به نام “آکومپلیا” (Acomplia) محصول شرکت سانوفی با پیدا شدن افکار خودکشی، این دارو از سراسر اروپا جمع‌آوری شد. در حال حاضر داروهای دیگر لاغری نیز نظیر “کنتریو” یا “کیسمیا” وجود دارند که روی بسته آنها به افراد هشدار داده شده در صورت داشتن افکار خودکشی مصرف آن را متوقف کنند.
