چند سالی بعد از جنگ جهانی دوم، نوبت رسید به تقابل شرق و غرب یا اتحاد جماهیر شوروی و ایالات متحد امریکا. جنگ سردی که از یک سو جهان را تا لبه جنگ اتمی پیش برد و از طرفی دیگر، موجب پیشرفتهای عظیم فناورانه در علوم نظامی و زندگی روزمره‌مان شد. پیشرفت در علوم هوا و فضا یکی از پیامدهای همین جنگ سرد بود.
ما در این بخش می‌خواهیم به بهترین جنگنده های جهان بپردازیم که مستقیم یا غیرمستقیم در همین فضا شکل گرفته‌اند؛ اما بهترین جت جنگی جهان از آن کدام کشور است؟
از روسیه تا آمریکا؛ بهترین جنگنده های جهان
بسیاری از کشورها از مدل‌های دِمُده و ارزان‌تر جنگنده‌ها استفاده می‌کنند و یا در نهایت مصرف‌کننده یکی از جنگنده‌های نسل چهارمی ابرقدرت‌ها هستند. اما ارتش‌های پیشرو همیشه سعی می‌کنند بر رقیبان و دشمنان خود برتری داشته باشند و تجهیزات پیشرفته تهیه کنند؛ چرا که حتی اگر استفاد‌ه‌ای از آن نشود، برای رقیبان نوعی بازدارندگی دفاعی در پی دارد.
هرچه جت پیشرفته‌تر باشد، می‌تواند در انجام نقش خود مؤثرتر هم عمل کند. بنابراین، آخرین فن‌آوری‌ها اغلب در هواپیماهای جنگنده استفاده می‌شوند. موتورهای قدرتمند، سیستم‌های تسلیحاتی آخرین مدل و رادارهای پیچیده به این ماشین‌های نیمه‌خودکار اجازه می‌دهد که واقعاً بی‌رحم باشند.
اما خطرناک ترین جنگنده جهان کدام است؟ بیایید سعی کنیم ویژگی‌های آنها را تجزیه و تحلیل کنیم و دریابیم!
10. سوخو-۳۵؛ جا مانده از رقابت!
شاید در نگاه اول سوخو-35 جزو بهترین جنگنده های جهان به حساب بیاید اما آن‌قدر هم نمی‌شود رویش حساب کرد. سوخو-30، سوخو-35 و سو-37 روسی، به همراه شنیانگ جی-16 چینی، همگی بر اساس پلتفرم مشهور سوخو-27 بنا شده‌اند و با بهروزرسانیهای گوناگونی که طی این سال‌ها روی‌شان انجام شده، به قابلیت‌های نسل 4.5 ارتقاء پیدا کرده‌اند. هر جت دارای تعدادی تغییرات کوچک و بزرگ است که بیشتر به آن می‌پردازیم.
در این میان بر کسی پوشیده نیست که در بلوک شرق، سوخو – 35 اس را می‌توان نسخه نهایی همه مدل‌ها در نظر گرفت. این جنگنده بی‌رحم دارای جدیدترین سیستم‌های جنگ الکترونیک است که توسط روسیه طراحی شده و پیشرفتهای متعددی در بدنه آن صورت گرفته است. ویژگی بارز آن نازل‌های موتور جهت‌دهی رانش است که می‌تواند به هر جهت بچرخد و مانور با هواپیما را بسیار پویاتر سازد، به‌طوری‌که حتی نیازی به پیش‌بال یا کانارد ندارد، ویژگی‌ای که در نسخه‌های پیشین Su-30 و Su-35 به یک استاندارد و معیار درآمده تبدیل شده است.
9. داسو رافال؛ نتیجه تلاش چند ملیتی به کام فرانسه!
داسو رافال (Dassault Rafale) و یوروفایتر تایفون (Eurofighter Typhoon) کاملاً مشابه هم هستند، به ویژه به این دلیل که کشورهای اروپایی توسعه این جنگنده را باهم آغاز کرده بودند. با این حال، در اواسط دهه 1980 فرانسه تصمیم گرفت از برنامه جدا شود و یک جنگنده جداگانه برای نیازهای خود بسازد. آیا داسو رافال جزو بهترین جنگنده های جهان است؟ لب مرز!
رافال مدل‌های بیشتری نسبت به تایفون دارد، از جمله مدل رادارگریز که توسط سازنده فعال نشده است. فرانسه همچنین اسکادران رافال خود را به طور مداوم ارتقا می‌دهد. اف-3 درحال‌حاضر، آخرین نوع این جنگنده است و شامل جدیدترین سیستم‌ها و سنسورهای تسلیحاتی می‌شود.
فرانسه همچنین دارد اف – 4 را توسعه می‌دهد که شامل بهبودهای بیشتر در سامانه‌های راداری و اویونیک (الکترونیک هوانوردی) است. در مجموع، فرانسه، امارات متحده عربی، هند و تعداد زیادی از مشتریان دیگر این نوع جدید را پیش‌خرید کرده‌اند.
8. یوروفایتر تایفون؛ یکی از خطرناک ترین جنگنده جهان برای مقابله با دیوار آهنین
یکی از بهترین جنگنده های جهان یوروفایتر تایفون (Eurofighter Typhoon) است که همان‌طور که از نامش هم پیداست، جنگنده‌ای چند ملیتی بوده و عملکرد چشمگیر و فناوری پیشرفتهای دارد. بااین‌حال، از خارج از اروپا به عنوان بهترین جنگنده دنیا نیز مورد توجه زیادی قرار گرفته و همینک نیز ده‌ها فروند از این جنگنده توسط برخی از قوی‌ترین نیروهای هوایی در سراسر قاره سبز و خاورمیانه، از جمله بریتانیا، آلمان، ایتالیا، قطر و عربستان استفاده می‌شود.
البته دلایل خوبی هم برای آن وجود دارد. تایفون یکی از پیشرفته‌ترین و قدرتمندترین جت‌های نسل چهارمی است و آخرین نوع آن، ترانچ ۳ (Tranche 3)، از جدیدترین فناوری‌ها بهره می‌برد. ترانچ 4 (Tranche 4) که در سال 2020 معرفی شد، حتی پیشرفته‌تر است و از سیستم‌های الکترونیکی و تسلیحاتی بهبود یافته استفاده می‌کند. به قدری این مدل و بروزرسانی آن موفق بوده که اروپا از توسعه نسل پنجم جت خود صرف نظر کرده و با همکاری سامانه نبرد هوایی آینده (FCAS) و بی‌ای‌ئی سیستمز تمپست (BAE Systems Tempest) مستقیماً به سراغ توسعه نسل ششم رفته است.
7. بوئینگ اف – 15 ای‌اکس ایگل 2؛ وقتی پنجاه سال از دنیا جلوتری!
بوئینگ اف – 15 ای‌اکس ایگل (F-15EX Eagle II) یکی از اولین جنگنده‌های نسل چهارم بود. گاهی باورش سخت می‌شود که ببینیم این جنگنده دارد پنجاهمین سالگرد تولد خود را در سال 2022 جشن می‌گیرد. خودمانیم، وارد شدن جهان در یک قطبیت مصنوعی چه با ما می‌کند؟
بااین‌حال، اف-15 هنوز هم بی رحم ترین جنگنده جهان است؛ چرا که تنها جنگنده‌ای‌‌ست که بیش از 100 مورد جنگ هوا به هوای موفق داشته و هیچ تلفات هوا به هوایی را تجربه نکرده است. همچنین آمریکایی‌ها به طور مداوم اف-15 را ارتقا داده و انواع جدید آن، به پیشرفته‌ترین فناوری مجهز شده‌اند.
F-15EX که توسط بوئینگ توسعه یافته، جدیدترین نوع از این سری است. این جنگنده دارای رادار جدید، سیستم‌های اویونیک به‌روز، سیستم‌های تسلیحاتی پیشرفته و همچنین پیشرفتهای محرمانه دیگری است که سرنوشت جنگ را تعیین می‌کند.
6. شنیانگ اف‌سی-۳۱؛ تلاش مذبوحانه چینی‌ها
جاسوسی چینی‌ها از بهترین جنگنده های جهان و به ویژه امریکایی‌ها جواب داده و آنها توانسته‌اند پروژه Shenyang FC-31 Gyrfalcon را به‌راه بیندازند که در دهه پیش هم معرف حضور همگان شده و اکنون به مرحله اجرایش رسیده است. اگرچه FC-31 هنوز عملیاتی نشده، اما این جت با نام‌های گوناگونش، در آستانه تبدیل شدن به بی رحم ترین جنگنده جهان است که از قضا با قابلیت چندمنظوره بودنش، جزو اولین جنگنده نسل 5 این کشور محسوب می‌شود.
اگرچه جزئیات دقیق تا حد زیادی طبقه‌بندی شده باقی مانده، با این‌حال تصاویر اخیر حاکی از آن هستند که FC-31 با طراحی مجدد محفظه موتور، سایبان جدید و بسیاری از ارتقاءهای جذاب دیگر ساخته شده است.
5. سوخو-۵۷؛ تلاش روس‌ها برای ماندن در رقابت
سوخو-۵۷ فلون (Su-57 Felon) اولین هواپیمای رادارگریز روسیه است. اما توسعه آن به دلیل مشکلات و تأخیرهای متعدد کند شد و اگرچه در ابتدا برنامه‌ریزی شده بود تا سال‌ها قبل به بهره‌برداری برسد، اما هنوز به معنای واقعی کلمه عملیاتی نشده است. البته روس‌ها تا رسیدن به بهترین جنگنده های جهان راه زیادی در پیش ندارند.
در سال‌های آینده، احتمالاً سوخو-۵۷ برای ارتقای عملکرد و آپگریدهای دیگر آماده دریافت یک موتور جدید و قوی‌تر باشد که این جت را به یک جنگنده پیشرفته تمام عیار تبدیل می‌کند. این جنگنده که طبق ادعای روسیه نسل پنجم هم هست، با قابلیت مانور فوق‌العاده در سرعت پایین و همچنین ویژگی‌های رادارگریز و سیستم‌های راداری پیشرفته می‌تواند روسیه را در رقابت با بهترین هواپیماهای جنگنده دنیا نگاه دارد.
4. کی‌اف-۲۱ بوراما؛ تلاش مشترک آسیایی‌ها
یکی از بهترین هواپیماهای جنگنده دنیا کی‌اف-۲۱ بوراما (KAI KF-21 Boramae) است که توسط کره جنوبی با مشارکت اندونزی تولید می‌شود و نشان دهنده یک جهش قابل توجه در صنعت هوافضای کره است. این جت دارای ویژگی‌های رادارگریز، یک سیستم راداری پیشرفته AESA و برخی فناوری‌های F-35 است که آن را بین یک جنگنده بینانسلی 4.5 و 5 قرار می‌دهد.
این جنگنده، اولین پرواز خود را در ژوئیه 2022 انجام داد و چند نمونه اولیه دیگر آن نیز در حال حاضر آزمایش می‌شوند. این شرکت قصد دارد تحویل این جت‌ها به ارتش کره جنوبی را در سال 2026 آغاز کند که شاید در زمره بی رحم ترین جنگنده جهان قرار بگیرد.
بوراما همچنین قرار است در آینده نزدیک بهبودهای بیشتری را از سر بگذارند. نسخه‌ای که محفظه‌های داخلی تسلیحات و حسگرهای بهبود یافته را برای افزایش قابلیت رادارگریزی آن به کار بسته‌اند، این به‌روزرسانی‌ها همراه با یک سیستم جنگ الکترونیک یکپارچه برای افزایش بقا در نبرد، آن را به یک جت جنگنده نسل پنجم واقعی تبدیل خواهد کرد. آیا در آینده نزدیک هواپیمای جنگی کره‌‌ای‌ها در زمره بهترین جنگنده های جهان قرار می‌گیرد؟
۳.چنگدو جی-۲۰؛ چینی‌ها رقابت را داغ‌تر می‌کنند!
اولین جت جنگنده نسل پنجم چین، چنگدو جی-20 (J-20 Mighty Dragon)، یک جنگنده پیشرفته و قدرتمند است که برای رقابت با F-22 و Su-57 طراحی شده است. این یک گام رو به جلو در توسعه جت‌های جنگنده چینی است که سیستم‌های اویونیک پیشرفته و عملکرد عالی را برای نیروی هوایی ارتش آزادی‌بخش خلق (PLAAF) به ارمغان می‌آورد. البته ممکن است بدون موتور جهتی به اندازه همتایان خود قابل مانور نباشد، اما طراحی مخفیانه چنگدو J-20 هنوز به طرز باورنکردنی پیشرفته است.
علی‌رغم آن‌که مشخصات دقیق این هواپیما طبقه‌بندی نشده، اما بهروزرسانیهای مداوم تضمین می‌کنند که این جنگنده می‌تواند بهترین هواپیماهای جنگنده دنیا را به رقابت بطلبد و خودش را در نقش یکی از ابر جنگنده های جهان جلوه دهد. گفتنی است که در حال حاضر انواع جدیدی از این جنگنده توسعه داده می‌شوند، از جمله یک جت دو نفره که برای کنترل پهپادها در نظر گرفته شده است. یک موتور جدید و قدرتمندتر نیز هم‌اکنون روی این هواپیما آزمایش می‌شود که نتیجه‌اش شاید ارتقای صنعت هوا و فضای چین باشد. اما هنوز شاید راه زیادی تا رسیدن به بهترین جت جنگی جهان در پیش باشد.
۲. لاکهید مارتین اف-۲۲ رپتور؛ خطرناک ترین جنگنده جهان
اف – 22 (F-22) اولین جت جنگنده نسل پنجمی و رادارگریز جهان است؛ یکی از ابر جنگنده های جهان که با موتورهای جهت‌دهی رانشی و سیستم‌های تسلیحات پیشرفته‌اش، یک برتری بی‌رحمانه در جنگ با قربانی‌های دور و نزدیکش دارد. همچنین این جنگنده با داشتن حسگرهای قدرتمند می‌تواند چشم‌اندازهایی را ببینند که با چشم غیر مسلح هرگز نمی‌توان حتی حس‌شان کرد. آیا می‌توان عنوان بهترین جت جنگی جهان را به آن بخشید؟ هم بله و هم نه! در ادامه متوجه خواهیم شد که چرا!
نیروی هوایی ایالات متحده (USAF) تنها نیرویی است که F-22 را به خدمت گرفته؛ چرا که امریکایی‌ها رپتور را بسیار پیشرفته‌تر از آن می‌دانستند که به کشور دیگری تحویل بدهند. اما از F-22 به طور منظم در خارج از مرزهای ایالات متحده استفاده شده و در چند ماموریت جنگی ارزش خود را به عنوان یکی از بهترین هواپیماهای جنگنده دنیا اثبات کرده است.
نیروی هوایی ایالات متحده به طور مداوم، رپتورهای خود را ارتقاء می‌دهد؛ به همین دلیل، با اینکه اولین بار در بیش از دو دهه پیش طراحی و ساخته شدند، اما همچنان در فهرست پیشرفته‌ترین و بهترین جنگنده های جهان هستند.
1. لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲؛ یکی از بهترین جنگنده های جهان و شاید بهترینِ بهترین‌ها!
اگر به دنبال این هستید که بدانید بهترین جنگنده دنیا ، بی رحم ترین جنگنده جهان و خطرناک ترین جنگنده جهان کدام است، بدون شک پاسخ اف – 35 لایتنینگ 2 است!
لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲ اوج توسعه جنگنده نسل پنجم ایالات متحده و حتی جهان است؛ چنان‌که از زمان تولیدش در سال 2006 تا به امروز، مظهر آخرین توسعه هواپیماهای جنگی بوده است. بهترین جت جنگی جهان دارای ویژگی‌های پنهان‌کاری بی‌نظیر، یکپارچگی تمام عیار تمام اجزاء، قوی‌ترین موتور هواپیمایی جهان، قابلیت‌های انتقال داده پیشرفته و رادار مخفی‌کار فوق حرفه‌ای است که از آن یک جنگنده بی‌رحم و کاری می‌سازد. شاید جالب توجه باشد که بدانید خلبانان آن حتی از کلاه مخصوص واقعیت افزوده استفاده می‌کنند که سطوح بی‌سابقه‌ای از آگاهی محیطی را به آنها ارائه می‌دهد.
نگاهی نزدیک‌تر به اف – 35
گفته می‌شود که این جت با ترکیب حسگرهای پییشرفته و مخفی‌کاری همه جانبه می‌تواند هر چیزی را شکار کند. علاوه‌براین، می‌تواند به راحتی در جنگ‌های چندجانبه نیز پیروز شود. چنان‌که در سال 2017، در طول اولین تمرین پرچم قرمز، نسبت کشتار 20:1 را به دست آورد، به این معنی که از ۲۱ شلیک ۲۰ شلیک موفقیت‌‌آمیز بوده و پیروز شده است. چنین امکانی بیشتر ناشی از آگاهی موقعیتی بی‌سابقه F-35 است. این جنگنده می‌تواند اهداف را در همه جهات ردیابی و نابود کند که به حق عنوان بهترین جنگنده دنیا متعلق به آن است.F-35 که یکی از ابر جنگنده های جهان است، سه نوع کلاس متمایز دارد: F-35A معمولی که به عنوان جت جنگنده مرسوم کار می‌کند، F-35B که قابلیت برخاستن و فرود عمودی را دارد و نوع ناو هواپیمابر آن که F-35C برای فرود بر روی ناوهای هواپیمابر طراحی شده است.
شاید گفتنی باشد که بهترین جنگنده دنیا هم با چندین مشکل تأمین هزینه و توسعه مواجه شده بود. علی‌رغم اینکه به عنوان جایگزین ارزان قیمت برای F-22 در نظرش داشتند، به سرعت به گران‌ترین سیستم تسلیحاتی جهان تبدیل شد. به هر روی، با کاهش هزینه اف-35های جدید و رفع کاستی‌ها‌شان، کشورهای بیشتری به سفارش F-35 پرداخته‌اند که همین امر نیز باعث موفقیت صادرات آن و برگشت هزینه توسعه و تولید شده است.
جمع‌بندی
در این مطلب سعی بر آن بود که فهرستی از بهترین جنگنده های جهان را معرفی کرده و مختصری درباره تاریخچه‌شان بگوییم. نمی‌توان نگاه صفر و صدی داشت؛ اما شاید بتوان گفت لاکهید مارتین اف-۳۵ لایتنینگ ۲ بهترین جنگنده حال حاضر جهان است. رقابت بر سر جنگنده‌های نسل ششمی همچنان وجود دارد و احتمال دارد که چین گوی سبقت را از آمریکا برباید. اما نباید فراموش کرد که امریکا در جنگ سرد با روسیه هم شاید لحظاتی عقب‌تر به نظر می‌رسید، اما ورق را برگرداند و پیروز میدان شد!
منبع: تکراتو
