فسیل یک دایناسور گیاهخوار و شاخدار منحصربه فرد که ۷۸ میلیون سال پیش در آمریکای شمالی فعلی پرسه میزده، در موزه تکامل در جنوب دانمارک در معرض نمایش عموم قرار گرفته است.
جمجمه این دایناسور که «لوکیسراتوپس» (Lokiceratops) نام دارد و از اجداد دایناسورهای «تریسراتوپس» (Triceratops) به شمار میرود، در سال ۲۰۱۹ در شمال مونتانا در نزدیکی مرز ایالات متحده با کانادا کشف شد.
تریسراتوپسها، یا شاخچهرهها، یک سرده از دایناسورهای گیاهخوار بودند که در آخرین عصر دوره زمینشناسی کرتاسه یعنی ماستریختین بین ۶۸ تا ۶۶ میلیون سال پیش زندگی میکردند.
کریستوفر کنوت، مدیر موزه تکامل نوتنبرگ، میگوید: «ما میدانیم که این یک دایناسور جدید است و یک دایناسور شاخدار محسوب میشود. به دلیل همین خصیصه، این دایناسور اهمیت بالایی دارد و البته در مجموع دایناسورهای جدید همیشه مهم هستند.»
کارشناسان معتقدند لوکیسراتوپس بیش از شش متر طول و حدود ۵ تن وزن داشته است. مارک لوون، دیرینهشناس از دانشگاه یوتا، این گونه جدید را به دلیل شاخهای تیغهمانند، نامتقارن، غیرمعمول و خمیدهاش به این نام نامگذاری کرده است.
وی که یکی از سرپرستان این پژوهش بود در این باره میگوید: «این نام از خدای لوکی [در اساطیر اسکاندیناوی] گرفته شده است.»
دکتر لوون اضافه کرد: «چیزی که ما در مورد زائدههای روییده روی سر این حیوان متوجه میشویم این است که شاخها در مقایسه با یکدیگر متفاوت هستند. بنابراین ما گفتیم که این دایناسور چهره شاخدار لوکی است.»
کارشناسان میگویند فسیل لوکی از همان لایه سنگی به دست آمد که پیش از این در جریان حفاریها چندین گونه دایناسور دیگر نیز از آنجا کشف شده بودند. امری که نشان میدهد این دسته دایناسورهای مختلف ۷۸ میلیون سال پیش در کنار یکدیگر زندگی میکردند.
به گفته آنان، اینکه دایناسورهای مشابه میتوانستهاند با هم زندگی کنند، بدون رقابت با یکدیگر، یه نکته علمی کاملا جدید است.
دکتر لوون در توضیح این مطلب میگوید: «ما در واقع میدانیم که تنوع زیستی در شمال مونتانای ایالات متحده در دوره کرتاسه پسین بسیار بسیار زیاد بود. با کشفیات جدید، حالا ما در حال یادگیری در مورد روابط درون خانواده سراتوپسیانها هستیم.»
دیرینهشناسان با جمعآوری تکههای جمجمه لوکی و کنار هم گذاشتن همه آنها، متوجه شدند که لوکی یک گونه دایناسور جدید است. دکتر کنوت درباره فرایند بازسازی جمجمه این دایناسور گفت:«قرار دادن قطعات کوچک کنار هم کار بزرگی بود. یک جورهایی پراکنده بود، انگار یک گلدان چینی و جدید داشتی و آن را به زمین انداختهای.»
لوکی در حال حاضر در موزه تکامل، واقع در محوطه پارک سافاری نوتنبرگ در جنوب دانمارک به نمایش گذاشته شده است.
این پارک محل زندگی حدود ۵۰۰ حیوان وحشی است و همراه با حیوانات زنده در فضای باز، این موزه نیز داستان روایت تکاملی بیش از ۳۰۰ میلیون ساله جانداران روی زمین را روایت میکند.
یکی از محققان و مسئولان این پارک میگوید: ««ما واقعاً دوست داریم داستان حیوانات بزرگ زمین را تعریف کنیم. به این معنا که میتوانید به پارک سافاری بیایید و یک فیل یا کرگدن را ببینید و سپس ببینید چه حیواناتی قبل از این موجودات شگفتانگیز زندگی میکردهاند».
نتایج مطالعات تازه در نشریه علمی «Peerj» منتشر شده است.