منطقهای در عربستان سعودی، جایی که سازههای اسرارآمیز متعلق به عصر نوسنگی به نام «دروازههای جهنم» در آنها واقع شده است، در حدود 400 سازه دارد که قدمت آنها به 9000سال قبل باز میگردد.
نیمه غربی شبهجزیره عربستان علاوه بر آنکه پهنهای از شن و ماسه را دربرگرفته است، میزبان زمینهای وسیعی از جنس گدازههای آتشفشانی نیز هست که با عنوان «حرات» شناخته میشوند.
یکی از این زمینها زمین حرات خیبر با وسعتی در حدو 14000مترمربع است که در 137کیلومتری شمال شرقی مدینه قرار دارد.
این ناحیه که مملو از شواهدی از وجود فعالیتهای آتشفشانی در گذشته است، یکی از وسیعترین زمینهای آتشفشانی در عربستان سعودی است.
این زمین آتشفشانی به واسطه فوران گدازههای آتشفشانی در حدود 5میلیون سال قبل شکل گرفته است و آخرین فوران بین سالهای 600 و 700میلادی ثبت شده است.
باستانشناسان اکنون کشف کردهاند که انسانها زمانی در این مکان، در میان جریانهای گدازه، زندگی میکردند؛ این درحالیست که این مکان زمانی یکی از بدترین مکانها برای زیستن در روی سیاره بوده است.
وقتی تصاویر ماهوارهای سازههای 9000ساله را در این مکان نشان دادند، کارشناسان غافلگیر شدند. دیوارههای متعلق به عصر سنگی (حجر)، در زمینهای آتشفشانی، دروازههای جهنم، نام گرفتند و دلیلش آن بود که از بالا به شکل تودههای تلمبار شده آجرهای کوتاه و ضخم متصلبههم و شبیه به دروازههای میلهای دیده میشدند.
باستانشناسان در راستای ساختمانهای دروازه-شکل، مجموعهای از دیوارهای باستانی شبیه به بادبادک و همینطور سازههای دایرهای را نیز پیدا کردند و به ترتیب نام سیبل و چرخ را روی آنها گذاشتند.
«بادبادکهای بیابان» به طور گستردهای به عنوان نردههای سنگیای شناخته میشوند که احتمالا به عنوان تلههای حیوان از آنها استفاده میشده است.
برطبق اتحادیه علوم زمین اروپا، امکان دارد که این تلههای حیوانی با هدف اولیه اسیر کردن و سپس کشتن حیوانات مورد استفاده قرار نمیگرفته بلکه نخستین تلاش انسان برای رامسازی حیوانات بوده است.
با این وجود، توسعههای اخیر در تصاویر ماهوارهای بود که نشان داد این تشکیلات بقایای جوامع عصر نوسنگی بودهاند.
این مطالعات شامل تصاویر هوایی نیز هست و کشف سازههایی با عنوان «مستطیل» را نیز در مناطق خیبر و العلا شامل میشود.
به گفته باستانشناسان این ناحیه در عصر نوسنگی به طرز چشمگیری سبزتر بوده و احتمالا جمعیتهای بزرگی از انسانها و گلههای حیوانات در سراسر این منظره رفتوآمد داشتند.
باستانشناسان اکنون از منطقه خیبر به عنوان ناحیهای «منحصربهفرد» یاد میکنند زیرا میزبان سازههای متنوع و وسیعی است و به واسطه اقلیم خشک به شکل خارقالعادهای سالم مانده است.
اما به وضوح مشخص نیست که این سازهها به چه کاری میآمدهاند. یک نظریه میگوید که این سازهها آیینی بودهاند اما تاکنون باستانشناسان نتوانستهاند دلیل کاربردیای برای این سازهها پیدا کنند.