استفاده از ضدآفتاب برای جلوگیری از جذب تابش فرابنفش و کاهش خطر ابتلا به سرطان پوست ضروری است، اما آیا روش صحیح استفاده از آن را می‌دانیم؟ استفاده از ضدآفتاب یکی از مهم‌ترین کارهایی است که می‌توانیم برای سلامت پوست انجام دهیم. بیش از ۸۰ درصد موارد سرطان پوست ملانوما ناشی از آفتاب سوختگی است و این میزان سالانه افزایش می‌یابد. هر ساله حدود ۱٫۵ میلیون مورد جدید سرطان پوست در جهان شناسایی می‌شود و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۴۰ این رقم ۵۰ درصد افزایش یابد.
ضدآفتاب‌ها در انواع مختلف فیزیکی و شیمیایی و به شکل‌های کرم، ژل‌کرم، استیک و فلوئید، بی‌رنگ و رنگی موجود هستند. با این حال، بسیاری از افراد هنوز از زمان و روش‌های صحیح استفاده از این محصولات آگاهی ندارند.
چرا باید از پوستمان در برابر نور خورشید محافظت کنیم؟
ریچارد گالو، استاد پزشکی دانشگاه کالیفرنیا، می‌گوید که تابش فرابنفش (UV) به دی‌ان‌ای، پروتئین‌ها و سایر مولکول‌های سلول‌های پوستی آسیب می‌رساند. نور خورشید به مقدار متعادل می‌تواند به تولید ویتامین دی کمک کند، اما قرار گرفتن بیش از حد در معرض آن باعث آفتاب سوختگی و افزایش خطر سرطان پوست می‌شود. تولید ملانین و برنزه شدن از روش‌های پوست برای محافظت در برابر نور خورشید هستند، اما وقتی پوست نتواند به اندازه کافی محافظت کند، دچار سوختگی می‌شود.
اهمیت SPF و میزان مورد نیاز
SPF (Sun Protection Factor) معیاری برای میزان محافظت ضدآفتاب در برابر تابش فرابنفش است. هرچه عدد SPF بالاتر باشد، محافظت بیشتری فراهم می‌کند. اما SPF بیشتر از UVB (عامل آفتاب سوختگی) محافظت می‌کند و سطح محافظت در برابر UVA (عامل پیری پوست) از طریق رتبه‌بندی جداگانه مشخص می‌شود. تابش فرابنفش در طول روز تغییر می‌کند و بین ساعات ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر در شدیدترین حالت است.
:max_bytes(150000):strip_icc()/GettyImages-178545672-56a79f9e3df78cf77297aa22.jpg)
بهترین روش استفاده از ضدآفتاب
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۸ نشان داد که ضدآفتاب بلافاصله پس از استفاده شروع به کار می‌کند، اما معمولاً حدود ده دقیقه طول می‌کشد تا روی پوست پایدار شود. متخصصان توصیه می‌کنند ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از قرارگیری در معرض آفتاب از ضدآفتاب استفاده شود. همچنین، مصرف مجدد ضدآفتاب پس از تعریق، شنا و تماس پوست با لباس یا سطوح دیگر ضروری است.
نکات مهم در استفاده از ضدآفتاب
ریچارد بلکبرن، استاد مواد پایدار دانشگاه لیدز، توصیه می‌کند که ضدآفتاب را با سایر محصولات پوستی مانند مرطوب‌کننده‌ها ترکیب نکنید، زیرا ممکن است ترکیبات موجود در آن‌ها واکنش نشان دهند و کارایی ضدآفتاب کاهش یابد. استفاده روزانه از ضدآفتاب در روزهای آفتابی سال بسیار مهم است.
تفاوت‌های محصولات ضدآفتاب در کشورهای مختلف
ضدآفتاب‌های ساخته‌شده در کشورهای مختلف ممکن است تفاوت‌هایی داشته باشند. در ایالات متحده، ضدآفتاب‌ها به عنوان داروهای بدون نسخه دسته‌بندی می‌شوند و برای تأیید فیلترهای جدید باید فرآیند نظارتی طولانی‌تری طی کنند. اما در اتحادیه اروپا، ضدآفتاب‌ها به عنوان محصولات آرایشی دسته‌بندی می‌شوند. این تفاوت ممکن است باعث شود که برخی ضدآفتاب‌های ساخت ایالات متحده استانداردهای محافظتی بالاتر اتحادیه اروپا را برآورده نکنند.
آیا امکان آفتاب‌سوختگی از پشت شیشه وجود دارد؟
ریچارد گالو توضیح می‌دهد که شیشه می‌تواند اشعه‌های خطرناک UVB خورشید را فیلتر کند، اما اشعه‌های UVA که کمتر آسیب‌زا هستند، همچنان از شیشه عبور می‌کنند و می‌توانند به پوست آسیب برسانند. اشعه‌های UVA که مسئول ۹۰ درصد از تغییرات آشکار و پیری در پوست هستند، از طریق شیشه نیز می‌توانند به پوست نفوذ کرده و آسیب برسانند.
آیا ضدآفتاب‌ها تاریخ انقضا دارند؟
کارشناسان می‌گویند که اثربخشی کرم‌های ضدآفتاب با گذشت زمان کاهش می‌یابد، اما معمولاً این محصولات تا سه سال پس از تاریخ تولید قابل استفاده هستند. تاریخ انقضا معمولاً روی جعبه‌های ضدآفتاب مشخص می‌شود. همچنین، توصیه می‌شود که در صورت عدم اطمینان به تاریخ انقضا، تغییرات رنگ و غلظت ضدآفتاب را بررسی کنید. نگهداری ضدآفتاب در مکان‌های خنک و دور از تابش مستقیم نور خورشید، به حفظ کیفیت آن کمک می‌کند.
آیا ضدآفتاب مانع جذب ویتامین دی می‌شود؟
ویتامین دی برای جذب کلسیم و سلامت استخوان‌ها و سیستم ایمنی بدن ضروری است. برخی نگران‌اند که استفاده از ضدآفتاب مانع جذب ویتامین دی شود، اما مطالعات نشان داده‌اند که تأثیر ضدآفتاب بر کاهش جذب ویتامین دی ناچیز است.
آیا ترکیبات ضدآفتاب خطرناک هستند؟
برخی افراد نگران‌اند که ضدآفتاب‌ها حاوی مواد خطرناکی باشند، اما ترکیبات موجود در ضدآفتاب‌های معتبر و تأییدشده بی‌خطر هستند. در واقع، مزایای ضدآفتاب‌ها از جمله حفاظت از پوست در برابر تابش فرابنفش، بسیار بیشتر از خطرات احتمالی آن‌ها است. بزرگترین نگرانی در مورد ضدآفتاب‌ها، احتمال حساسیت یا آلرژی به برخی ترکیبات آن‌هاست.
چه مقدار ضدآفتاب برای بزرگسالان نیاز است؟
بر اساس توصیه‌های FDA، بزرگسالان باید دو میلی‌گرم ضدآفتاب به ازای هر سانتی‌متر مربع از پوست استفاده کنند تا محافظت کافی فراهم شود. برای فردی با جثه متوسط، این میزان حدود شش قاشق چای‌خوری برای تمام صورت و بدن است. متأسفانه بیشتر افراد کمتر از این مقدار استفاده می‌کنند و به همین دلیل محافظت کافی ندارند.
چه مقدار ضدآفتاب برای کودکان نیاز است؟
پوست کودکان نسبت به تابش فرابنفش بسیار حساس است و نیاز به محافظت بیشتری دارد. نوزادان زیر شش ماه نباید در معرض آفتاب قرار بگیرند و نیاز به استفاده از ضدآفتاب ندارند. برای کودکان بزرگتر، مقدار مناسب ضدآفتاب بر اساس سن متفاوت است:
- دو ساله‌ها: دو قاشق چای‌خوری
- پنج ساله‌ها: سه قاشق چای‌خوری
- نه ساله‌ها: چهار قاشق چای‌خوری
- ۱۳ ساله‌ها: پنج قاشق چای‌خوری
تفاوت ضدآفتاب‌های فیزیکی و شیمیایی
ضدآفتاب‌های شیمیایی، پرتوهای فرابنفش را جذب و نابود می‌کنند، در حالی که ضدآفتاب‌های فیزیکی به عنوان یک مانع فیزیکی عمل کرده و مانع عبور پرتوها می‌شوند.
چه نوع ضدآفتابی استفاده کنیم؟
بهترین ضدآفتاب‌ها آن‌هایی هستند که در برابر هر دو اشعه UVA و UVB محافظت می‌کنند. سطح محافظت در برابر UVB با SPF تعیین می‌شود. روش‌های مختلفی برای ارزیابی محافظت در برابر UVA وجود دارد، از جمله سیستم‌های PA و رتبه‌بندی ستاره UVA. برای بهترین محافظت، ضدآفتاب‌های با SPF حداقل ۳۰ و پنج ستاره UVA توصیه می‌شوند. همچنین، استفاده روزانه از ضدآفتاب بر روی تمام قسمت‌های در معرض نور خورشید پوست ضروری است.
