شهر ویروکونیوم کورنوویوروم در دوران اوج خود، چهارمین شهر بزرگ رومی در بریتانیا بود و جمعیتی بیش از ۱۵,۰۰۰ نفر داشت.
باستان‌شناسان همچنان در حال کاوش در روستای وروکسِتر هستند و هر روز راز‌های جدیدی از این شهر باستانی را کشف می‌کنند.
آن‌ها اخیراً موزائیکی را کشف کرده‌اند که در کف یکی از خانه‌های شهر قرار داشته است. این موزائیک که «آکواریوم یخ‌زده در سنگ» نامیده شده، چند دلفین و ماهی را با کاشی‌های سفید، قرمز، آبی و زردرنگ به‌طور پیچیده‌ای به تصویر می‌کشد.
به نظر می‌رسد که ساخت این اثر هنری توسط فردی ثروتمند و برجسته که در این خانه زندگی می‌کرده، سفارش داده شده باشد.
ویروکونیوم کورنوویوروم در گذشته حدود ۱۸۰ هکتار وسعت داشته، اما امروزه تنها خرابه‌هایی از آن باقی مانده که در شمال روستای وروکسِتر واقع شده‌اند.
در ماه ژوئیه، گروهی از باستان‌شناسان از سازمان‌های مختلف از جمله مؤسسه میراث انگلستان و دانشگاه بیرمنگام، کاوش‌های جدیدی را در این شهر انجام دادند.
یکی از کارشناسان میراث انگلستان به نام وین اسکات این کشف را «لحظه‌ای شگفت‌انگیز» توصیف کرده است. او هرگز انتظار نداشته که چنین موزائیک زیبا و دست‌نخورده‌ای را پیدا کنند که برای هزاران سال پنهان مانده باشد.
این کشف همراه با دیگر یافته‌های باستان‌شناسان و محققان مانند سکه‌ها و سفال‌ها می‌تواند به تعیین مراحل مختلف تاریخی این شهر و نوع فعالیت‌هایی که در آنجا انجام می‌شد، کمک کند.
دکتر راجر وایت، باستان‌شناس دانشگاه بیرمنگام، قدمت این موزائیک ۲ هزار ساله را «فوق‌العاده» خواند. او افزود که این کشف نشان‌دهنده ثروت و اعتماد به نفس بنیان‌گذاران ویروکونیوم کورنوویوروم است.
این شهر در سال ۹۰ میلادی تأسیس شد و در دوران خود یک شهر پررونق در بریتانیا بود و وسعتی به اندازه شهر پمپئی در ایتالیا داشت.
محققان معتقدند که قدمت این موزائیک به اوایل قرن دوم میلادی باز می‌گردد، یعنی زمانی نه‌چندان دور پس از تأسیس شهر.
این موزائیک بخشی از کف یک خانه بزرگ بوده که احتمالاً به یک خانواده ثروتمند و بانفوذ تعلق داشته است.
کارشناسان بر این باورند که این موزائیک به دلیل بازسازی خانه در اواخر قرن سوم یا چهارم میلادی حفظ شده است.
ویروکونیوم کورنوویوروم تا اواسط قرن پنجم میلادی، یعنی مدت کوتاهی پس از خروج رومی‌ها از بریتانیا دارای سکنه بوده است.
در حالی که بخش زیادی از وروکسِتر به مرور زمان تخریب و به زمین‌های کشاورزی تبدیل شد، اما مردم این شهر را به‌طور کامل ترک نکردند و یک جامعه کوچک در اطراف کلیسای سنت اندرو در نزدیکی گُذرگاه رودخانه باقی ماند.
هیچ‌گونه برنامه‌ای برای این موزائیک در آینده در نظر گرفته نشده و به گفته سازمان میراث انگلستان، برای حفاظت و نگهداری دوباره دفن شده است.
با وجود قدمت ۲ هزار ساله وروکسِتر، بخش زیادی از آن همچنان حفاری‌نشده باقی مانده، هرچند که برای بازدید عموم باز است.
امروزه تعدادی از ساختمان‌های مخروبه در این مکان برای بازدید گردشگران به نمایش گذاشته شده‌اند.
همچنین یک موزه در وروکسِتر وجود دارد که شامل اشیایی مانند لوله‌های آب، بطری‌های شیشه‌ای عطر و طلسم است.
بیشتر این شهر همچنان زیر زمین مدفون است، اما با استفاده از بررسی‌های ژئوفیزیکی که برای تفکیک ویژگی‌های زیرزمینی به کار می‌روند، نقشه‌برداری شده است.
