باستان‌شناسان در پارک باستان‌شناسی ال کوکله در پاناما مقبره‌ای متعلق به یک لرد محترم اهل کوکله پیدا کرده‌اند که قدمت آن به دوران پیش‌اسپانیایی باز می‌گردد و مملو از طلاست.
به نقل از باستان‌شناسی که در این کشف مشارکت داشته‌اند، این کشف نه تنها به لحاظ میزان طلایی که در این مقبره پیدا شده با ارزش محسوب می‌شود بلکه به این دلیل ارزشمند است که شیوه و آیین‌های تدفین در آن دوران را نشان می‌دهد.
گنجینه‌ای که در این مقبره پیدا شده شامل بشقاب‌های گلکاری‌شده، ریسه‌های مهره از جنس طلا، دستبند طلا و گوشواره‌های طلا به شکل انگشت انسان است.
دکتر جولیا مایو، مدیر بنیاد ال کانو که مدت‌هاست بر پروژه‌های باستان‌شناسی نظارت دارد، می‌گوید این مقبره بزرگ به یک مرد از طبقات عالی جامعه از اربابان ریو گرانده تعلق داشته و قدمت آن به 750میلادی باز می‌گردد. این کشف بینش عمیق‌تری درباره ساختارهای اجتماعی و شیوه‌های تدفینی که در آن زمان در این ناحیه مرسوم بوده در اختیار ما می‌گذارد.
شیوه تدفین، همانطور که در مورد این لرد نیز مشهود است، به این طریق بوده که متوفا را به روی صورت می‌خواباندند. دکتر مایو به این نکته اشاره می‌کند که در این قبر چند نفر دیگر نیز به خاک سپرده شده‌اند که می‌تواند شکلی از آیین قربانی یا رسم تدفین خدمتکاران یا همراهان با متوفا را نشان دهد.
نگاهی گذرا به جهانی فراموش‌شده
محوطه باستانی ال‌کانو که یک نکروپولیس یا شهر مردگان محسوب می‌شد، آیین‌های فرهنگی پیچیده‌ای متعلق به حدود 700میلادی را فاش کرده است. کشف اخیر نور بیش‌تری بر شیوه‌های خاص تدفین مانند تدفین گروهی و هم زمان، که طی آن افراد عالی‌رتبه به همراه نفرات دیگری، احتمالا کسانی که به همراه آن‌ها قربانی می‌شدند تا در جهان پس‌از‌مرگ آن‌ها را همراهی کنند، می‌تاباند.
در طی سال‌ها کاوش باستانی در ال‌کانو گورستان‌های پیش‌استعماری زیادی کشف شده است که قدمت آن‌ها به حدود 700 تا 1000میلادی باز می‌گردد. این اکتشافات بینش‌های منحصربه‌فردی درباره جوامع سلسله‌مراتبی مبتنی بر اربابان را پیش از ارتباط آمریکای مرکزی با اروپایی‌ها برملا می‌کند.
ال کانو از غنای تاریخی ژرفی برخوردار است و نمونه‌ای از تاریخ غنی پاناما در دوران پیش‌استعمار است.
