مطالعات جدید نشان می‌دهد که نرخ باروری در جهان رو به کاهش است و بیشتر کشورهای جهان تا آخر قرن قادر به حفظ جمعیت خود نخواهند بود. گفته می‌شد در حال حاضر نرخ باروری در کشورهای اروپایی کمتر از میانگین جهانی است.
کوتاه‌ترین مرز جهان میان کدام کشورهاست؟
بر اساس مطالعه‌ای جدید از سوی موسسه سنجش و ارزیابی سلامت دانشگاه واشنگتن (IHME) که نتیجه آن در «The Lancet» منتشر شده است، نشان می‌دهد که اکثر کشورهای جهان تا سال ۲۱۰۰ نرخ باروری کافی برای حفظ جمعیت خود نخواهند داشت.
نرخ باروری یا نرخ فرزندآوری به میانگین تعداد فرزندان متولد شده از زنان ۱۵ تا ۴۹ سال گفته می‌شود.
محققان می‌گویند نرخ فرزندآوری در سه چهارم کشورها آنقدر بالا نخواهند بود که اندازه جمعیت خود را تا سال ۲۰۵۰ حفظ کنند.
آن‌ها پیش‌بینی می‌کنند تا سال ۲۱۰۰، حدود ۹۷ درصد کشورهای جهان قادر به حفظ جمعیت خود نباشند وتخمین می‌زند که نرخ باروری جهانی در سال ۲۰۵۰ به حدود ۱.۶۸ تولد به ازای هر زن در طول زندگی خود و در سال ۲۱۰۰ به حدود ۱.۵۷ کاهش می‌یابد.
این در حالی است که نرخ باروری جهانی در سال ۲۰۲۱ حدود ۲.۲۳ اعلام شده بود.
سازمان ملل نیز در سال ۲۰۲۲ پیش‌بینی کرده بود باروری جهانی تا سال ۲۰۵۰ به ۲.۱ تولد به ازای هر زن کاهش می‌یابد.
بر اساس چشم انداز جمعیتی سازمان ملل در سال ۲۰۲۲، پیش‌بینی شده است که جمعیت جهان در دهه ۲۰۸۰ میلادی به حدود ۱۰.۴ میلیارد نفر برسد و تا سال ۲۱۰۰ در همین سطح باقی بماند.
وضعیت در کشورهای اروپایی چگونه است؟
پیش‌بینی‌شده در سال ۲۰۵۰ و ۲۱۰۰ میلادی نرخ باروری در کشورهای اروپای مرکزی، شرقی و غربی کمتر از میانگین جهانی باشد.
براساس این مطالعه نرخ باروری کل در اروپای غربی از ۱.۵۳ در سال ۲۰۲۱ به ۱.۴۴ در سال ۲۰۵۰ و ۱.۳۷ در سال ۲۱۰۰ کاهش خواهد یافت و احتمالا کشورهای ایتالیا، اسپانیا و آندورا تا آن زمان کمترین نرخ باروری را داشته باشند.
همچنین گفته می‌شود نرخ باروری در کشورهای اروپای شرقی از ۱.۳۸ در سال ۲۰۲۱ به ۱.۱۹ در سال ۲۱۰۰ و در کشورهای اروپای مرکزی از ۱.۴۸ در سال ۲۰۲۱ به ۱.۲۱ کاهش خواهد یافت و احتمالا کشورهای اوکراین، صربستان، مقدونیه شمالی و بوسنی و هرزگوین پایین‌ترین نرخ باروری را در سال ۲۱۰۰ داشته باشند.
نرخ باروری در ایران نیز در سال‌های گذشته به شدت کاهش یافته است، آمارهای مرکز آمار ایران برگرفته از داده‌های وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می‌دهد که نرخ فرزندآوری در سال ۱۴۰۰ حدود ۱.۶۵ بوده است.
«مزایا و معایب» نرخ باروری پایین
به گفته کارشناسان، باروری پایین می‌تواند مزایایی در زمینه «حفظ محیط زیست، امنیت غذایی، سلامت، تغییرات آب و هوا و تنوع زیستی» داشته باشد و در عین حال بر مسائلی مانند «مراقبت‌های بهداشتی، حقوق بازنشستگی، امنیت اجتماعی، کار و ژئوپلیتیک» اثرات منفی بگذارد.
گیتاو امبورو یکی از کارشناس‌های سازمان جهانی بهداشت به یورونیوز گفت که عوامل متعددی از جمله تحصیلات، دسترسی به پیشگیری از بارداری و به تعویق انداختن زمان فرزند آوری و یا عوامل اقتصادی، مانند هزینه آموزش و تربیت فرزندان و تغییرات اجتماعی، در کاهش نرخ باروری نقش دارند.
استین امیل وولست، استاد دانشگاه واشنگتن و نویسنده ارشد این مطالعه نیز گفت که جهان با «تغییر اجتماعی بزرگی در قرن بیست و یکم» مواجه است. نرخ باروری در برخی کشورها به شدت کاهش یافته است و اما در برخی از کشورها همچنان شاهد نرخ بالای باروری هستیم. به عنوان مثال، این مطالعه نشان داد تا سال ۲۱۰۰ از هر دو کودک در جهان یکی در جنوب صحرای آفریقا متولد می‌شود.
بر اساس پیش بینی‌ها، به طور کلی، سهم تولدهای جهان در مناطق کم درآمد از ۱۸ درصد در سال ۲۰۲۱ به ۳۵ درصد در سال ۲۱۰۰ افزایش خواهد یافت.
به گفته آقای وولست، این بدان معناست که جمعیت کره زمین در مناطقی با ناپایدارترین وضعیت سیاسی، اقتصادی و سیستم بهداشتی نامناسب افزایش میابد.
پیش‌بینی باروری تا سال ۲۱۰۰ براساس میانگین تعداد فرزند متولد شده از زنان تا سن ۵۰ سالگی بوده و شاخص‌هایی مانند تحصیلات، نیازهای برآورده‌شده برای پیشگیری از بارداری، تراکم جمعیت و مرگ و میر نوزادان در این مطالعه در نظر گرفته شده است.
