هر بار که میخواهم کتابی را که نویسندهاش جایزه نوبل دریافت کرده، تهیه کنم، به یاد وصیت آلفرد نوبل میافتم که میگفت جایزه را بدهید: «به شخصی که برجسته ترین اثر را در زمینه ادبیات در جهتی ایده آل تولید کرده باشد.». همین جمله مرا ترغیب میکند که زودتر دست به کار شوم. چه چیزی در این اثر وجود داشته که توجه منتقدان را برانگیخته است؟ حال ما پنج اثر را به شما معرفی میکنیم که نویسندگان شان در سالهای متفاوت جایزه نوبل دریافت کردهاند. به نظرتان این کتابها خواندنی نیست؟
معرفی کتاب گور به گور اثر ویلیام فاکنر
اکثر ما ویلیام فاکنر را با کتاب خشم و هیاهو به یاد میآوریم چراکه او در این کتاب بهعنوان یک آمریکایی سفیدپوست، غم بردگان را میخورد. سال 1949 سالی بود که او جایزه نوبل دریافت کرد (البته یک سال بعد جایزه به دستش رسید) و بیش از پیش شناخته شد.
اما، کتاب گور به گور یکی از آن کتابهای ویلیام فاکنر است که حتما باید بخوانیم. نه به این خاطر که او جایزه نوبل دریافت کرده یا قلم شیوایی دارد، بلکه به این دلیل که در کتاب گور به گور، سفری آغاز میشود و هیچ مانعی جلوی رسیدن به هدف را نمیتواند بگیرد؛ انگیزه قهرمان چیست؟ به خاک سپردن «ادی باندرن». در این کتاب جذاب، روایت از زبان 15 راوی به گوش ما میرسد آن هم در 59 مونولوگِ دلنشین.
معرفی کتاب سرود سلیمان اثر تونی موریسون
تونی موریسون در سال 1993 جایزه نوبل را از آن خود کرده است. او با نوشتن کتابهایی مثل «سولا» و «آبیترین چشم» خوش درخشیده بود، اما هیچ یک از این دو کتاب نتوانسته بودند با این جذابیت، تاریخ یک قرن از آمریکا را در دل یک خانواده و به صورت حماسی بررسی کند. البته شاید هم لازم نبوده، شاید تونی موریسون باید از دو داستان عمیق دیگرش میگذشت تا به این نقطه میرسید.
فرض کنید شب خوابیدهاید و صبح احساس سرماخوردگی دارید، میبینید دیشب چطور سرما در شما نفوذ کرده است؟ داستان سرود سلیمان درست همچون یک بیماری درون ما ریشه میدواند و اجازه نمیدهد لحظهای از او غافل شویم، در واقع، از میلکمن غافل شویم! او آرزوی پرواز را در سر میپروراند، اما آیا میتواند بپرد؟
معرفی کتاب نیایش چرنوبیل اثر سوتلانا آلکساندرو الکسیویچ
هر کدام از ما با شنیدن کلمه چرنوبیل به یاد یک فاجعه بزرگ میافتیم که به دست انسان و بر علیه انسان رقم خورد. سوتلانا آلکساندرو الکسیویچ، تاریخدان تمدن سرخ، نویسندهای است که در سال 2015 جایزه نوبل را دریافت کرده است. میپرسید چرا؟ زیرا در کتاب نیایش چرنوبیل، الکسیویچ، با بیان یک تاریخ روایی، چگونگی سوختن روح انسانها را بازگو میکند.
او از حادثه چرنوبیل تصویری ارائه میدهد که از خود این واقعه عمیقتر و سوزناکتر است. او در بخشی از کتاب مینویسد «چرنوبیل به تخیل ما ضربه زد». از یک انسان تخیلش را بگیرید. او چطور میتواند زندگی کند؟ این کتاب در کنار کتابهایی دیگر از سوتلانا آلکساندرو الکسیویچ، از جمله کتاب «زمان دست دوم» و «پسران رویین» وصیت آلفرد نوبل را برای دریافت جایزه نوبل اجرا میکنند.
معرفی کتاب غول مدفون اثر کازوئو ایشی گورو
وقتی داشتم از میان نویسندههایی که جایزه نوبل گرفتهاند، کتابی انتخاب میکردم، به این فکر افتادم، کتابی فانتزی را نیز به شما معرفی کنم که نویسندهاش این جایزه را از آن خود کرده است. کتاب «غول مدفون» را میتوان یکی از متفاوتترین کتابهایی دانست که با سفر قهرمان آغاز میشوند. قهرمانان داستانِ «غول مدفون» این بار، به جای یک شخص جوان، یک زن و شوهر سالخورده هستند که برای یافتن فرزندی که نمیدانند داشتهاند یا نه، سفرشان را آغاز میکنند.
کازوئو ایشی گورو، نویسنده انگلیسی- ژاپنی، به زیبایی توانسته است داستان زندگی «اکسل» و «بیئتریس» را در این سفر قهرمانانه به تصویر بکشد. وقتی این کتاب فانتزی را بخوانیم متوجه خواهیم شد که چرا کازوئو ایشی گورو، جایزه نوبل را در سال 2017 دریافت کرده است. نکته بسیار جالب این است که کتاب «غول مدفون» نامزد جایزه کتاب سال در ایران نیز شده است.
معرفی کتاب آلیس پای آتش اثر یون فوسه
من سعی کردم که بازه زمانی گستردهای را در نظر بگیرم و از گذشته تا امسال نویسندگانی که جایزه نوبل دریافت کردهاند را با بهترین آثارشان به شما عزیزان معرفی کنم. در این میان احساس کردم که بهتر است درباره یون فوسه، نویسندهای که در سال 2023 جایزه نوبل دریافت کرده است نیز صحبت کنیم. فوسه، نویسنده نروژی، کتاب آلیس پای آتش را به شیوه جریان سیال ذهن نوشته است.
ما با «سیگنه»، شخصیت اصلی روایت راه میافتیم و به گوشهوکناری از زندگی سرد و اندوهگینش سرمیزنیم که خود نیز تا کنون به آنجا نرفته بود. ما نمیتوانیم سیگنه را به حال خود رها کنیم چون او نیازمند همدردی است. او داستان شوهری را میگوید که یکبار دل به دریا زد و دیگر بازنگشت. یون فوسه، برنده جایزه نوبل شد، زیرا نه تنها رماننویسی درجه یک است، بلکه در ادبیات نمایشی و ادبیات کودک نیز حرفی برای گفتن دارد. کتابهای یون فوسه، صدایی دارند که ما پیش از این نشنیده بودیم.
منبع: راهنماتو