از شیوه اعدام هنوز در بسیاری از کشورهای دنیا، چه در شرق و چه در غرب به عنوان مجازات جرایم مختلف استفاده می شود، موضوعی که همواره بسیار بحث برانگیز بوده و موافقان و مخالفان زیادی داشته است. در ادامه مروری بر انواع شیوه های اعدام در دنیا خواهیم داشت.
گردن زدن
اغلب اعدام ها در عربستان سعودی هنوز به شیوه ی گردن زدن با شمشیر انجام می شود. این شیوه از اعدام تنها در عربستان صورت می گیرد و از آن به عنوان مجازات جرایم مختلفی استفاده می شود، از جمله قتل، ارتداد، همجنسگرایی، جادوگری و مصادیق «جنگ با خدا».
طی سالیان آمار اعدام در عربستان سعودی با افزایش رو به رو بوده است. تنها در روز ۱۲ مارس سال ۲۰۲۲، عربستان ۸۱ نفر را به این شیوه اعدام کرد که بزرگ ترین اعدام دسته جمعی در سال های اخیر بوده است. و این علیرغم وعده های این کشور برای کاهش اعدام های خود بوده است.
از سال ۲۰۱۵، از زمان ورود محمد بن سلمان به عرصه ی سیاست عربستان، تعداد اعدام های سالیانه در این کشور در بازه ی زمانی ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۱ با رشدی ۸۲ درصد رو به رو شد.
اعدام با تزریق
این شیوه اولین بار در سال ۱۹۷۷ در آمریکا انجام گرفت اما حالا در چین و بخش هایی از آفریقا و آسیا نیز از آن استفاده می شود و اعدام با تزریق یکی از رایج ترین شیوه های اعدام است که امروزه هنوز صورت می گیرد. در این شیوه دست و پای فرد محکوم بسته می شود و معمولاً به او باربیتورات، ماده ی فلج کننده و محلول پتاسیم تزریق می شود که او را بیهوش می کند، تنفسش را متوقف می کند و بعد از ایجاد آریتمی قلبی (اختلال در ریتم قلب)، جانش را می گیرد.
اعدام با تزریق را شیوه ی انسانی تری برای اعدام می دانند اما این روش هم نقص هایی دارد. اشتباه محاسباتی طی مراحل اعدام می تواند باعث شود فرد محکوم مرگ طاقت فرسایی را نه در حالت بیهوشی، بلکه در هوشیاری تجربه کند. برای مثال، در سال ۲۰۰۶ مرگ محکومی به نام جوزف لوییس کلارک در آمریکا به این شیوه ۹۰ دقیقه به طول انجامید و این فرآیند برای محکومی دیگر به نام جوزف وود ۲ ساعت به طول انجامید و او پیش از مرگ ۱۵ شات تزریق دریافت کرده بود.
ماهیت پزشکی این روش از اعدام نیز باعث مشکلاتی شده است، چرا که اجرای اعدام با تزریق توسط متخصصانی انجام می شود که برای حفظ جان انسان قسم پزشکی خورده اند.
از سال ۱۹۷۹ تا ۲۰۲۳ در آمریکا ۱،۳۹۲ مورد اعدام با تزریق انجام شده که آن را به اصلی ترین شیوه ی اعدام در این کشور بدل ساخته است.
تیرباران
یکی از شیوه های اعدام در آمریکا تیرباران است اما آخرین مورد انجام آن به سال ۲۰۱۰ برمی گردد که در مورد محکومی بود که یک وکیل را به قتل رسانده بود.
این شیوه از اعدام قرار بود در سال ۲۰۱۰ در چین متوقف شود، اما هنوز مواردی از استفاده از روش تیرباران در این کشور به ثبت می رسد. برای مثال، در سال ۲۰۱۸ مردی به نام ژائو زویی که ۹ کودک مدرسه ای را با چاقو به قتل رسانده بود، در برابر جمعیتی از روستاییان تیرباران شد.
در سومالی هم هنوز از این شیوه استفاده می شود. در سال ۲۰۱۵ فردی به نام حسن هنافی، مسئول رسانه ای گروه اسلامگرای الشباب در سومالی در میدانی در پایتخت این کشور به جرم قتل ۵ خبرنگار تیرباران شد.
همچنین در یمن مقامات حوثی از اعدام برای تیرباران به عنوان مجازات جرایم جدی استفاده می کنند. در سال ۲۰۲۱ در یمن ۹ مرد به جرم جاسوسی برای نیروهای ائتلاف سعودی، در میدانی در صنعا، پایتخت این کشور، در ملأعام تیرباران شدند.
از زمان روی کار آمدن طالبان در افغانستان نیز از شیوه ی اعدام با تیرباران در این کشور استفاده می شود. در فوریه ی سال ۲۰۲۴ در افغانستان ۲ مرد در ملأعام توسط نیروهای طالبان و با استفاده از مسلسل تیرباران شدند. در سال ۲۰۱۶ نیز در افغانستان یک زن که دادگاه طالبان او را در اتهام قتل همسرش مجرم شناخته بود، در ملأعام با استفاده از مسلسل تیرباران شد.
به دار آویختن
از به دار آویختن به عنوان شیوه ای از اعدام در کتاب «اودیسه» ی هومر صحبت شده اما این شیوه از اعدام از قرون وسطی رواج پیدا کرد. این روش تا دهه ی ۱۹۸۰ در آمریکا نیز اصلی ترین شیوه ی اعدام بود، اما در کشورهایی همچون ایران، ژاپن و سنگاپور به دار آویختن هنوز رایج ترین شیوه ی اعدام محسوب می شود.
به دار آویختن در ملأعام که امروزه در برخی کشورهای دنیا انجام می شود، موضوع جدیدی نیست. در دهه ی ۱۸۰۰ میلادی در انگلیس گاهی هزاران یا حتی ده ها هزار نفر از مردم به تماشای اجرای این شیوه از اعدام می رفتند.
صندلی الکتریکی
ایده ی اعدام با صندلی الکتریکی اولین بار بیش از ۱۴۰ سال قبل، توسط یک دندانپزشک مطرح شد. در ابتدا آن را جایگزین انسانی تری برای شیوه های رایج اعدام در آن زمان، همچون به دار آویختن می دانستند.
در این شیوه فرد محکوم را به یک صندلی می بندند و الکترودهای حامل جریان الکتریکی ولتاژ بالا را به سر و پاهای او متصل می کنند. سپس جریان برق به مدت ۲ دقیقه وصل می شود و در نهایت فرد محکوم بر اثر آریتمی قلبی (اختلال در ریتم قلب) و سپس ایست قلبی، جانش را از دست می دهد.
منتقدان اما اعدام با صندلی الکتریکی را انسانی تر از دیگر شیوه های اعدام نمی دانند و به علاوه، با صندلی های جدید این احتمال وجود دارد که فرد محکوم این مرگ را در حالت هوشیاری تجربه کند.
از این شیوه از اعدام هنوز در برخی ایالت های آمریکا استفاده می شود.
اتاق گاز
اتاق های گاز در اروپا یادآور خاطره ی هولوکاست، قتل سیستماتیک نزدیک به ۶ میلیون زن، مرد و کودک یهودی توسط نازی ها در فاصله ی سال های ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵ هستند.
استفاده از این شیوه به عنوان اعدام، از بعد از آن زمان دیگر تقریباً به طور کامل از میان رفت. با این حال، هنوز در برخی ایالت های آمریکا از اتاق گاز به عنوان روشی از اعدام استفاده می شود.
ون های مرگ سیار
گرچه چین آمارهای رسمی خود را منتشر نمی کند، اما گروه های حقوق بشری معتقدند دولت چین هر ساله هزاران نفر را با روش های مختلفی اعدام می کند، از جمله ون های مرگ سیار، تیرباران و تزریق با اعدام.
مجازات اعدام در چین برای جرایم مختلفی از قاچاق مواد مخدر تا قتل و فساد به اجرا درمی آید.
بر اساس گزارشی که در سال ۲۰۲۱ منتشر شد چین برای ۴۶ فقره جرم از جمله ۲۴ جرم خشن و ۲۲ جرم غیر خشن، مجازات مرگ در نظر گرفته است.
بر اساس برخی ادعاها، جهت تسریع در اعدام ها، چین در برخی موارد از ون های مرگ سیار استفاده می کند که به آن ها این امکان را می دهد که زندانیان را بدون انتقال به زمین اعدام به مجازات برسانند.
این ون ها از بیرون شبیه به ون های معمول پلیس هستند و هیچ علامت بخصوصی که کاربردشان را نشان دهد، ندارند. اما در داخل در حقیقت یک اتاق اعدام هستند.
بر اساس برخی گزارشات، در پشت این ون ها یک اتاقک بدون پنجره وجود دارد که اجرای اعدام در آنجا صورت می گیرد.
درون این اتاقک دوربین های مدار بسته ای هم برای ثبت اعدام یا نظارت مقامات بر روند اعدام نصب شده است.
در آنجا فرد محکوم به یک تخت بسته می شود، سپس یک تکنسین به او سرنگی را متصل می کند و در نهایت یک مقام پلیس با فشردن یک دکمه اعدام با تزریق را به اجرا درمی آورد.
بر اساس گزارشات، این شیوه از اعدام در چین از اواخر دهه ی ۱۹۹۰ مورد استفاده قرار می گیرد.
منتقدان ون های مرگ سیار چین را با اتاق های گاز نازی های مقایسه کرده اند.
به علاوه، به اعتقاد آن ها، بزرگ ترین مزیت این ون ها تسهیل خارج کردن اعضای قابل استفاده ی بدن محکومین جهت تجارت اعضای بدن است.
اعدام با گاز نیتروژن
اعدام با گاز نیتروژن از جمله شیوه های اعدامی است که هنوز در آمریکا مورد استفاده فرار می گیرد.
در این شیوه فرد محکوم در یک اتاق به تخت بسته می شود و با پر شدن ریه هایش از گاز نیتروژن، جان خود را از دست می دهد.
استفاده از این شیوه از اعدام در آمریکا بحث های زیادی ایجاد کرده است، برخی آن را شیوه ی انسانی تری برای اعدام می دانند اما برخی هم منتقد این روش هستند.
سنگسار
اعدام به شیوه ی سنگسار که در کتاب تورات از آن صحبت شده، هنوز در برخی کشورهای دنیا از جمله افغانستان، نیجریه، پاکستان، عربستان سعودی، سودان، امارات و یمن مورد استفاده قرار می گیرد.
داعش و القاعده هم در دوران اوج فعالیت خود در بخش هایی از عراق و سوریه دست به این شیوه از اعدام می زدند. در سال ۲۰۱۵ تصاویری منتشر شد که نشان می داد جمعیتی از مردم در شهر موصل در عراق به تماشای سنگسار یک زن و مرد توسط نیروهای داعش آمده بودند. این زن و مرد به برقراری رابطه ی جنسی نامشروع متهم شده بودند.
اعدام با سلاح ضد هوایی
بر اساس گزارش سازمان اطلاعات کره جنوبی، کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی وزیر دفاع خود، هیونگ یونگ چول را به دلیل خوابیدن در حین یک مراسم و انجام ندادن دستورالعمل ها، در ملأعام و با استفاده از یک اسلحه ی ضد هوایی اعدام کرد.
بر اساس گزارشات، یک سال بعد از آن، وزیر کشاورزی و یکی از مقامات ارشد آموزش و پرورش کره شمالی هم به همین شیوه اعدام شدند. هر دوی آن ها به خوابیدن در یک جلسه متهم شده بودند.
همچنین بر اساس ادعای یکی از فراریان کره شمالی، او یکی از ۱۰ هزار نفر از مردم این کشور بود که مجبور به تماشای اعدام ۱۱ موزیسین با اسلحه ی ضد هوایی شده بودند. این موزیسین ها به ساخت فیلم پورن متهم شده بودند.
منبع: روزیاتو
